Koniec z papierowymi wnioskami o wiążące informacje
Podatnicy często borykają się z problemem poprawnego sklasyfikowania danego towaru lub usługi, co w efekcie skutkuje realnym ryzykiem zastosowania błędnej stawki podatku od towarów i usług (VAT), akcyzy czy wysokości cła, opłat celnych lub innych środków. Aby zagwarantować podatnikom efektywne wsparcie w zakresie ustalenia prawidłowej stawki podatku mogą oni złożyć do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wniosek o wydanie różnego rodzaju wiążącej informacji. Od 1 stycznia 2024 r. wnioski można złożyć wyłącznie drogą elektroniczną.
Skomplikowany system klasyfikacji
Podatnicy chyba od zawsze mają problemy dotyczące sklasyfikowania danego towaru lub usługi do późniejszego stosowania właściwych stawek podatków VAT, akcyzy czy to wysokości cła i innych opłat celnych. Jest to efektem rozbudowanego, skomplikowanego systemu klasyfikacji towarów i usług. Sytuacja nieco poprawiła się, gdy od lipca 2020 r. obowiązuje matryca stawek VAT oparta na Nomenklaturze Scalonej. System CN stanowi klasyfikację obowiązującą na terenie całej Unii Europejskiej i stosuje się go powszechnie w kontekście handlu międzynarodowego, zarówno w celach statystycznych, w zakresie raportowania intrastat, jak i na potrzeby odpowiedniego wymiaru cła na poszczególne towary pochodzące spoza terytorium Unii Europejskiej. Dostosowano więc system identyfikacji stawek podatku do przepisów obowiązujących w Unii Europejskiej, a jednocześnie do ujednolicenia przedmiotowych regulacji na poziomie krajowym. Charakter i założenia Matrycy stawek VAT opisuje Jakub Żach w komentarzu praktycznym pt. Matryca stawek VAT i Wiążąca Informacja Stawkowa
Wiążące informacje - wsparcie dla podatników
Podatnicy muszą mieć efektywne wsparcie w zakresie ustalenia prawidłowej stawki podatku. Takim instrumentem prawnym są wiążące informacje Ich zadaniem jest ułatwienie jednolitego posługiwania się stawkami, a także realizacja funkcji ochronnej w odniesieniu do podatników, którzy zastosowali się do wytycznych uzyskanych w ramach wiążących informacji, w zakresie klasyfikacji danego towaru bądź usługi lub identyfikacji stawki VAT.
Jak się okazuje na przestrzeni wielu lat podatnicy chętni korzystają z tych instrumentów. Obecnie w LEX Księgowość znajduje się ponad 18.000 Wiążących Informacji Stawkowych (WIS) oraz blisko 650 Wiążących Informacji Akcyzowych. Czego dotyczą poszczególne informacje? Ich zakres i przeznaczenie są różne.
Wiążące Informacje Stawkowe (WIS)
Wiążąca Informacja Stawkowa (WIS) formalnie jest decyzją administracyjną wydawaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej. Jej podstawowym celem jest ochrona podatnika w zakresie uzyskania wiążącej prawnie decyzji identyfikującej stawkę VAT na dany towar lub usługę. WIS wiąże organ podatkowy wobec podatnika, dla którego została wydana – w odniesieniu do towaru albo usługi, która jest jej przedmiotem. Na zasadach określonych w ustawie o VAT z ochrony mogą też korzystać inni podatnicy. Instytucję Wiążącej Informacji Stawkowej szczegółowo omawia Jakub Żach w komentarzu praktycznym pt.: Matryca stawek VAT i Wiążąca Informacja Stawkowa.
Autor omawia kwestie dotyczące:
- składania wniosku, w tym wymogi formalne, zakres czy opłatę
- decyzji w tym jej funkcję ochronną czy wygaśnięcie
Wszystkie publikowane Wiążące Informacje Stawkowe są na bieżąco opracowywane i dodawane w LEX Księgowość.
