Dyrektywa o prawie do naprawy (R2R): jakie zmiany czekają producentów, sprzedawców i punkty naprawy sprzętu?

Dyrektywa o prawie do naprawy, zwana również dyrektywą R2R, to niewątpliwie korzystny akt dla konsumentów, umożliwiający im naprawę produktów w trakcie, jak i po wygaśnięciu okresu gwarancji. Przyniesie on oczywiście istotne skutki także dla producentów, sprzedawców i punktów naprawy sprzętu. Jak wpłynie na ich sytuację?

O dyrektywie o prawie do naprawy można przeczytać w LEX Prawo Europejskie w analizie:

• Dyrektywa o prawie do naprawy (R2R): jakie zmiany czekają producentów, sprzedawców i punkty naprawy sprzętu?

której autorką jest Karolina Olszewska, senior associate w Kancelarii Gessel, ekspert z zakresu prawa ochrony konsumentów i prawa konkurencji.

Publikacja zawiera rozwinięcie wymienionych niżej wątków oraz analizuje nieujęte tutaj zagadnienia.

1. Zakres przedmiotowy dyrektywy

Dyrektywa o prawie do naprawy dotyczy niektórych urządzeń, ale za to bardzo ważnych z punktu widzenia konsumenta. Są to:

• urządzenia AGD (pralki i pralko-suszarki, zmywarki do naczyń, suszarki bębnowe, urządzenia chłodnicze, odkurzacze),
• sprzęt elektroniczny (telefony komórkowe, komputery typu slate, wyświetlacze elektroniczne, serwery i produkty do przechowywania danych)
• niektóre inne urządzenia (sprzęt do spawania, towary zawierające baterie do lekkich środków transportu)

2. Producenci

Producenci to główni adresaci obowiązków wynikających z dyrektywy o prawie do naprawy. Obowiązki te odnoszą się do:

• naprawy urządzeń oraz
• informowania konsumentów o świadczeniu obowiązkowej naprawy.

2.1. Obowiązek naprawy

Jak podkreśla autorka analizy, wynikający z dyrektywy obowiązek naprawy oznacza wymóg zapewnienia przez producentów dostępu osobom trzecim, w tym konsumentom i innym podmiotom, do części zamiennych, narzędzi, oprogramowania oraz informacji związanych z naprawą i konserwacją (instrukcji, schematów itp.), które umożliwią naprawę towarów przez konsumentów lub przez niezależne podmioty zajmujące się serwisem i naprawą. Pod tym pojęciem nie należy więc rozumieć przymuszenia producentów (a w przypadku producentów spoza UE, również upoważnionego przedstawiciela w UE, importera lub dystrybutora) do prowadzenia własnych punktów serwisowych.

Zgodnie z dyrektywą R2R obowiązek naprawy powstaje po stronie producenta, gdy wada towaru ujawni się poza zakresem odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu niezgodności towaru z umową. Będzie więc to miało miejsce w sytuacji, gdy wada nie istniała w momencie dostawy lub gdy brak zgodności ujawni się po okresie odpowiedzialności sprzedawcy – tj. po okresie dwuletniej rękojmi konsumenckiej.

2.2. Wymóg informowania konsumentów przez producenta o nałożonym na niego obowiązku naprawy i świadczonych przez niego usługach naprawy

Producent jest również zobowiązany na podstawie dyrektywie o prawie do naprawy do informowania konsumentów o nałożonym na niego obowiązku naprawy i świadczonych przez niego usługach naprawy. Może to zrobić przez zamieszczenie informacji na swojej stronie internetowej lub za pośrednictwem cyfrowego paszportu towaru. Producent dysponuje więc swobodą w wyborze miejsca i narzędzi do informowania o obowiązku naprawy.

3. Sprzedawcy

Jeśli chodzi o sprzedawców, to dyrektywa o prawie do naprawy dokonała zmiany polegającej na jednokrotnym wydłużeniu okresu rękojmi konsumenckiej o 12 miesięcy w przypadku, gdy konsument w trakcie trwania rękojmi konsumenckiej zażąda naprawy towaru niezgodnego z umową.

Zdaniem autorki analizy znaczenie przedłużenia okresu rękojmi konsumenckiej może jednak okazać się iluzoryczne w polskim obrocie prawnym, gdyż pod rządami obecnie obowiązującej ustawy o prawach konsumenta wybór między naprawą a wymianą towaru niezgodnego z umową zależy faktycznie od sprzedawcy.

4. Niezależne punkty naprawy sprzętu

Jak podkreśla autorka analizy jednym z istotnych skutków dyrektywy o prawie do naprawy jest wzmocnienie pozycji rynkowej niezależnych punktów naprawy sprzętu. Dyrektywa przyznaje bowiem tym podmiotom dostęp do części zamiennych, oraz do informacji związanych z naprawą i konserwacją lub do wszelkich narzędzi oprogramowania, oprogramowania układowego lub podobnych środków pomocniczych związanych z naprawą. Wszystko to zobowiązany jest im zapewnić producent. Taki stan rzeczy wzmacnia niewątpliwie pozycję konkurencyjną na rynku usług naprawy niezależnych podmiotów zajmujących się naprawą wobec producentów i ich sieci serwisowych.

Z drugiej strony dyrektywa R2R nakłada na podmioty, o których tu mowa, obowiązek przedstawienia konsumentom informacji dotyczących naprawy przed zawarciem z umowy. Podmioty te będą mogły posłużyć się europejskim formularzem informacji o naprawie, bądź przekazać informacje przed zawarciem umowy, zgodnie z ustawą o prawach konsumenta.

Rafał Bujalski

Senior Product Manager

LEX Prawo Europejskie

Tagi:
• LEX Prawo Europejskie