Czy wiesz wszystko o ewaluacji Twojej szkoły doktorskiej?

Wielkimi krokami zbliża się termin rozpoczęcia ewaluacji szkół doktorskich, który przypadać ma na październik 2024 r. Proces ten pokaże czy jakość nauczania przyszłych elit naukowych uległa poprawie. Czy Twoja placówka jest na to gotowa?

Aktualnie przyjęte rozwiązania dotyczące szkół doktorskich oparte są na zasadzie, że podmiot prowadzący szkołę doktorską ponosi pełną odpowiedzialność za jej funkcjonowanie oraz jakość oferowanego kształcenia. Nadchodząca ewaluacja jest zatem nie tylko próbą dla szkół wyższych, ale również dla całego systemu dalszego doskonalenia edukacji wyższej. W jaki sposób wyjść zwycięsko z takiego wyzwania?

Samoocena szkoły doktorskiej

Cały proces ewaluacji rozpoczyna się od przesłania placówce informacji przez przewodniczącego Komisji Edukacji Narodowej, która zawiera planowany termin wizytacji wraz z okresem jej trwania. Od tego momentu zaczyna się odliczanie: szkoła doktorska ma 12 tygodni na przedłożenie KEN, tzw. raportu samooceny.

Podczas sporządzania dokumentu należy bezwzględnie pamiętać o:

• zachowaniu celu samooceny, czyli przedstawieniu szkoły w sposób ukazujący jej misję i specyfikę
• odniesieniu się do każdego z kryteriów ewaluacji,
• opracowaniu raportu zarówno w języku polskim, jak i angielskim (podobnie jak wszystkie załączniki, na przykład programy kształcenia czy regulamin szkoły).

Kolejnym krokiem jest wizytacja. Odbywa się ona zgodnie z harmonogramem uzgodnionym między przewodniczącym Zespołu Oceniającego a szkołą doktorską. Program powinien obejmować spotkania z organami podmiotu, osobami odpowiedzialnymi za kształcenie w szkole doktorskiej, doktorantami, promotorami oraz promotorami pomocniczymi doktorantów oraz osobami odpowiedzialnymi za obsługę administracyjną szkoły doktorskiej.

Wizytacja może przewidywać też przegląd pomieszczeń i infrastruktury dydaktyczno-badawczej (również tych wykorzystywanych do przygotowywania rozprawy doktorskiej).

Kryteria ewaluacji szkoły doktorskiej

Kryteria zostały wymienione nie tylko w Prawie o szkolnictwie wyższym i nauce. Rozporządzenie Ministra uszczegółowiło je, dzięki czemu dokładnie wiadomo na czym powinny skupić się ewaluowane podmioty. Łącznie kryteriów jest aż osiem, a spełnienie każdego z nich ma przyczynić się do jednolitego standardu kształcenia w szkołach doktorskich.

Adekwatność programu kształcenia oraz indywidualnych planów badawczych do efektów uczenia się dla kwalifikacji na poziomie 8 PRK oraz ich realizację

            Kryterium to weryfikuje, czy programy kształcenia oraz indywidualne plany badawcze zapewniają uzyskanie przez doktorantów oczekiwanych rezultatów. Ocenia się tu również czy interdyscyplinarność szkoły doktorskiej jest wpisana w filozofię prowadzonego w niej kształcenia.

Sposób weryfikacji efektów uczenia się dla kwalifikacji na poziomie 8 PRK (Polskiej Ramy Kwalifikacji)

            W tym wypadku Zespół Oceniający sprawdzi czy sprawdzanie efektów uczenia się jest adekwatne do ostatecznego efektu nauki. Warto nadmienić, że w każdej szkole doktorskiej proces ten powinien być transparentny, rzetelny i regularnie udoskonalany.

Kwalifikacje nauczycieli akademickich lub pracowników naukowych prowadzących kształcenie w szkole doktorskiej

               Jak wskazuje Marcin Dokowicz, w ramach tego kryterium ZO oceni stosowane procedury doboru kadry, weryfikacji jej kwalifikacji, wewnętrznej oceny jakości i skuteczności prowadzonego przez nią kształcenia. Skontrolowane zostaną także działania na rzecz podnoszenia kompetencji osób zaangażowanych w kształcenie doktorantów.

Jakość procesu rekrutacji

            Kryterium odnosi się do zrewidowania tego, czy sposób weryfikacji predyspozycji kandydatów jest odpowiedni do podjęcia przez nich działalności naukowej. Ocenia również kwalifikacje członków komisji rekrutacyjnych przeprowadzających rozmowy wstępne oraz uzasadnienie doboru składu tych komisji.

Jakość opieki naukowej lub artystycznej i wsparcia w prowadzeniu działalności naukowej

               Sprawdzony tu zostaje sposób i kryteria doboru oraz zmiany promotora (w tym też promotora pomocniczego), ze szczególnym uwzględnieniem tego, czy przyjęte rozwiązania sprzyjają budowaniu silnego potencjału naukowego lub artystycznego. Obejmuje to również wsparcie doktorantów, w tym osób z niepełnosprawnościami, doktorantów będących rodzicami oraz prawnymi opiekunami osób niepełnoletnich.

Rzetelność przeprowadzania oceny śródokresowej

            Bada dobór kryteriów i zasad przeprowadzania ocena śródokresowa doktorantów (w tym zasady ustalania składu komisji oceniającej i kompetencje jej członków, terminowość i sposób przeprowadzenia oceny, w tym czy zapewnia on przejrzystość, bezstronność i rzeczowość ocen).

Umiędzynarodowienie

               Rozumiane jest jako umiędzynarodowienie kadry zaangażowanej w proces kształcenia doktorantów oraz samych doktorantów. Kryterium ma za zadanie zweryfikować działania podejmowane przez podmiot celem zachęcenia do podejmowania mobilności oraz działania adresowane do wybitnych naukowców z zagranicy celem nawiązania współpracy.

Skuteczność kształcenia doktorantów

               Weryfikuje terminowość kończenia kształcenia zgodnie z programem oraz procentowy udział osób, którym nadano stopień doktora spośród absolwentów szkoły doktorskiej. Dodatkowo w tym kryterium ZO oceni poziom osiągnięć naukowych lub artystycznych oraz poziom zadowolenia z jakości kształcenia

Ewaluacja szkół doktorskich 2024/2025

Wszystko to to jednak zaledwie ułamek wyzwań stojących przed szkołami doktorskimi w związku z nadchodzącą kontrolą. Jak zauważa Marcin Dokowicz w komentarzu praktycznym Ewaluacja szkół doktorskich 2024/2025 - jak się do niej przygotować?  "Podmioty prowadzące szkoły doktorskie już teraz powinny przygotowywać się do ewaluacji, która planowo powinna rozpocząć się w październiku 2024 r."

Tagi:
• LEX Akademia