Nowa opłata cukrowa od stycznia 2021 r.

Tzw. podatek cukrowy od dawna budzi kontrowersje, również wśród przedsiębiorców. Początkowo miał on obowiązywać od lipca 2020 r. Mimo że epidemia nie odpuszcza, rząd powrócił do tematu nowej opłaty i 1 stycznia wchodzi ona w życie. Nowe procedury podatkowe omawiają podstawowe elementy opłaty cukrowej.

Danina, która ma wpłynąć na cenę niezdrowych środków spożywczych i dzięki temu zniechęcić konsumentów do ich nabywania, zostanie wprowadzona w Polsce, podobnie jak we Francji czy Wielkiej Brytanii. Ma ona także zmotywować producentów do zmian w recepturach produkowanych towarów poprzez zmniejszenie ilości szkodliwych substancji, takich jak cukier, kofeina czy tauryna. Którzy podatnicy będą zmuszeni uiszczać nową opłatę oraz w jakiej wysokości? Jakie sankcje przewidział ustawodawca za brak wpłaty w terminie opłaty cukrowej?

Jakie napoje podlegają opłacie cukrowej?

Opłata cukrowa (zwana także podatkiem od cukru lub podatkiem cukrowym) ma na celu wykorzystanie polityki fiskalnej jako narzędzia do walki z nadwagą i otyłością poprzez nałożenie opłaty na napoje z dodatkiem cukrów (monosacharydów lub disacharydów) oraz środków spożywczych zawierających te substancje.

Opodatkowaniu opłatą cukrową mogą podlegać napoje w rozumieniu art. 12b ust. 1 ustawy z 11.09.2015 r. o zdrowiu publicznym. Są to napoje oraz syropy będące środkami spożywczymi, ujęte w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) w klasach 10.32 i 10.89 oraz w dziale 11, w którego składzie znajduje się co najmniej jedna z substancji, o których mowa w art. 12a ust. 1 ww. ustawy, z wyłączeniem substancji występujących w nich naturalnie.

Procedura Napoje, których wprowadzanie na rynek podlega opłacie od środków spożywczych pozwala ustalić czy dany wprowadzany na rynek napój podlega opłacie cukrowej. Objaśnia ona także co należy rozumieć przez wprowadzenie na rynek krajowy napojów oraz przez ich sprzedaż detaliczną.

Wśród nowych przepisów znajduje się także katalog napojów, których wprowadzanie na rynek krajowy nie podlega opłacie cukrowej.

Procedura Napoje, których wprowadzanie na rynek nie podlega opłacie od środków spożywczych przedstawia 7 grup napojów, których wprowadzanie na rynek nie podlega opłacie cukrowej.

Kto zapłaci opłatę cukrową?

Niewątpliwie ostatecznie ekonomicznym ciężarem opłaty cukrowej zostaną obciążeni konsumenci.

Obowiązek zapłaty tej opłaty będzie niekiedy ciążył na zamawiających. Jest tak, jeżeli skład napoju objętego opłatą stanowi element umowy zawartej przez producenta, a dotyczącej produkcji tego napoju dla zamawiającego.

Jeżeli obowiązek zapłaty opłaty cukrowej nie ciąży na zamawiających, może on ciążyć albo na podmiocie sprzedającym napoje do punktów sprzedaży detalicznej, albo na podmiocie prowadzącym sprzedaż detaliczną. Ta druga sytuacja ma miejsce, jeżeli podmiotem prowadzącym sprzedaż detaliczną jest producent, podmiot nabywający napoje w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów albo importer towarów.

Obowiązanym do zapłaty opłaty może być także producent, podmiot nabywający napoje w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów albo importer towarów, a ponadto podmiot sprzedający napoje do punktów sprzedaży detalicznej.

Z pomocą procedury Podmioty obowiązane do zapłaty opłaty od środków spożywczych łatwo ustalić czy dany podmiot należy do podmiotów obowiązanych do zapłaty opłaty cukrowej.

Wysokość opłaty cukrowej

Ustawa o zdrowiu publicznym przewiduje zróżnicowanie wysokości opłaty w zależności od zawartości cukrów i dodatków spożywczych w 100 ml produktu. Maksymalna wartość opłaty nie przekroczy 1,2 zł w przeliczeniu na litr napoju.

Sposób obliczania wysokości opłaty cukrowej przedstawia procedura Wysokość opłaty od środków spożywczych.

Zwolnione z opłaty są napoje będące:

• wyrobami medycznymi,
• suplementami diety (zarejestrowanymi),
• żywnością specjalnego przeznaczenia medycznego,
• preparatami do początkowego żywienia niemowląt (mleko modyfikowane),
• wyrobami akcyzowymi,
• napojami zawierającymi co najmniej 20% soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego oraz będące tzw. izotonikami.

Obowiązki podmiotów obowiązanych do opłacania opłaty cukrowej

Podmioty podlegające opłacie są obowiązane do składania w postaci elektronicznej informacji opatrzonej podpisem kwalifikowanym według wzoru, który ma zostać określony w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Informacje te zostaną opublikowane na elektronicznej platformie usług administracji publicznej i będą przesyłane organowi właściwemu w sprawie opłaty za pośrednictwem systemu informatycznego Ministerstwa Finansów.

Do obowiązków takich podmiotów należy także obliczenie i wpłata opłaty. Termin zapłaty opłaty cukrowej upływa 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, a więc po miesiącu, w którym napój został wprowadzony na rynek krajowy.

W przypadku niedokonania opłaty w tym terminie, zostanie wymierzona dodatkowa opłata w wysokości odpowiadającej 50% kwoty należnej opłaty cukrowej.

Procedura Obowiązki podmiotów obowiązanych do opłacania opłaty od środków spożywczych wskazuje obowiązki podmiotów obowiązanych do opłacania opłaty cukrowej.

Na temat wszystkich procedur zobacz krótki film film opisujący tę kategorię dokumentów.

Iwona Kaczorowska

redaktor naczelna "Przeglądu Podatkowego"

product manager Procedury Biznes