Dotacje oświatowe - 5 rzeczy, na które warto uważać
Dotacje, w tym te oświatowe to środki najczęściej pochodzące z budżetu JST, przeznaczone na dofinansowanie różanego rodzaju przedsięwzięć, zadań własnych jednostek oraz inwestycji - a w przypadku szkół i placówek oświatowych, na realizację ich celów statutowych, a więc celów w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej. Dotacje dla szkół podlegają szczególnym zasadom rozliczania i wiążą się w wieloma procedurami, które muszą być dopełnione, zarówno po stronie organu prowadzącego, jak i samej jednostki. Na co warto zwrócić uwagę, oto 5 przydatnych wskazówek.
Ogólne zasady przyznawania dotacji placówkom oświatowym
Zgodnie z przepisami prawa dotacje oświatowe są przyznawane na uczniów szkół i placówek publicznych i niepublicznych prowadzonych przez osoby fizyczne lub osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego. Zasady ich przyznawania i wypłacania określają przepisy ustawy z 27.10.2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 2029) - dalej u.f.z.o., Dotacje są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań placówek wychowania przedszkolnego, szkół lub placówek w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym kształcenia specjalnego i profilaktyki społecznej (art. 35 ust. 1 u.f.z.o). Ustalenie trybu udzielania i rozliczania dotacji oraz trybu przeprowadzania kontroli prawidłowości ich pobrania i wykorzystania, w tym zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji i w rozliczeniu jej wykorzystania, termin przekazania informacji o liczbie odpowiednio dzieci objętych wczesnym wspomagania, uczniów, wychowanków, uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych lub słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych określa natomiast organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego w drodze uchwały na podstawie art. 38 ust. 1 u.f.z.o.
Ponadto, szkoła może przeznaczyć środki z dotacji jedynie na cele wskazane w art. 35 u.f.z.o., zgodnie z którym “dotacje, o których mowa w art. 15-21, art. 25, art. 26, art. 28-31a i art. 32 u.f.z.o., są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań placówek wychowania przedszkolnego, szkół lub placówek w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym kształcenia specjalnego i profilaktyki społecznej”. Przepisy te określają katalog zamknięty wydatków, które mogą być pokryte przez szkołę z dotacji oświatowej, nie uprawnia jednak organ do narzucania interpretacji na co może być wydatkowana otrzymana dotacja oświatowa. Tu mogą pojawić się błędy interpretacyjne, na które warto zwrócić uwagę.
Szkoła może przeznaczyć dotację oświatową na pokrycie wydatków bieżących
Szkoła może przeznaczyć środki z dotacji oświatowej na tzw. wydatki bieżące placówki obejmujące każdy wydatek poniesiony na cele działalności statutowej placówki w roku budżetowym, na który dotacja została udzielona, niezależnie od tego, którego roku dotyczą te zadania (istotna jest więc data zapłaty). Pojęcie wydatków bieżących bywa problematyczne, gdyż jak zwykle przy tego typu kwestiach pojawiają się błędy interpretacyjne i niekiedy spory między placówkami a RIO lub innymi organami kontrolnymi względem właściwego zakwalifikowania danego wydatku do bieżącego. Tutaj warto wziąć pod uwagę zapisy statusu danej szkoły, w którym powinno się jasno określić zadania i cele realizowane przez placówkę, co stanowi uzasadnienie poniesienia konkretnego wydatku na cel danej szkoły.
Koszt doskonalenia zawodowego nauczycieli - czy można pokryć z dotacji
Temat ten od dawana budził kontrowersje i brakowało jednolitego stanowiska organów nadzorczych w tej sprawie. Ale 10.02.2023 r. Regionalna Izba Obrachunkowa w Gdańsku, uznała, że wydatek na kształcenie i doskonalenie zawodowe nauczycieli, pokrywany z dotacji oświatowej jest zasadny. Jako uzasadnienie tego twierdzenia wskazano, że przy analizie ww. zagadnienia pomocne będzie odwołanie się do treści art. 6 ust. 3a Karty Nauczyciela, z którego wynika, że obowiązkiem nauczyciela jest doskonalić się zawodowo, zgodnie z potrzebami szkoły/przedszkola. Ponadto, uznano, że jeżeli doskonalenie nauczyciela związane jest z działalnością danej placówki czy szkoły i ich potrzebami, to koszty podwyższenia kwalifikacji mogą zostać sfinansowane ze środków pochodzących z dotacji oświatowej.
Wydatki na zakup tablic interaktywnych oraz licencji z oprogramowaniem do tych tablic
Normą jest, że z dotacji oświatowej szkoła może pokryć zakup książek, środków dydaktycznych, a więc tablic interaktywnych, służących procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w placówce, sprzętu rekreacyjnego i sportowego dla dzieci, a także mebli, a więc środków trwałych oraz i wartości niematerialnych i prawnych o wartości nieprzekraczającej 10 000 zł ( art. 16f ust. 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych).
Natomiast wartości niematerialne i prawne (art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy o rachunkowości) to nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki (a więc licencja zawierająca oprogramowanie do tablic interaktywnych), a w szczególności:
- autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,
- prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,
- know-how.
Wydatki na pokrycie kosztów zadań własnych organu prowadzącego
Zgodnie z ustawą o finansowaniu zadań oświatowych, szkoła może pokryć z dotacji oświatowej wydatki organu prowadzącego, które służą zapewnieniu realizacji zadań dydaktyczno-wychowawczo-opiekuńczych jednostki oświatowej. Można tu podać przykład takich zadań, czyli finansowanie obsługi administracyjnej - prowadzenie sekretariatu, księgowości i usługi prawnej – wyłącznie w zakresie rozliczenia i obsługi placówki oświatowej.
Wynagrodzenia pracowników szkoły mogą być pokryte z dotacji
Kolejną kategorią wydatków szkoły, która może być pokryta z dotacji oświatowej jest wynagrodzenie pracownika szkoły, jak również osoby zatrudnionej w szkole na umowie cywilnoprawnej (umowa zlecenie, umowa o dzieło, umowa o świadczenie usług). Ale należy zwrócić uwagę na limity środków finansowych otrzymanych z dotacji, w tym zakresie wprowadzone ustawą o finansowaniu zadań oświatowych, które można przeznaczyć na wynagrodzenie tych osób fizycznych w przeliczeniu na maksymalny wymiar czasu pracy tj.
- limit 250% wynagrodzenia nauczyciela dyplomowanego dla podmiotów publicznych niesamorządowych;
- limit 150% wynagrodzenia nauczyciela dyplomowanego dla niepublicznych przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w niepublicznych szkołach podstawowych, niepublicznych innych formach wychowania przedszkolnego oraz niepublicznych szkół i placówek.
Powyższymi limitami objęte jest również wynagrodzenie osoby fizycznej prowadzącej publiczne lub niepubliczne przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub placówkę, jeżeli odpowiednio pełni funkcję dyrektora przedszkola, szkoły lub placówki albo prowadzi zajęcia w innej formie wychowania przedszkolnego. W zakresie wynagrodzenia pracowników szkoły, ustawa o finansowaniu zadań oświatowych nie wprowadza limitu godzinowego, lecz limit budżetowy na dany etat/stanowisko. Zatrudniając tym samym określonego pracownika, szkoła może zaproponować dowolną wysokość wynagrodzenia, lecz tylko określoną kwotę z tego wynagrodzenia może pokryć z dotacji oświatowej.
Ewelina Majewska
Product Manager
Księgowość i Podatki w Administracji