Wiążące Informacje Akcyzowe (WIA)
Wiążąca Informacja Akcyzowa to decyzja wydawana na potrzeby:
- opodatkowania wyrobu akcyzowego albo samochodu osobowego akcyzą,
- organizacji obrotu wyrobami akcyzowymi,
- oznaczania znakami akcyzy wyrobów akcyzowych.
WIA umożliwia uzyskanie informacji w zakresie klasyfikacji według Nomenklatury Scalonej (CN) wyrobów akcyzowych i samochodów osobowych lub określenia rodzaju wyrobów akcyzowych. WIA wiąże nie tylko organy podatkowe, ale także podmioty, na rzecz których jest wydawana. Ważna przez okres 5 lat od dnia jej wydania. Decyzja w przedmiocie WIA określa rodzaj wyrobu akcyzowego przez opis tego wyrobu w takim stopniu szczegółowości, który jest wystarczający do określenia m.in. opodatkowania wyrobu akcyzowego akcyzą. Chodzi tu o wszystkie te cechy wyrobu akcyzowego, które mają prawne znaczenie dla zastosowania odpowiedniej stawki podatku akcyzowego.
Wiążące Informacje Taryfowe (WIT)
Wiążąca Informacja Taryfowa (WIT) pozwala uzyskać oficjalną informację o klasyfikacji taryfowej towarów. WIT ma formę decyzji. Dotyczy towarów, wobec których przewidziane są operacje przywozu lub wywozu. Może być wydana przed zadeklarowaniem towarów do procedur celnych. Zasadniczym celem WIT jest zapewnienie przejrzystości informacji celnej i jednolitego zastosowania Taryfy Unii Europejskiej oraz wyeliminowanie w krajach Unii różnic w klasyfikacji taryfowej oraz zapewnienie równości i prawnego zabezpieczenia podmiotów gospodarczych na obszarze UE. Posiadanie decyzji WIT daje pewność prawną co do klasyfikacji towaru i określenia na tej podstawie, jakiej wysokości cło i ewentualne opłaty celne lub inne środki mogą zostać zastosowane.
Wiążące Informacje o Pochodzeniu (WIP)
Wiążąca informacja o pochodzeniu (WIP) jest decyzją administracyjną wydawaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na wniosek osoby zainteresowanej, określającą pochodzenie towaru. Decyzje WIP zapewniają podmiotom gospodarczym informacje w odniesieniu do pochodzenia towarów, ułatwiają pracę organów celnych oraz przyczyniają się do jednolitej interpretacji reguł pochodzenia. WIP dotyczy towaru klasyfikowanego według jednego kodu taryfy celnej i jednego kraju pochodzenia, grupy krajów lub terytorium i ważna jest przez 3 lata od daty jej wydania. WIP nie zastępuje tzw. dowodów pochodzenia, a więc świadectw EUR-1, EUR-MED, deklaracji na fakturze itp. dokumentów.
Konsolidacja wiążących informacji
Przed 1 kwietnia 2023 r. występowało duże rozproszenie organów załatwiających sprawy dotyczące wiążących informacji. Uczestniczyły tu bowiem aż cztery różne podmioty, tj.:
- Dyrektor Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu – był właściwy w sprawach WIA (I instancja)
- Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Warszawie – był właściwy w sprawach WIP i WIT (I instancja) oraz WIA (II instancja),
- Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej – był właściwy w sprawach WIS (I i II instancja),
- Szef Krajowej Administracji Skarbowej – był właściwy w sprawach WIP i WIT (II instancja).
