Co z kredytami frankowymi od 1 stycznia 2022 r., kiedy to wskaźnik LIBOR zostanie zastąpiony przez SARON?
LIBOR to referencyjna wysokość oprocentowania depozytów i kredytów na rynku międzybankowym w Londynie. Od 1 stycznia 2022 r. wskaźniki LIBOR dla franka szwajcarskiego zostaną zastąpione wskaźnikami SARON. Co to oznacza dla frankowiczów?
Wskaźniki z tzw. rodzaju IBOR (m.in. LIBOR oraz WIBOR) używane są powszechnie w ramach różnorodnych operacji finansowych. Z końcem roku przestaną być publikowane stawki LIBOR, także dla kredytów frankowych.
Czy likwidacja wskaźnika LIBOR oznacza nieważność umów kredytowych?
Jak wskazują Autorzy, dostępnego w LEX komentarza praktycznego - Likwidacja LIBOR a umowy o kredyty we frankach, likwidacja wskaźnika LIBOR wywiera ogromny wpływ na umowy kredytowe, które zostały na nim oparte. Wśród części kredytobiorców frankowych pojawiło się przekonanie, że taka sytuacja pozostaje dla nich korzystna i jedynie wzmacnia argumentację wskazującą na konieczność stwierdzenia nieważności umowy kredytowej.
Jak dodają Autorzy: "Sytuacja związana z likwidacją wskaźnika LIBOR nie mogła pozostać niezauważona. Istotnym dobrem, które wymagało ochrony, była w tym przypadku pewność obrotu prawnego, szczególnie w zakresie udzielania kredytów długoterminowych. Dopuszczenie do sytuacji, w której likwidacja danego wskaźnika prowadziłaby do nieważności umów kredytowych, nie mogło mieć miejsca". Problemem okazała się jednak kwestia modyfikacji umów kredytowych.
Interwencja Komisji Europejskiej i jej konsekwencje
14 października 2021 r. Komisja Europejska wydała Rozporządzenie Wykonawcze (UE) 2021/1847 w sprawie wyznaczenia ustawowego zamiennika dla niektórych terminów zapadalności stopy LIBOR dla franka szwajcarskiego (CHF LIBOR). Na mocy tego rozporządzenia wskaźnik LIBOR CHF został zastąpiony wskaźnikiem SARON. Zmiana następuje z dniem zaprzestania publikacji wskaźnika LIBOR CHF i jest natychmiastowa.
Ważne:
Modyfikacja nie wymaga podjęcia żadnych działań przez strony stosunków prawnych. Kredytodawcy powinni jednak poinformować kredytobiorców o zmianie stawki referencyjnej. Rozporządzenie Komisji Europejskiej obowiązuje wszystkie podmioty działające na terenie Unii Europejskiej – zarówno podmioty gospodarcze, jak i konsumentów. Jak podkreślają Autorzy dostępnego w LEX komentarza praktycznego - Likwidacja LIBOR a umowy o kredyty we frankach: "w efekcie działań Komisji Europejskiej nie ma wątpliwości, że umowy kredytów waloryzowanych do CHF pozostają ważne, pomimo likwidacji wskaźnika LIBOR CHF. Zastąpienie tego wskaźnika następuje z mocy samego prawa i nie daje dodatkowych uprawnień konsumentom".
Skutek restytucyjny z dyrektywy 93/13 ze szczególnym uwzględnieniem problematyki kredytów frankowych - szkolenie online
Oprócz wskazanego powyżej zagadnienia innym, jednym z najbardziej istotnych zagadnień jest obecnie rozliczenie stron w razie stwierdzenia nieważności tej umowy. Chodzi nie tylko o wyjaśnienie podstawowych zasad dotyczących tego rozliczenia ale również ocenę możliwości skutecznego dochodzenia dalszych roszczeń, wynikających zwłaszcza z możliwości korzystania z kapitału przez każdą ze stron umowy.
W dyskusji dotyczącej rozliczenia stron w razie stwierdzenia nieważności umowy kredytu frankowego pojawia się kwestia skutku restytucyjnego z dyrektywy 93/13. Wynika to stąd, że najskuteczniejszy instrument prawny prowadzący do podważenia umowy kredytu frankowego to niedozwolone postanowienia umowne, a więc konstrukcja transponowana do polskiego systemu prawnego właśnie z dyrektywy 93/13. Bliższa charakterystyka skutku restytucyjnego oraz wynikających z niego konsekwencji interpretacyjnych może zatem okazać się pomocna dla rozstrzygnięcia wątpliwości prawnych pojawiających się w ramach polskiego porządku prawnego. Zagadnienie zostanie omówi dr Łukasz Węgrzynowski już 8 grudnia o godz. 16.00 podczas szkolenia online.
LEX Kompas Orzeczniczy - Twój kierunek w pracy z orzeczeniami
Ustalenie praktyki orzeczniczej i obowiązujących linii orzeczniczych stanowi podstawę pracy prawnika. Okazuje się, że research orzeczniczy może zająć więcej czasu niż napisanie pisma procesowego. Może trwać kilka godzin, a nawet kilka dni. Dzięki nowym funkcjonalnościom dostępnym w LEX Kompas Orzeczniczy taki research może być znacznie krótszy.
Zobacz jak LEX Kompas Orzeczniczy działa w praktyce.
Polecam dostępne w LEX liczne publikacje na temat dochodzenia roszczeń w sprawie kredytów frankowych:
- Przedawnienie roszczeń z nieważnej umowy kredytu frankowego. Glosa do uchwały siedmiu sędziów SN z dnia 7 maja 2021 r., III CZP 6/21,
- Niektóre aspekty wadliwości umowy kredytu frankowego w ocenie Trybunału Sprawiedliwości UE. Glosa do wyroku TS z dnia 29 kwietnia 2021 r., C-19/20
- Rozliczenie stron nieważnej umowy kredytu według uchwały SN z 7 maja 2021 III CZP 6/21,
- Niedozwolone postanowienia umowne w orzecznictwie TSUE ze szczególnym uwzględnieniem kredytów frankowych,
- Kredyty frankowe – odpowiedzi na pytania z praktyki,
- Dochodzenie roszczeń na gruncie kredytów frankowych w praktyce,
- Wyliczenie wysokości roszczenia oraz rozliczenie stron nieważnej umowy kredytu,
- Ryzyko dla kredytobiorcy związane z kredytem powiązanym z kursem CHF,
- Konstruowanie roszczenia w pozwie frankowym – zagadnienia praktyczne,
- Klauzule abuzywne jako podstawa prowadzenia sprawy frankowej,
- Nieważność z mocy ustawy w sprawie frankowej.
Product manager LEX Kancelaria Prawna