Doręczenia po zmianach - nowelizacja KPC

Nowelizacja Kodeksu Postępowania Cywilnego z 2019 roku zmieniła prawie 300 artykułów, co pozwala nam określić ją mianem rewolucyjnej. Wprowadziła m.in. tzw. doręczenia komornicze do procedury cywilnej. 30 marca br. Prezydent podpisał kolejną nowelizację KPC, która te doręczenia modyfikuje. Czym więc są i dlaczego są tak problematyczne?

Największą bolączką tych przepisów jest ich nieprecyzyjność, a co za tym idzie problem braku jednolitej praktyki sądowej w tym zakresie. Zostało to zauważone również przez ustawodawcę, bowiem niemal 4 lata później ustawodawca za sprawą kolejnej nowelizacji KPC dookreślił przepisy zmieniając jednocześnie obraz tej instytucji. O obecnym kształcie doręczeń w postępowaniu cywilnym szerzej pisze Grzegorz Kamieński w komentarzu praktycznym ,,Doręczenia w procedurze cywilnej po zmianach'' .

Czym są doręczenia komornicze w świetle nowelizacji z 2019 r.?

Instytucja doręczeń komorniczych uregulowana jest w art. 139(1) k.p.c. oraz art. 3a ustawy o komornikach sądowych (Dz.U. 2022.2224). Zgodnie z regulacjami kpc doręczenia komornicze są możliwe do zastosowanie gdy:

1. Pozwany, pomimo ustawowego powtórzenia zawiadomienia nie odebrał pozwu lub innego pisma procesowego wywołującego potrzebę obrony jego praw
2. Nie doręczono mu wcześniej żadnego pisma procesowego przewidzianego przepisami prawa o doręczeniach

Po tak opisanym bezskutecznym zawiadamianiu pozwanego sąd zawiadamia o tym powoda i przesyłając mu odpis pisma dla pozwanego zobowiązuje do doręczenia pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika. Co istotne, doręczenia komornicze są możliwe w przypadku tylko ściśle określonych pism procesowych, do których należą pozew (wniosek w postępowaniu nieprocesowym lub postępowaniu egzekucyjnym) oraz wszystkie inne pisma, które wywołują potrzebę obrony praw strony. Komornik powinien dokonać takiego doręczenia w terminie 14 dni sam bądź za pośrednictwem asesora komorniczego. Po takim doręczeniu powód jest zobowiązany do złożenia do akt potwierdzenia doręczenia pisma.

Doręczenia komornicze po nowelizacji z 2023 r.

Ostatnia nowelizacja rzuca nowe światło na omawianą instytucję i stara się ją niejako ,,naprawić''. W art. 139 par. 1(1) KPC wprowadza się możliwość odstąpienia przez sąd od doręczania przesyłki za pośrednictwem komornika sądowego. Zaznaczyć jednak należy, że takie rozwiązanie jest możliwe tylko w odniesieniu do osób fizycznych. Przesłanką jest pewność co do aktualności adresu zamieszkania pozwanego wskazanego w pozwie. Dodatkowo nowelizacja rozszerza kompetencje komorników w zakresie ustalania adresu, na który pismo powinno zostać doręczone. Szczegółowo tę materię omawia Autor w komentarzu.

Skutek wprowadzenia doręczeń komorniczych

Dzięki wprowadzeniu instytucji doręczeń pism za pośrednictwem komornika sądowego z polskiego porządku prawnego zniknęła tzw. fikcja doręczeń. Do wejścia w życie nowelizacji z 2019 roku podwójne awizowanie przesyłki sądowej wprowadzało domniemanie, że pismo zostało skutecznie doręczone. Po wejściu w życie rozwiązań z 2019 r. fikcja doręczenia miała zastosowanie tylko w przypadku, gdy pozwany jest osobą prawną bądź osobą fizyczną podlegającą wpisowi do rejestru albo ewidencji. Jeśli pozwanym jest osoba fizyczna fikcja doręczenia już nie znalazła zastosowania. Jesteśmy w roku 2023 a częściowo fikcja ta powraca. Stało się tak dlatego, że obowiązek zastosowania doręczeń komorniczych w odniesieniu do osób fizycznych przyczyniał się znacząco do wydłużenia postępowania, bowiem już same formalności z tym związane zajmowały stosunkowo dużo czasu. Ustawodawca obecnie ma nadzieję, na znaczne jego skrócenie, oczywiście pod pewnymi rygorami, zachowując zasadę zawiadamiania pozwanego, aby ten w sposób należyty mógł bronić swoich praw.

Doręczenia w procedurze cywilnej to temat tak samo powszechny jak trudny. Same doręczenia komornicze budzą wiele wątpliwości a praktyka orzecznicza w tym zakresie nie jest jednolita. Zachęcamy do zapoznania się z komentarzem praktycznym kompleksowo omawiającym kwestię doręczeń.

Tagi:
• LEX Kancelaria Prawna