Podatek od towarów i usług stosuje się wtedy, gdy miejsce opodatkowania świadczenia znajduje się na terytorium kraju. Dlatego ważne jest poprawne zidentyfikowanie miejsca opodatkowania określonej czynności. Nie zawsze jednak to świadczący jest podmiotem zobowiązanym do opodatkowania usług. W przypadku importu usług podatnikiem, na którym ciąży obowiązek rozliczenia VAT jest nabywca. To kupujący musi we właściwym momencie i w prawidłowej kwocie opodatkować zakupioną usługę, nawet gdy nie ma faktury.

Istota importu usług

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie wymieniają importu usług jako odrębnej czynności podlegającej opodatkowaniu. W przypadku importu usług czynnością podlegającą opodatkowaniu jest wymienione w art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Istotne jednak jest to, że podatnikiem jest tu usługobiorca, a nie usługodawca. Dochodzi tu więc niejako do zmiany podatnika. To nabywca jest zobligowany do rozliczenia nabywanych usług. W tym przypadku wprowadzono więc system odwrotnego obciążenia. Dlaczego? Jak tłumaczy Krzysztof Kamiński w poradniku pt.: Import usług na przykładach, po to aby uniknąć problemów związanych z uchylaniem się od opodatkowania przez podmioty zagraniczne, w tym także problemów związanych z utrudnioną kontrolą i ogólnie pojętym kontaktem z takimi podmiotami, ale także ułatwić opodatkowanie usług. Niby prosty i znany system opodatkowania, jak to ujął autor poradnika, lecz jak się okazuje w praktyce pojawia się w tym zakresie wiele wątpliwości. Aby bowiem w ogóle mówić o imporcie import usług musi być spełnionych bowiem kilka warunków, w tym:

- musi w ogóle wystąpić usługa (świadczenie i konsumpcja);

- świadczenie musi być realizowane w obrocie międzynarodowym;

- świadczący i nabywca muszą wypełniać określone warunki;

- należy prawidłowo zidentyfikować miejsce opodatkowania.

Miejsce opodatkowania - państwo nabywcy

Dla prawidłowego określenia konsekwencji podatkowych kluczowym jest określenie miejsca świadczenia usług. W tym przypadku zastosowanie ma zasada o charakterze generalnym. Import usług ma miejsce wówczas, gdy podatnik posiadający siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium Polski nabywa usługi od podatnika nie posiadającego siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski. Jeśli zaś usługobiorca nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu. Przy czym to jak należy rozumieć terminy "stałe miejsce zamieszkania" lub "„zwykłe miejsce pobytu” wyjaśnia Karol Różycki w komentarzu praktycznym pt.: Import usług.

Upraszczając każde świadczenie przez podatnika zagranicznego na rzecz polskiego podatnika, opodatkowane (lub zwolnione) w Polsce stanowi import usług. I nieważne jest czy usługi nabywane są z terytorium Unii Europejskiej czy spoza Unii. Nieważne jest też to, że usługi nie są fizycznie wykonywane w Polsce.

Status nabywcy i świadczącego

Dla uznania, że mamy do czynienia z importem usług istotne są cechy świadczącego i nabywcy.

Nabywca

Ważne jest, aby nabywca był podatnikiem i działał jako podatnik. A kto jest podatnikiem? To wskazuje art. 28a ustawy o VAT, definiując podatnika dosyć szeroko. Doradca podatkowy Radosław Kowalski podczas webinaru pt.: Import usług – praktyczne aspekty rozliczania po SLIM VAT 2 z uwzględnieniem projektowanego SLIM VAT 3 wskazał także na regulację unijną podkreślając, że naszego kontrahenta zagranicznego nie zawsze mogą interesować regulacje krajowe. Chodzi tu przede wszystkim o rozporządzenie wykonawcze Rady UE nr 2982/2011, które odsyła do numerów VAT UE. Krzysztof Kamiński w poradniku pt.: Import usług na przykładach wskazał jednak, że przy rozpoznawaniu importu usług nie należy sztywno kierować się jedynie faktem zarejestrowania się podmiotu nabywającego usługi jako podatnika VAT-UE. W przypadku podatników prowadzących działalność, w tym także działalność niezgłoszoną do opodatkowania, dla rozpoznania importu usług istotny jest sam fakt prowadzenia tej działalności, a nie fakt dopełnienia obowiązków rejestracyjnych w zakresie VAT-UE.

