Zabytkowy budynek a Dostępność Plus - bolączka koordynatora ds. dostępności
W wielu jednostkach samorządu terytorialnego rozpoczęli już działalność tzw. koordynatorzy do spraw dostępności. Przed nimi wiele wyzwań i nasuwających się wątpliwości, a jednym z pierwszych problemów na które natrafiają jest pytanie: co zrobić, jeśli budynek administrowany przez JST posiada status zabytku? Na to pytanie odpowiada Członek Rady Dostępności Aleksander Waszkielewicz.
Dostępność w jst
Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami uchwalona została w ramach programu Dostępność Plus. Zobowiązuje ona urzędy do podejmowania działań na rzecz zlikwidowania barier, które uniemożliwiają lub utrudniają osobom ze szczególnymi potrzebami udział w różnych sferach życia.
Jedną z powinności jst było, w terminie do 30 września 2020 roku, wyznaczenie osoby odpowiedzialnej (koordynatora do spraw dostępności) za wsparcie osób ze szczególnymi potrzebami, której głównymi zadaniami w tym przedmiocie są: przygotowanie i koordynacja wdrożenia planu działania na rzecz poprawy zapewniania dostępności oraz monitorowanie działalności urzędu.
Zabytkowy budynek niedostępny dla niepełnosprawnych?
Obowiązek dostosowania dotyczy wszystkich obiektów architektonicznych objętych regulacjami ustawy. Na tym etapie należy rozważyć jednak czy realizacja dostępności jest możliwa zgodnie z uniwersalnym projektowaniem i racjonalnym usprawnieniem. Jeśli odpowiedź na to pytanie brzmi "tak", można przejść do kolejnego etapu planowania.
Jak zauważa Aleksander Waszkielewicz:
"O ile do tej pory zdarzało się, że dostępność była traktowana jako coś, co mogło „przeszkadzać” w ochronie zabytków, to po nowelizacji – dostępność stała się swoistą cechą każdego zabytku. Stwarza to pole do otwarcia nowego dialogu z urzędami konserwatora zabytków. Dodatkowo, można wykorzystać mechanizmy z ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami dotyczący uzyskiwania informacji od urzędu konserwatora.
Jeśli właściciel zabytku przeprowadzi wszechstronną analizę i wspólnie z konserwatorem wykluczy wszystkie możliwości zapewnienia pełnej dostępności, to można uznać, że zastosowanie dostępu alternatywnego jest uprawnione. Skorzystanie z odstępstwa ze względu prawnego powinno być obiektywne i udokumentowane. Na marginesie należy zauważyć, że w wielokondygnacyjnym budynku (a zwłaszcza jeśli ma więcej klatek schodowych) w dłuższej perspektywie czasu rozwiązanie typu schodołaz może okazać się droższe niż winda."
LEX rozwiewa wątpliwości koordynatorów
Do kiedy jest czas na wprowadzenie dostępności zgodnie z ustawą? Co w przypadku, gdy w urzędzie nie ma możliwości wybudowania windy? Jak interpretować wymóg: "zapewnienie informacji na temat rozkładu pomieszczeń w budynku, co najmniej w sposób wizualny i dotykowy lub głosowy"?
Odpowiedzi na wszystkie te pytania znajdziesz w szkoleniu online omawiającego Zadania koordynatora ds. dostępności w jednostkach samorządu terytorialnego, które poprowadził Aleksander Waszkielewicz - ekspert ds. niepełnosprawności, dostępności i dostępu do edukacji, w tym na poziomie wyższym, Członek Rady Dostępności, Rady Programowej Kongresu Osób z Niepełnosprawnościami, Krajowej Rady Konsultacyjnej ds. Osób Niepełnosprawnych, Komisji Ekspertów ds. Osób z Niepełnosprawnością przy RPO, Komisji Dialogu Obywatelskiego ds. Osób z Niepełnosprawnościami przy Urzędzie Miasta Krakowa, a także Fundator i Prezes Zarządu Fundacji na Rzecz Osób z Niepełnosprawnościami (Fronia) oraz fundator Fundacji Instytut Rozwoju Regionalnego (FIRR).
Szukasz większej dawki wiedzy? Sprawdź szeroki wachlarz dokumentów dostępnych w LEX!
młodszy redaktor administracja publiczna