Badanie dopuszczalności apelacji przed sądem drugiej instancji ze względu na wymagania formalne

Braki formalne apelacji uniemożliwiają nadanie jej prawidłowego biegu. Badanie dopuszczalności apelacji przed sądem drugiej instancji kończy się wtedy wezwaniem do ich usunięcia w wyznaczonym terminie. Apelacja może finalnie ulec odrzuceniu w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu, liczonego od dnia doręczenia wezwania. 

Robert Bełczącki w "Badanie dopuszczalności apelacji przed sądem drugiej instancji ze względu na wymagania formalne" zwraca uwagę, że co do zasady, czynności związane z kontrolą dopuszczalności apelacji przed sądem drugiej instancji wykonuje przewodniczący. Jedynie odrzucenie apelacji wymaga wydania postanowienia przez sąd.

Poniżej kilka praktycznych wskazówek, na co zwrócić uwagę przy opracowywaniu apelacji. 

Zarzuty w apelacji

Autor wskazuje, że podanie zarzutów pod adresem zaskarżonego wyroku może ograniczać się do wskazania, na czym polega jego wadliwość, choć pożądane jest wyszczególnienie uchybień popełnionych przez sąd pierwszej instancji w toku postępowania oraz przy rozstrzyganiu sprawy.

Gdy chodzi o pierwszą grupę, to w rachubę wchodzą naruszenia przepisów postępowania, które dla swej skuteczności wymagają uprzedniego zgłoszenia zastrzeżeń do protokołu, chyba, że chodzi o takie naruszenia przepisów postępowania, które skutkują nieważnością postępowania, uwzględnianą przez sąd drugiej instancji z urzędu. 

Natomiast wśród uchybień przy orzekaniu wyróżnia się: 

• błędne ustalenie faktów,        
• niewłaściwą kwalifikację prawną prawidłowo ustalonego stanu faktycznego,        
• niewłaściwe zastosowanie norm prawnych pomimo trafnie przyjętej kwalifikacji oraz        
• błędne wnioskowanie.

W zarzutach co do podstawy faktycznej rozstrzygnięcia należy wskazać: 

• fakty ustalone przez sąd pierwszej instancji niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy lub
• istotne dla rozstrzygnięcia fakty nieustalone przez sąd pierwszej instancji.

Z kolei powołując fakt wykazany dowodem utrwalonym za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk, należy oznaczyć część zapisu dotyczącą tego faktu. 

Uzasadnienie zarzutów polega na przytoczeniu okoliczności, które mają na celu przekonanie sądu drugiej instancji, że przed sądem pierwszej instancji zaistniały wskazane uchybienia. 

Wniosek o zmianę albo o uchylenie zaskarżonego wyroku

Żądanie zmiany lub uchylenia zaskarżonego wyroku zależy od konsekwencji, które w ocenie skarżącego, sąd drugiej instancji powinien wyprowadzić z uchybień podniesionych przez skarżącego w apelacji. 

Wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku, skarżący powinien szczegółowo określić pożądaną treść wyroku. 

Nowe fakty i dowody

Robert Bełczącki wskazuje, że nowe fakty i dowody na ich poparcie oraz nowe dowody na poparcie faktów uprzednio przytoczonych przed sądem pierwszej instancji zostaną uwzględnione przez sąd drugiej instancji jedynie wtedy, gdy strona przed sądem pierwszej instancji nie miała możliwości ich powołania z przyczyn od siebie niezależnych, albo gdy co prawda możliwość taką miała, ale przebieg postępowania przed sądem pierwszej instancji nie uzasadniał potrzeby ich powołania. 

Ta druga sytuacja wiąże się ze stanowiskiem procesowym strony przeciwnej oraz kwestiami spornymi pomiędzy stronami, a nie z oceną strony, według której powołany przez nią materiał dowodowy jest wystarczający do wykazana istotnych okoliczności, której to oceny sąd pierwszej instancji nie podziela w chwili wyrokowania. 

Wojciech Kowalski

product manager Działu Legal