Implementacja dyrektywy plastikowej - nowe obowiązki

Celem dyrektywy plastikowej jest ograniczenie stosowania jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych. Jakie obowiązki nałożono w związku z jej implementacją na wprowadzających te produkty?

Ograniczenie stosowania oraz zakaz wprowadzania 

Zgodnie z przepisami implementującymi tzw. dyrektywę plastikową ograniczenie stosowania dotyczy produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych takich jak:

- kubki na napoje, w tym ich pokrywki i wieczka,

- pojemniki (z pokrywką lub bez) na żywność przeznaczoną do bezpośredniego spożycia bez dalszej obróbki (w tym pojemniki na żywność typu fast food).

Zakazem wprowadzania objęto zaś produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych takie jak:

- patyczki higieniczne oraz słomki (z wyjątkiem przeznaczonych do celów medycznych),

- sztućce, talerze, mieszadełka do napojów,

- patyczki mocowane do balonów (z wyjątkiem balonów do użytku przemysłowego lub innych profesjonalnych zastosowań),

- pojemniki i kubki na napoje (w tym ich wieczka i zakrętki) oraz pojemniki (z pokrywką lub bez) na żywność przeznaczoną do bezpośredniego spożycia bez dalszej obróbki - wykonane z polistyrenu ekspandowanego.

Dopuszczalna jest sprzedaż produktów objętych zakazem aż do wyczerpania zapasów, jeśli zostały one wprowadzone do obrotu przed 24 maja 2023 r.

Opłaty i ewidencja 

Ustawa wprowadzająca do krajowych przepisów regulacje dyrektywy plastikowej nałożyła na przedsiębiorców prowadzących jednostki handlu detalicznego, jednostki handlu hurtowego oraz jednostki gastronomiczne obowiązek pobierania opłaty od nabywającego opakowania albo napoje lub posiłki w opakowaniach, które zostały objęte ograniczeniem stosowania. Maksymalna stawka opłaty za sztukę takiego produktu wynosi 1 zł, a dokładne stawki opłat zostaną określone w rozporządzeniu. Od 1 lipca 2024 r. ww. podmioty będą także musiały zapewnić dostępność opakowań alternatywnych wytworzonych z materiałów innych niż tworzywa sztuczne lub opakowań wielokrotnego użytku.

Wskazana grupa przedsiębiorców będzie musiała prowadzić ewidencję (papierową lub elektroniczną) liczby nabytych i wydanych (odpłatnie lub nieodpłatnie) nabywcy końcowemu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (objętych ograniczeniem stosowania) oraz składać w tym zakresie sprawozdania zgodnie z ustawą o odpadach. W przypadku prowadzenia więcej niż jednej jednostki przez przedsiębiorcę konieczne będzie prowadzenie dla każdej z nich oddzielnej ewidencji.

"Przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu określone produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych" będą zobowiązani ponosić opłatę na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów powstałych z tych produktów oraz składać sprawozdania o masie i liczbie wprowadzonych do obrotu produktów (w podziale na poszczególne ich rodzaje) oraz o wysokości wniesionej opłaty. Ponadto będą oni prowadzić ewidencję (w postaci papierowej albo elektronicznej) produktów wprowadzonych do obrotu w danym roku kalendarzowym, zawierającą masę albo liczbę tych produktów w zależności od ich rodzaju. Obowiązek ten dotyczy wprowadzania takich produktów jak:

1. kubki na napoje, w tym ich pokrywki i wieczka,
2. pojemniki na napoje o pojemności do 3 l (z wyłączeniem szklanych lub metalowych pojemników na napoje, których zakrętki i wieczka są wykonane z tworzyw sztucznych)
3. pojemniki (z pokrywką lub bez) na żywność przeznaczoną do bezpośredniego spożycia bez dalszej obróbki (w tym pojemniki na żywność typu fast food),
4. paczki i owijki wykonane z elastycznych materiałów zawierające żywność przeznaczoną do bezpośredniego spożycia,
5. lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego,
6. chusteczki nawilżane,
7. balony (z wyjątkiem balonów do użytku przemysłowego lub innych profesjonalnych zastosowań),
8. wyroby tytoniowe z filtrami i filtry sprzedawane do używania z wyrobami tytoniowymi.

Maksymalna stawka opłaty na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów powstałych z ww. produktów wyniesie:

- 0,20 zł za 1 kg- oddzielnie dla każdego rodzaju wprowadzonego do obrotu produktu jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionego w pkt 1-5;

- 0,03 zł za 1 sztukę oddzielnie dla każdego rodzaju wprowadzonego do obrotu produktu jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionego w pkt 6-8.

Obowiązki edukacyjne 

"Przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu określone produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych" będą zobowiązani do finansowania publicznych kampanii edukacyjnych -przeznaczając opłatę bezpośrednio na te kampanie lub wnosząc ją do właściwego urzędu marszałkowskiego. Stawkę opłaty wskazano jako:

- 0,05 zł za 1 kg wprowadzonych do obrotu lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego,

- 0,01 zł za 10 sztuk wprowadzonych do obrotu wyrobów tytoniowych z filtrami i filtrów sprzedawanych do używania z wyrobami tytoniowymi,

- 0,01 zł za sztukę wprowadzonych do obrotu chusteczek nawilżanych, balonów (z wyjątkiem balonów do użytku przemysłowego lub innych profesjonalnych zastosowań), podpasek higienicznych, tamponów oraz aplikatorów do tamponów.

Kolejnym obowiązkiem o celu edukacyjnym jest obowiązek zamieszczenia widocznego, czytelnego i nieusuwalnego oznakowania na określonych produktach jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego lub ich opakowaniach. Wzory oznakowania określa rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2020/2151 z 17.12.2020 r. ustanawiające zasady dotyczące zharmonizowanych specyfikacji w odniesieniu do oznakowania produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w części D załącznika do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Oznakowanie informuje o obecności tworzyw sztucznych w produkcie oraz o właściwych sposobach zagospodarowania odpadów powstałych z tych produktów.

Nowe obowiązki wynikające z dyrektywy plastikowej zostały omówione w czasie szkolenia online "Implementacja dyrektywy plastikowej - nowe obowiązki". Dzięki nagraniu ze szkolenia dowiesz się m.in. o:

- ograniczeniach i zakazie wprowadzania niektórych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych,

- stosowaniu obowiązkowych oznaczeń,

- obowiązkach w zakresie prowadzenia ewidencji i sprawozdawczości oraz wynikających z zasady rozszerzonej odpowiedzialności producenta,

- wymaganiach dla butelek na napoje wykonanych z tworzyw sztucznych

Aleksandra Kwaśniewska

Product manager LEX Ochrona Środowiska

Tagi:
• LEX Ochrona Środowiska