Będą zmiany w przemieszczaniu odpadów
Rada UE i Europarlament porozumiały się wstępnie co do projektu rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów. Oznacza to, że kształt regulacji nie ulegnie już zasadniczo modyfikacji. Projekt zmienia procedury przemieszczania odpadów, ogranicza przemieszczanie tych szkodliwych oraz usprawnia egzekwowanie przepisów.
Projekt rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów został omówiony w komentarzu praktycznym udostępnionym niedawno w programie LEX Prawo Europejskie.
Cele i zakres rozporządzenia
Projekt rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów ma na celu:
- zagwarantowanie, by UE nie przerzucała swoich problemów związanych z odpadami na państwa trzecie,
- ułatwienie transportu odpadów w celu recyklingu i ponownego użycia w UE,
- skuteczniejsze zwalczanie nielegalnego przemieszczania odpadów oraz
- osiągnięcie gospodarki o obiegu zamkniętym i zerowego poziomu zanieczyszczeń.
Rozporządzenie w sprawie przemieszczania odpadów obejmuje swoim zakresem:
- wewnątrzunijne przemieszczanie odpadów (z tranzytem lub bez tranzytu przez państwa trzecie),
- odpady importowane i eksportowane z i do państw trzecich oraz
- przemieszczanie odpadów w tranzycie przez UE do lub z państw trzecich.
Przemieszczanie odpadów między państwami członkowskimi UE
Projekt rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów zabrania zasadniczo przemieszczania wszystkich odpadów przeznaczonych do unieszkodliwienia w UE poza sytuacjami, w których uzyskano zgodę i zezwolenie na ściśle określonych warunkach procedury uprzedniego pisemnego zgłoszenia i zgody (tzw. procedura "PIC" - zob. niżej) oraz w dobrze uzasadnionych przypadkach.
Jeśli chodzi natomiast o wewnątrzunijne przemieszczanie odpadów przeznaczonych do odzysku, to będzie ono dozwolone zgodnie z mniej rygorystyczną procedurą określoną w ogólnych wymogach informacyjnych (tzw. "odpady z zielonej listy").
Wywóz odpadów poza UE
Projekt rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów zakazuje:
- wywozu przez państwa członkowskie odpadów przeznaczonych do unieszkodliwienia do państw trzecich oraz
- wywozu odpadów niebezpiecznych przeznaczonych do odzysku w państwach nienależących do OECD.
W przypadku przemieszczania odpadów poza państwa członkowskie UE uzgodniono w projekcie, że zakłady gospodarowania odpadami w kraju przeznaczenia powinny być kontrolowane przez niezależne organy. Kontrole miałyby wykazać, że zakłady te gospodarują odpadami w sposób racjonalny ekologicznie, a podmioty przemieszczające odpady mogłyby eksportować odpady do tych zakładów tylko w takim przypadku.
Jeszcze bardziej rygorystycznymi zasadami został objęty wywóz odpadów z tworzyw sztucznych do krajów trzecich. Projekt rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów zakazuje wywozu innych niż niebezpieczne odpadów z tworzyw sztucznych do krajów nienależących do OECD. Nie wcześniej niż pięć lat po wejściu w życie rozporządzenia, kraje te będą mogły złożyć wniosek do Komisji o uznanie ich za gotowe do odbioru odpadów z tworzyw sztucznych z UE. W przypadku pozytywnego wyniku oceny takiego wniosku Komisja przyjmie akt delegowany w celu zniesienia zakazu dla tych krajów.
Jeśli chodzi o wywóz innych niż niebezpieczne odpadów z tworzyw sztucznych do krajów OECD, to projekt rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów umożliwia takowy eksport pod warunkiem przestrzegania procedury zgłoszenia "PIC".
Procedura "PIC"
Zgodnie z procedurą "PIC", zgłaszający w UE i eksporterzy do krajów trzecich muszą powiadomić i otrzymać pisemne potwierdzenie od krajów wysyłki, przeznaczenia i tranzytu przed wywozem. Powiadomienia i inne dokumenty wymagane przez rozporządzenie w sprawie przemieszczania odpadów mają być składane i wymieniane za pośrednictwem centralnego systemu elektronicznego obsługiwanego przez Komisję.
Projekt rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów określa konkretne ramy czasowe i terminy dotyczące procedury "PIC", wniosków o dodatkowe informacje składanych przez właściwe organy oraz decyzji takich organów w sprawie ważności zgłoszenia.
Usprawnienie egzekwowania przepisów
Projekt rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów zobowiązuje unijne kraje do ustanowienia skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających kar w przypadku naruszeń jego przepisów. Mogą one obejmować, w stosownych przypadkach, grzywny oraz cofnięcie lub tymczasowe zawieszenie zezwoleń na prowadzenie działalności związanej z gospodarowaniem odpadami i ich przemieszczaniem.
Jak w programie LEX Prawo Europejskie znaleźć szybko komentarz praktyczny do projektu rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów?
Jednym ze sposobów na bezproblemowe dotarcie w programie do komentarza praktycznego do (omówienia) projektu rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów, jest wpisanie w wyszukiwarkę LEX Search słowa "przemieszczanie odpadów". Wyszukiwarka podpowie w takim przypadku hasło: "Międzynarodowe przemieszczanie odpadów".
Po kliknięciu na hasło otworzy się lista wynikową z dokumentami i publikacjami powiązanymi z tym hasłem.
Wybierając w lewym panelu okna z listą dokumentów kategorię "Komentarze i publikacje", otrzymamy kolejną - zawężoną - listę wynikową, na której na pierwszym miejscu widnieje poszukiwany komentarz.
Jak w programie LEX Prawo Europejskie znaleźć komentarze praktyczne do (omówienia) bieżącej unijnej legislacji?
Nasz komentarz praktyczny to oczywiście jedno z wielu omówień najnowszej unijnej legislacji. Aby dotrzeć w programie do komentarzy praktycznych o najważniejszych, aktach i projektach aktów prawa UE, konieczne jest najpierw przełączenie się z Pulpitu domyślnego na Pulpit europejski. W tym celu należy na Ekranie powitalnym programu w prawej górnej jego części kliknąć na ikonę MÓJ PULPIT i z rozwijanego menu wybrać opcję PULPIT EUROPEJSKI.
Omówień aktów i projektów aktów prawa UE należy szukać w panelu zatytułowanym "NAJNOWSZA LEGISLACJA" usytuowanym w górnym rzędzie w środkowej jego części.
Kliknięcie w link "Zobacz wszystko" w panelu otwiera listę wszystkich komentarzy praktycznych do komentarzy praktycznych o najważniejszych, aktach i projektach aktów prawa UE. Lista tych publikacji jest ułożona w kolejności chronologicznej od najnowszych do najstarszych unijnych aktów (projektów).
Warto śledzić ten swoisty kanał informacji o prawodawstwie UE, gdyż przeglądanie samemu na bieżąco regulacji unijnych jest w związku z ich ilościami (w samym tylko 2022 roku UE ogłosiła ponad 9 tys. aktów o różnym statusie prawnym) bardzo czasochłonne. Możesz skorzystać z tego kanału zamawiając bezpłatny, dwutygodniowy dostęp testowy do LEX Prawo Europejskie.
Rafał Bujalski
Senior Product Manager
LEX Prawo Europejskie