Dyrektywa Omnibus - koniec z fikcjami obniżkowymi!
11 kwietnia 2018 r. Unia Europejska wprowadziła nowe przepisy, które miały na celu wzmocnienie unijnego prawa ochrony konsumentów, poprzez ujednolicenie przepisów dotyczących konsumentów i przedsiębiorców w Europie oraz unowocześnienie przepisów w tym zakresie. Jednym z elementów nowego ładu dla konsumentów jest dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2161 z 27.11.2019 r. zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE, 2005/29/WE oraz 2011/83/UE w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześnienia unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta, która potocznie nazywana jest Dyrektywą Omnibus. Nowela weszła w życie w dniu 07 stycznia 2020 r., a państwa członkowskie zostały zobowiązane do dostosowania lokalnego prawa do 28 listopada 2021 r. Implementacja do polskiego systemu prawnego nastąpiła w dniu 01 stycznia 2023 r. w drodze ustawy z dnia 01 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw. Na szkoleniu online autor kompleksowo omówił powyższe zmiany.
Jaki jest cel wprowadzenia Dyrektywy Omnibus?
Wprowadzenie jednolitych standardów regulacyjnych w Unii Europejskiej ma na celu stworzenie przejrzystego i bezpiecznego środowiska handlowego online, co przyczyni się do zwiększenia zaufania konsumentów do zakupu online. W efekcie, w dłuższej perspektywie, przyczyni się do rozwoju handlu elektronicznego w Unii Europejskiej. Jednocześnie, nowe regulacje zobowiązują sprzedawców do przestrzegania wyższych standardów jakościowych, co zapewni lepszą ochronę konsumentów i przyczyni się do poprawy jakości świadczonych usług.
Jakie są nowe obowiązki dla sprzedawców?
Sprzedawca w sklepie internetowym ma obowiązek:
- przedstawić najniższą cenę produktu z ostatnich 30 dni przed promocją w przypadku przedmiotów oznaczonych promocją,
- koniecznym jest zamieszczenie informacji, czy i w jaki sposób przedsiębiorca zbiera i weryfikuje widoczne na stronie sklepu opinie o produktach,
- udostępnić klientom numer telefonu oraz adres e-mail, które umożliwią kontakt ze sprzedawcą,
- zaktualizować regulamin sklepu internetowego, zgodnie z nowymi przepisami.
Fikcje obniżkowe - o co chodzi?
Dyrektywa Omnibus wprowadziła przepisy, które mają na celu ochronę konsumentów przed nieuczciwymi praktykami handlowymi. Jednym z przykładów takiej praktyki jest tzw. fikcyjna obniżka. Oznacza to, że cena produktu została podniesiona przed "wyprzedażą", a następnie obniżona do oryginalnej ceny, co może wprowadzić w błąd klientów i sprawić, że myślą, że otrzymują korzystną ofertę.
Dzięki nowym przepisom, klienci będą mieli pewność, że cena produktu jest rzeczywiście obniżona, a nie jest to tylko chwyt marketingowy. Wszystkie obniżki muszą być oparte na rzeczywistej, wcześniejszej cenie produktu. Ponadto, przedsiębiorcy muszą udostępniać konsumentom wystarczającą ilość informacji, aby ci mogli dokonać świadomego wyboru zakupowego.
Koniec z fałszywymi opiniami
Nowe przepisy regulują również kwestię publikacji opinii o produkcie, poprzez wprowadzenie zmian w sposobie pozyskiwania i wykorzystywania opinii klientów sklepu internetowego.
Konieczne jest zamieszczenie informacji, czy i w jaki sposób przedsiębiorca zapewnia, aby publikowane opinie pochodziły od konsumentów, którzy faktycznie używali danego produktu oraz nabyli go. Dlatego też, każda zamieszczona ocena musi zostać dokładnie zweryfikowana przez przedsiębiorcę, który dodatkowo zobowiązany jest do informowania konsumentów o sposobie weryfikacji autentyczności przedstawionej opinii.
Co z karami?
Sankcje nakładane na przedsiębiorców mogą mieć postać:
- grzywien,
- okresowych kar pieniężnych.
Zgodnie z pkt 10 preambuły Dyrektywy, grzywny powinny pełnić funkcję odstraszającą. Aby osiągnąć ten skutek, krajowe przepisy prawne powinny ustanowić maksymalną wysokość grzywny za naruszenia na poziomie wynoszącym co najmniej 4% rocznego obrotu przedsiębiorcy. Maksymalne kary za tego rodzaju naruszenia mogą wynieść nawet do 10% obrotu przedsiębiorcy.
Przykładowo, za nieprawidłowe wykonywanie obowiązków związanych z prezentowaniem ceny wyjściowej, przy informowaniu o obniżeniu ceny, przepisy przewidują karę pieniężną do 20 000 zł nakładaną przez Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej. Jeżeli dany przedsiębiorca nie wykona tych obowiązków co najmniej trzykrotnie w ciągu 12 miesięcy od dnia stwierdzenia pierwszego naruszenia, to kara pieniężna może wynieść do 40 000 zł. W przypadku nieuczciwych praktyk rynkowych mogą pojawić się także roszczenia konsumentów np. odszkodowawcze lub o zaniechanie danej praktyki.
Podsumowanie
Bez wątpliwości wprowadzone zmiany należy ocenić pozytywie. Nowe regulacje stanowią pożądaną próbę zintegrowania systemu ochrony konsumenta i są dużym krokiem ku stworzeniu nowego, przejrzystego i bezpiecznego środowiska handlu internetowego w krajach UE.
W komentarzu autor kompleksowo omówił przedmiotową regulacje, wskazując na najważniejsze aspekty zmian.
Daria Bielan
Redakcja Publikacji Elektronicznych