Przedsiębiorcy mieli problemy z ustaleniem, który z organów jest właściwy do wydania danej wiążącej informacji, który jest właściwy do rozpoznania odwołania/zażalenia i który sąd jest właściwy do rozpatrzenia skargi. Nadzór nad zachowaniem jednolitości w takiej sytuacji prawnej był bardziej czasochłonny i skomplikowany. Szerzej temat opisują doktor habilitowany nauk prawnych Krzysztof Lasiński-Sulecki oraz doradca podatkowy Teresa Sławińska-Choryło w artykule pt.: SLIM VAT po raz trzeci. Analiza pozostałych zmian w VAT oraz w innych przepisach prawa. Ten stan prawny uległ zmianie. Nowelizacja ustawy o VAT nazywana potocznie pakietem SLIM VAT 3 wszystkie kompetencje do obsługi wiążących informacji podatkowych przekazała od 1 kwietnia 2023 r. Dyrektorowi Krajowej Informacji Skarbowej.
Konsolidacja obsługi wiążących informacji, czyli powierzenie tego zadania jednemu organowi, zapewniła przedsiębiorcom:
- uzyskanie informacji w jednym miejscu, za pośrednictwem tego samego organu, bez konieczności każdorazowego ustalania, który organ KAS jest właściwym dla uzyskania wiążącej informacji w pożądanym zakresie
- jednolitość rozstrzygnięć klasyfikacyjnych
- podniesienie jakości wydawanych wiążących informacji w zakresie spraw podatkowych
- szybkie i proste postępowanie.
Liczne zalety wynikające ze specjalizacji oraz konsolidowania jednorodnych dostrzegła Beata Rogowska-Rajda, uznany ekspert z zakresu podatku VAT na łamach artykułu pt.: SLIM VAT 3 - w kierunku ujednolicenia procedur WIS i WIA opublikowanego w Przeglądzie Podatkowym
Digitalizacja wiążących informacji
Od 1 stycznia 2024 r. obowiązują rewolucyjne zmiany dotyczące Wiążących Informacji. Od tego dnia wnioski dotyczące:
- Wiążących Informacji Stawkowych (WIS),
- Wiążących Informacji Akcyzowych (WIA),
- Wiążące Informacje Taryfowe (WIT) oraz
- Wiążące Informacje o Pochodzeniu (WIP).
są składane wyłącznie elektronicznie. Wnioski o wydanie WIS są składane w serwisie e-Urząd Skarbowy, a wnioski o wydanie pozostałych wiążących informacji na portalu PUESC. Nie ma już zatem możliwości przygotowania wniosku na formularzu papierowym. Szczegółowo o elektronizacji wiążących informacji stawkowych opowiedziała doradca podatkowy Agnieszka Ławnicka w LEX News: Elektronizacja wiążących informacji stawkowych (WIS). Zmiany od 1 stycznia 2024 r. Natomiast digitalizacji WIS szczegółowo omówił w komentarzu praktycznym Jakub Żach, prawnik, specjalista w zakresie podatku VAT.
Autor komentarza podkreślił, że co istotne, elektronizacja dotyczy również spraw na etapie postępowań odwoławczych (w tym także zażalenia) oraz postępowań w zakresie zmiany i uchylenia wiążących informacji. Przyjęcie wyłącznie formy elektronicznej ma uprosić ich obsługę. Wniosek i inne pisma w sprawie, w tym decyzje, postanowienia oraz odwołania czy zażalenia w ramach prowadzonych spraw, będą obsługiwane wyłącznie w postaci elektronicznej. To zapewnia możliwość nieprzerwanej obsługi spraw w trybie zdalnym, nawet w trudnej sytuacji, np. epidemicznej. Skoordynowany elektroniczny nadzór zapewni przy tym jednolitość wydawanych rozstrzygnięć klasyfikacyjnych i pewność obrotu gospodarczego. Automatyzacja i ujednolicenie procedur administracyjnych zmniejszą zakres czynności materialnotechnicznych. W znacznym stopniu usprawni to proces obsługi wniosków o wydanie wiążących informacji.
Michał Malinowski
Senior Product Manager
Księgowość i Podatki