Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do zmian 2019. Tom I i II – dostępne w LEX

W programie LEX jest już dostępny najnowszy komentarz omawiający nowelizację KPC: T. Zembrzuski (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian 2019, tom I i II, WKP 2019

Komentarz stanowi kompleksowe, dogłębne i praktyczne spojrzenie na nowy kształt postępowania cywilnego, uwzględniające zarówno zmiany wprowadzane ustawą z 4 lipca 2019 r., jak i obowiązującą od 1 stycznia 2019 r. ustawą o komornikach sądowych oraz dokonane ustawą z dnia 16 maja 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw.

Przeobrażenia dotknęły wielu instytucji prawa procesowego, tak w postępowaniu rozpoznawczym, jak i egzekucyjnym. Są wśród nich zarówno zmiany oczekiwane oraz usprawniające postępowanie, jak i budzące wątpliwości i kontrowersje. Wiele z nich w istotny sposób wpływa na organizację pracy sądów i przebieg postępowań, kreuje nowe uprawnienia i obowiązki stron oraz zawodowych pełnomocników. Rozwiązania o zasadniczym i rewolucyjnym charakterze (np. wprowadzenie postępowania przygotowawczego, przeciwdziałanie nadużyciu prawa procesowego, czy przywrócenie odrębnego postępowania w sprawach gospodarczych) połączono ze zmianami o mniejszej wadze, co – mając na względzie zakres i obszerność nowelizacji oraz etapowość wprowadzanych zmian – utrudnia jej właściwą analizę i uporządkowanie.

Najważniejsze zmiany przyjęte to:

• wprowadzenie nowych regulacji w zakresie właściwości sądu;
• odstąpienie od obowiązku stosowania formularzy w postępowaniu procesowym, pozostawiając takie rozwiązanie w postępowaniach nieprocesowych;
• nowe zasady doręczania korespondencji sądowej;
• wprowadzenie ogólnej zasady dotyczącej wydawania postanowień przez sąd na posiedzeniu niejawnym, co ma na celu przyspieszenie postępowania;
• wprowadzenie ograniczenia możliwości podnoszenia zarzutu potrącenia;
• wyodrębnienie instytucji postępowania przygotowawczego w odrębny rozdział „Organizacja postępowania”, który poza organizacją postępowania sensu stricto określa także zasady i sposoby gromadzenia materiału procesowego, na który składają się przede wszystkim żądania i twierdzenia stron oraz dowody;
• zobowiązanie pozwanego do złożenia odpowiedzi na pozew pod rygorem wydania wyroku zaocznego czy wyposażenie sądu w kompetencję zarządzenia wymiany pism przygotowawczych wraz z możliwością stosowania sankcji w postaci pominięcia spóźnionych twierdzeń i dowodów;
• obowiązkowe nakłanianie stron przez sędziego do ugodowego rozwiązania sporu, a jeżeli tego typu zabiegi okażą się bezskuteczne – sporządzenie przy udziale stron planu rozprawy;
• przyjęcie instrumentów przeciwdziałających przewlekaniu procesu;
• zmiany w zakresie postępowania odwoławczego, m.in. poprzez przyjęcie, że warunkiem wniesienia środka zaskarżenia, np. apelacji, jest uprzednie złożenie wniosku o doręczenie orzeczenia z pisemnym uzasadnieniem;
• wprowadzenie tzw. postępowania międzyinstancyjnego dotyczącego kontroli formalnej apelacji, które zostaje przeniesione w całości do sądu odwoławczego;
• przywrócenie odrębnego postępowania w sprawach gospodarczych;
• wprowadzenie zmiany w innych postępowaniach odrębnych takich jak: nakazowe i upominawcze, elektroniczne postępowanie upominawcze oraz postępowanie uproszczone, a ponadto – w niezbędnym zakresie wynikającym ze zmian wprowadzanych w przepisach ogólnych – także pozostałe, w tym postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.

Opracowanie wychodzi naprzeciw oczekiwaniom praktyki, obejmując wszystkie dokonane przez ustawodawcę modyfikacje mające wpływ na przebieg postępowań w sprawach cywilnych i funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości.

Zawiera czytelne porównanie dotychczasowego oraz aktualnego stanu prawnego, omawia wszystkie aspekty nowelizacji i szczegółowo opisuje kształt modyfikowanych instytucji, odnosząc się do wypowiedzi doktryny i judykatury. Zwraca uwagę na mankamenty nowych rozwiązań i wskazuje zagrożenia, z którymi mogą zetknąć się uczestnicy postępowań sądowych.

W publikacji omówiono zmiany nie tylko do kodeksu postępowania cywilnego, ale również do:

• ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych,
• ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, a także
• regulacje intertemporalne 

Opracowanie zostało przygotowane przez grono 44 specjalistów z zakresu prawa procesowego – sędziów Sądu Najwyższego i sądów powszechnych, adwokatów, radców prawnych i komorników, jak również przedstawicieli nauki: profesorów i doktorów prawa reprezentujących większość ośrodków akademickich.

Komentarz jest dostępny w: Module Komentarze Prawo Cywilne, LEX dla Banków, LEX Kancelaria Notarialna, LEX Kancelaria Prawna, LEX Biznes , LEX Administracja, LEX Sądy.