Nieodpłatna pomoc prawna - zadanie powiatów, które skontroluje NIK
Nieodpłatna pomoc prawna, nieodpłatne poradnictwo obywatelskie oraz edukacja prawna to zadania nałożone na organy administracji publicznej, przy czym w przypadku samorządów najbardziej znaczący jest udział powiatów. W drugiej połowie 2023 roku Najwyższa Izba Kontroli zweryfikuje czy ten system funkcjonuje prawidłowo i efektywnie.
Ustawa regulująca powyższe zagadnienia obowiązuje od 2016 roku i była wielokrotnie nowelizowana, w tym jej zakres został poważnie rozszerzony po pierwszych 3 latach obowiązywania. Ponad 7 lat doświadczeń wydaje się więc dobrym momentem na rzetelną ocenę jakości wykonywania tych zadań. Stąd planowana kontrola NIK, która z pewnością obejmie organy administracji rządowej, jak i samorządy, zwłaszcza powiatów i miast na prawach powiatu. To te organy mają bowiem najwięcej zadań organizacyjnych, które warunkują sprawność i efektywność udzielania świadczeń pomocy prawnej osobom potrzebującym.
Szeroki zakres zadań powiatów
Wspomnianych zadań ciążących na powiatach jest dużo i mają różnorodny charakter. Tytułem przykładu można wskazać na:
- czynności o charakterze organizacyjnym i informacyjnym związane z przygotowaniem punktu, w którym ma miejsce świadczenie nieodpłatnej pomocy prawnej,
- współdziałanie i zawieranie porozumień z gminami, z samorządami adwokackimi i radcowskimi oraz z organizacjami pozarządowymi,
- zawieranie umów z adwokatami i radcami prawnymi świadczącymi usługi nieodpłatnej pomocy,
- przyjmowanie, przechowywanie i analiza dokumentacji z udzielanej pomocy oraz przygotowywanie sprawozdań.
Jest to więc nie tylko szeroki, ale i niejednorodny zakres zadań.
Pomoc w realizacji zadań powiatów
Jak się w tym odnaleźć i wszystkie czynności wykonać zgodnie z prawem, rzetelnie i w terminie? Z pomocą jak zawsze przychodzą serwisy LEX dedykowane jednostkom samorządu terytorialnego, czyli LEX Administracja i LEX Urząd. Ich użytkownicy znajdą dużą ilość pomocnych materiałów wyjaśniających przpisy ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej, m. in.:
- serię komentarzy praktycznych wyjaśniających zadania samorządów np. Zadania powiatu w zakresie nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego czy Zadania jst w zakresie edukacji prawnej ,
- wzory realizujące przepisy ustawowe, w tym m. in. autorski wzór umowy o udzielaniu nieodpłatnej pomocy prawnej ,
- odpowiedzi ekspertów na pytania zadane przez użytkowników serwisów LEX, przykładowo Czy samorządy mają obowiązek zawierać umowy powierzenia przetwarzania danych osobowych z fundacjami w związku z prowadzeniem przez nie punktów nieodpłatnej pomocy prawnej?
Bartosz Starczewski
senior product manager