Nowe przepisy o ogólnym bezpieczeństwie produktów rozpoczęły swoje stosowanie

Od 13 grudnia 2024 r. stosuje się w Polsce rozporządzenie o ogólnym bezpieczeństwie produktów. Warto zwrócić uwagę na ten akt, gdyż dotyczy bardzo wielu firm, i to nie tylko producentów. Co ciekawe, unijna regulacja, chociaż nie jest dyrektywą, wymaga wdrożenia przez polskie przepisy, a te nadal nie zostały uchwalone.

1.   Podmioty, których dotyczy rozporządzenie o ogólnym bezpieczeństwie produktów

Rozporządzenie o ogólnym bezpieczeństwie produktów odnosi się nie tylko do producentów. Dotyczy także:

• upoważnionych przedstawicieli,
• importerów,
• dystrybutorów oraz
• sprzedawców internetowych (jako sprzedawców na odległość) produktów,

czyli, jak to ujmują unijne przepisy - "przedsiębiorstw uczestniczących w [całym] łańcuchu dostaw i dystrybucji produktów", a także

• dostawców internetowych platform handlowych.

Aby określić dokładny zakres podmiotowy regulacji, konieczne jest jednak uzupełnienie listy wyżej wymienionych podmiotów o wskazanie produktów, których dotyczy regulacja.

2.   Jakich produktów dotyczy rozporządzenie o ogólnym bezpieczeństwie produktów?

Samo rozporządzenie o ogólnym bezpieczeństwie produktów ujmuje to dość enigmatycznie - nowe przepisy mają dotyczyć wszystkich produktów, oprócz tych, które są regulowane odrębnie. Żeby móc określić zakres przedmiotowy rozporządzenia bardziej konkretnie, należy odwołać się do zawartej w nim definicji "produktu", obejmującą, takie przedmioty, które są przeznaczone dla konsumentów lub którego konsumenci mogliby używać w dających się racjonalnie przewidzieć warunkach, nawet jeżeli nie są one dla nich przeznaczone. Tytułem przykładu można wymienić: sprzęt elektroniczny, zabawki, kosmetyki, rowery, obuwie, czy meble. Wyłączone z zakresu stosowania rozporządzenia są natomiast m.in.: produkty lecznicze, żywność i pasze, żywe rośliny i zwierzęta, czy środki ochrony roślin.

3.   Obowiązki podmiotów gospodarczych

Rozporządzenie o ogólnym bezpieczeństwie produktów nakłada na podmioty uczestniczące w łańcuchu dystrybucji różne obowiązki dotyczące ochrony zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów, proporcjonalne do pełnionej przez te podmioty roli w łańcuchu dostaw. Największe obowiązki w tym zakresie spoczywają na producentach i to na nich w tym tekście zostanie skupiona uwaga.

Obowiązki producentów polegają m.in. na:

• przeprowadzeniu analizy ryzyka i przygotowaniu dokumentacji technicznej produktu;
• zapewnieniu identyfikowalności produktu poprzez opatrzenie produktu, jego opakowania albo załączonej do niego dokumentacji elementem umożliwiającym ich identyfikację, np. numerem typu, partii lub serii; konieczne jest także podanie przez producenta jego nazwy i adresu, który stanowić będzie punkt kontaktowy dla konsumentów;
• podawaniu do wiadomości publicznej kanałów komunikacji (np. numeru telefonu, adresu poczty elektronicznej lub wyodrębnieniu części ich strony internetowej pozwalającemu na składanie skarg konsumenckich (informowanie producentów o wypadkach lub problemach związanych z bezpieczeństwem, których doświadczyli z danym produktem), i zapewnieniu w tym zakresie dostępności także osobom z niepełnosprawnościami; otrzymane skargi muszą być przez producenta analizowane i rejestrowane;
• podjęciu środków naprawczych w przypadku, gdy producent ma wątpliwości co do bezpieczeństwa produktu (np. wycofaniu produktu z obrotu), a także poinformowaniu o tym incydencie konsumentów oraz organów nadzoru rynku państw członkowskich, w których produkt został udostępniony na rynku (za pośrednictwem portalu Safety Business Gateway) i innych podmiotów gospodarczych w łańcuchu dystrybucji.

4.   Implementacja unijnej regulacji

Zgodnie z rozporządzeniem o ogólnym bezpieczeństwie produktów państwa członkowskie, w tym Polska, powinny określić szczegółowe zasady i procedury kontroli przestrzegania przepisów nowej regulacji oraz ustanowić system sankcji nakładanych za ich nieprzestrzeganie. Jak dotąd (stan na 16 grudnia 2024 r.) ustawa implementująca unijne rozporządzenie nie została w Polsce uchwalona. Projekt takiej ustawy (projekt ustawy o nadzorze nad ogólnym bezpieczeństwem - UC53) został złożony przez Prezesa UOKiK 30 lipca 2024 r. i obecnie jest rozpatrywany przez Komitet do Spraw Europejskich. Nie ma oficjalnych informacji, kiedy ustawa wejdzie w życie.

5.   O rozporządzeniu o ogólnym bezpieczeństwie produktów w LEX-ie

O rozporządzeniu o ogólnym bezpieczeństwie produktów można przeczytać w LEX Prawo Europejskie w analizie:

• Nowe przepisy o ogólnym bezpieczeństwie produktów

której autorką jest Alicja Michałowska z Centrum Prawa Żywnościowego i Produktowego w Warszawie.

Analiza określa m.in. tak istotne kwestie jak:

• kryteria oceny bezpieczeństwa produktu,
• warunki, po spełnieniu których przyjmuje się domniemanie bezpieczeństwa produktu,
• elementy składowe weryfikacji bezpieczeństwa produktu,
• obowiązki poszczególnych kategorii podmiotów w łańcuchu dostaw czy
• ogólne zasady dotyczące sankcji i środków ochrony prawnej.

Tagi:
• LEX Prawo Europejskie