Świadczący

Ten także musi mieć status podatnika. Tym samym jeżeli nabędziemy usługę od osoby prywatnej, to ten import usług nie wystąpi. Jednocześnie istotny jest fakt nieposiadania w Polsce siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia takiej działalności. Nie będzie tu istotny sam fakt, że usługodawca z jakichś względów będzie w Polsce zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Powstanie obowiązku podatkowego w VAT w imporcie usług

Ustawodawca nie określił w sposób szczególny obowiązku podatkowego przy imporcie usług. Oznacza to, jak wskazuje Maciej Soprych w komentarzu praktycznym pt.: Import usług - ewidencja księgowa, że import usług powstaje według zasad obowiązujących dla świadczeń krajowych, a więc z chwilą wykonania usługi. Pamiętać jednak trzeba, co podkreślił Piotr Kłos, pracownik organów skarbowych, w komentarzu praktycznym pt.: Powstanie obowiązku podatkowego w VAT w imporcie usług, że usługodawcą jest zagraniczny podatnik, zatem ważne jest kiedy on wykonał daną usługę.

Natomiast gdy przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi usługobiorca zapłaci całość lub część ceny, w szczególności przedpłatę zaliczkę, zadatek, ratę, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej zapłaty w odniesieniu do zapłaconej kwoty.

W imporcie usług obowiązują również zasady dotyczące usług rozliczanych w okresach rozliczeniowych. I tak w przypadku usług, dla których w związku z ich świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, usługę uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. O tym więcej w webinarze Radosława Kowalskiego.

Podstawa opodatkowania VAT w imporcie usług

W imporcie usług zasadą jest, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od usługobiorcy. Podstawą opodatkowania jest więc wszystko to co jest należne naszemu zagranicznemu kontrahentowi łącznie ze zwiększeniami i obniżeniami. Natomiast podstawa prawna nie wystąpi w przypadku importu usług świadczonych nieodpłatnie. Import usług świadczonych nieodpłatnie w praktyce nie podlega więc opodatkowaniu.

Należy też pamiętać, że podstawy opodatkowania z tytułu importu usług nie określa się też, gdy wartość usługi została wliczona do podstawy opodatkowania WNT lub gdy wartość usługi zwiększa wartość celną importowanego towaru.

Webinar Import usług – praktyczne aspekty rozliczania po SLIM VAT 2 z uwzględnieniem projektowanego SLIM VAT 3 w LEX Księgowość

Zagadnienie importu usług od zawsze wywoływało szereg pytań, wątpliwości. Ustawodawca kwestie te reguluje w sposób dość skomplikowany. Także Użytkownicy LEX Księgowość dość regularnie zadają ekspertom Wolters Kluwer pytania w tym temacie. Poza tym wcześniejsze pakiety SLIM VAT jak i obecna trzecia procedowana właśnie jego odsłona wpływają na kwestie związane z importem usług. Dlatego też aby rozwiać te wątpliwości i rozwikłać różnego rodzaju zawiłości Wolters Kluwer zorganizował szkolenie online pt.: Import usług – praktyczne aspekty rozliczania po SLIM VAT 2 z uwzględnieniem projektowanego SLIM VAT 3 . Podczas tego webinaru doradca podatkowy Radosław Kowalski omówił nie tylko wszystkie opisane powyżej elementy, ale także i te które tu nie zostały poruszone. Chodzi tu m. in. o:

- brak faktury świadczącego a rozliczenie importu usług,

- kurs waluty w imporcie usług,

- korekta w imporcie usług,

- VAT naliczony w imporcie usług – podatek należny jako źródło naliczonego,

- koniec szyku rozłączonego a korekta importu usług sprzed SLIM VAT 2.

Szkolenie wraz z prezentacją dostępne jest w LEX Księgowość.

Tagi:
• LEX Księgowość