Wolters Kluwer Sklep Online

Jesteś już użytkownikiem programów LEX?

Koronawirus a prawa i obowiązki pełnomocników procesowych

17 marca 2020

W aktualnej sytuacji epidemiologicznej pełnomocnicy procesowi napotkali liczne problemy. W tzw. specustawie koronowirusowej ustawodawca nie odniósł się bowiem w żaden sposób do kwestii toczących się postępowań sądowych, przygotowawczych i innych, jak również nie dokonał żadnych zmian w zakresie terminów, czy też doręczeń.

Co reguluje tzw. specustawa koronowirusowa

Ustawą z dnia 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych Dostęp po zalogowaniu ustawodawca uregulował najważniejsze kwestie umożliwiające podejmowanie działań minimalizujących zagrożenie dla zdrowia publicznego. Ustawodawca nie odniósł się jednak w żaden sposób do kwestii toczących się postępowań sądowych, przygotowawczych i innych, jak również nie dokonał żadnych zmian w zakresie terminów, czy też doręczeń

Stawiennictwo pełnomocnika utrudnione

Jak pisze Grzegorz Kamieński w komentarzu praktycznym dostępnym w LEX Prawa i obowiązki pełnomocników procesowych w praktyce w związku z koronawirusem Dostęp po zalogowaniu kwestią problematyczną związaną z trwającą pandemią jest chociażby zagadnienie stawiennictwa stron, pełnomocników procesowych i innych uczestników postępowania, w sytuacji, w której nie dojdzie do zawieszenia postępowania w skutek siły wyższej. Autor podkreśla, że ustawodawca w procedurze cywilnej wskazał, że usprawiedliwienie niestawiennictwa z powodu choroby stron, ich przedstawicieli ustawowych, pełnomocników, świadków i innych uczestników postępowania, wymaga przedstawienia zaświadczenia potwierdzającego niemożność stawienia się na wezwanie lub zawiadomienie sądu, wystawionego przez lekarza sądowego. W aktualnej sytuacji pojawia się jednak problem pełnomocników, którzy ze względu na sytuację epidemiologiczną nie będą w stanie terminowo uzyskać zaświadczenia lekarza sądowego, ale również osób chorych, czy też podlegających przymusowej kwarantannie.

 

Zawieszenie postępowań i terminy procesowe

Nie jest obecnie także oczywista kwestia zawieszenia obecnych postępowań sądowych czy biegu terminów procesowych. Zgodnie z art. 173 k.p.c., postępowanie ulega zawieszeniu z mocy prawa w razie zaprzestania czynności przez sąd wskutek siły wyższej. W wypadku zawieszenia postępowania cywilnego z mocy prawa żadne terminy nie biegną i zaczynają biec dopiero od początku z chwilą podjęcia postępowania. Jak pisze Grzegorz Kamieński w komentarzu w LEX - "odwoływanie rozpraw, jak to ma miejsce aktualnie, nie może zostać uznane jako zaprzestanie czynności przez sąd. Wynika to z faktu, że w przywołanym przepisie chodzi o zdarzenia niezależne ani od woli sądu, ani od woli stron, zewnętrzne w stosunku do sądu i toku postępowania, ale jednocześnie oddziałujące na możliwość podejmowania czynności orzeczniczych przez sąd, a nie poszczególnych sędziów. Natomiast w przypadku zaprzestania czynności orzeczniczych przez wszystkich sędziów danego sądu dochodzi do zawieszenia postępowań z mocy prawa; taką sytuacją przy panującej epidemii, jest okoliczność, gdy wszyscy sędziowie zaprzestaną swoich czynności, z uwagi na zagrożenie swojego zdrowia".

 

Potrzeba nowych regulacji w obliczu koronawirusa

"Zaprezentowane zagadnienia, które nie zostały uregulowane w ustawie z dnia 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, z pewnością wymagają interwencji ustawodawcy w celu ich jednoznacznego uregulowania, a przynajmniej wskazania w szerokim dyskursie publicznym możliwości rozwiązań wynikających z aktualnych regulacji prawnych. Zauważyć jednak należy, że w wielu sytuacjach obowiązujące rozwiązania procesowe umożliwiają znalezienie właściwego rozwiązania, co jednak wymaga odpowiedniego podejścia sądów" - tak pisze Grzegorz Kamieński we wspomnianym już  komentarzu praktycznym Dostęp po zalogowaniu .