Globalny podatek wyrównawczy - czym jest i kogo dotyczy

W dniu 1 stycznia 2025 r. weszła w życie ustawa z dnia 6 listopada 2024 r. o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych, która wprowadziła do polskiego systemu podatkowego globalny podatek minimalny zwany również podatkiem wyrównawczym. Podatek wyrównawczy dotyczy grup kapitałowych, których efektywna stawka podatkowa wynosi mniej niż 15%. Pomimo, że ustawa weszła w życie 1 stycznia 2025 r. podatnicy mają możliwość wyboru stosowania przepisów ustawy z mocą wsteczną, tj. od 1 stycznia 2024 r.

Ustawa z dnia 6 listopada 2024 r. o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych stanowi implementację do polskiego porządku prawnego przepisów Dyrektywy Rady (UE) 2022/2523 z dnia 15 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii. Przyjęcie Dyrektywy służyło wdrożeniu w państwach członkowskich Unii Europejskiej uzgodnionego na forum Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) rozwiązania określanego jako tzw. Filar 2.

Globalny podatek wyrównawczy - kogo dotyczy

Przepisy w zakresie Filar 2 dotyczą międzynarodowych oraz krajowych grup kapitałowych i ich jednostek składowych (dominujących i zależnych), których łączny, roczny obrót wynosi minimum 750 mln euro, w co najmniej 2 z 4 lat podatkowych, bezpośrednio poprzedzających dany rok podatkowy (Grupy Kapitałowe).

Wprowadzony ustawą system globalnego podatku minimalnego został oparty o trzy uzupełniające się rodzaje podatku wyrównawczego:

• kwalifikowany krajowy podatek wyrównawczy (QDMTT) - podatek wyrównawczy jest pobierany w państwie, w którym znajdują się nisko opodatkowane jednostki składowe grupy i ma pierwszeństwo stosowania przed IIR;
• globalny podatek wyrównawczy pobrany w ramach zasady włączenia dochodu do opodatkowania (IIR) - jednostka dominująca grupy, w jurysdykcji w której ma siedzibę, powinna zapłacić podatek wyrównawczy od swoich nisko opodatkowanych jednostek zależnych;
• podatek wyrównawczy od niedostatecznie opodatkowanych zysków (UTPR) - podatek wyrównawczy jest pobierany w danej jurysdykcji, w sytuacji, gdy jednostka dominująca działa w jurysdykcji, w której nie ma IIR lub podatek nie został pobrany w ramach QDMTT - podatek ten jest przypisywany do spółek z danego państwa na podstawie liczby pracowników i wartości aktywów.

Globalny podatek wyrównawczy - obowiązki podatników

Ustalenie i dopełnienie obowiązków związanych z Filar 2 stanowi ogromne wyzwanie dla księgowych i podatkowych działów grup kapitałowych oraz ich jednostek składowych.

Grupy Kapitałowe będą musiały ustalić, czy ich jednostki składowe podlegają w Polsce QDMTT. Obowiązek ten będzie występował we wszystkich państwach na świecie, które wprowadziły w życie Filar 2, w tym docelowo wszystkie państwa członkowskie UE. Oznacza to, że Grupy Kapitałowe najpierw będą musiały co roku sprawdzać, czy ich efektywna stawka podatkowa (ETR) w poszczególnych jurysdykcjach jest równy lub wyższy niż 15%. Jeśli nie jest, jednostki te będą musiały zapłacić QDMTT, który doprowadzi ich obciążenie podatkowe do minimalnego poziomu 15%.

Ponadto, podmioty z danej grupy kapitałowej z Polski będą zobowiązane corocznie składać do właściwego organu podatkowego informację o opodatkowaniu wyrównawczym GIR (ang. GloBE Information Return) do końca 15. miesiąca od zakończenia roku podatkowego (w pierwszym roku stosowania przepisów Filar 2 - do końca 18. miesiąca). Dodatkowo, zeznanie lokalne i zapłata podatku powinny zostać dokonane do końca 18. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego (w pierwszym roku stosowania przepisów Filar 2 - do końca 21. miesiąca).

Opinia w sprawie opodatkowania wyrównawczego

Ze względu na złożoność zasad globalnego podatku wyrównawczego ustawa wprowadziła nowe narzędzie interpretacyjne - opinię w sprawie opodatkowania wyrównawczego. Zgodnie z uchwalonymi przepisami, wniosek o wydanie interpretacji ogólnej oraz wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej nie mogą dotyczyć przepisów ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym. Stworzenie odrębnego narzędzia interpretacyjnego podyktowane jest samym charakterem opinii w sprawie opodatkowania wyrównawczego, która może zawierać elementy znacznie wykraczające poza obszar przepisów prawa podatkowego.

Opinia w sprawie opodatkowania wyrównawczego będzie dokumentem wydawanym przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na wniosek zainteresowanego i przyznającym zainteresowanemu w przypadku zastosowania się do jego treści ochronę o charakterze analogicznym jak w przypadku interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Podmiot występujący o opinię w sprawie opodatkowania wyrównawczego będzie musiał uiścić opłatę wstępną w wysokości 15 000 zł oraz opłatę główną, której wysokość uzależniona będzie od zakresu i stopnia skomplikowania problematyki wniosku. Wysokość opłaty głównej nie może być niższa niż 15 000 zł i nie może przekroczyć 50 000 zł.

Tomasz Kręski

Product Manager

LEX Księgowość i Podatki

Tagi:
• LEX Księgowość