Zmiany w prawie UE - Październik 2022 r.: od regulacji unijnej przestrzeni cyfrowej po rewolucję ekologiczną w budownictwie
Cztery akty prawne i pięć projektów - tak wygląda bilans najciekawszych październikowych zmian w unijnym prawie. Z opublikowanych aktów prawnych na szczególną uwagę zasługują: rozporządzenie w sprawie interwencji na rynku energii, dyrektywa o płacy minimalnej oraz akty o rynkach i usługach cyfrowych. Z kolei wśród projektów wyróżniają się projekty dyrektywy budowlanej i rozporządzenia w sprawie tzw. jednego okienka celnego oraz proponowany pakiet nowych przepisów dotyczących czystszego powietrza i czystszej wody.
O aktach i projektach piszemy szczegółowo w programie LEX Prawo Europejskie.
1. Opublikowane akty prawne
1.1 UE chce zatrzymać wzrost cen energii
7 października br. w dzienniku urzędowym UE pojawiło się rozporządzenie 2022/1854 w sprawie interwencji w sytuacji nadzwyczajnej w celu rozwiązania problemu wysokich cen energii. Regulacja ta za cel przyjmuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię elektryczną w Unii Europejskiej oraz zgromadzenie nadwyżek dochodów sektora energetycznego i rozdysponowanie ich wśród odbiorców końcowych. Ponieważ wprowadzenie rozporządzenia ma związek z obecną nadzwyczajną sytuacją na rynku energetycznym, jego przepisy mają charakter tymczasowy i nadzwyczajny. Będą stosowane od 1 grudnia 2022 r. do 31 grudnia 2023 r.
Chcesz wiedzieć więcej? Zobacz TUTAJ.
1.2 Akt o rynkach cyfrowych
Celem opublikowanego 12 października br. aktu o rynkach cyfrowych (tzw. rozporządzenia DMA) jest zapobieganie narzucaniu przez internetowe platformy cyfrowych gigantów nieuczciwych warunków przedsiębiorstwom i użytkownikom końcowym oraz zagwarantowanie otwartości ważnych usług cyfrowych. Regulacja wprowadza przede wszystkim w stosunku do cyfrowych gigantów, zwanych strażnikami dostępu, nowe zobowiązania i zakazy o bezpośrednim zastosowaniu.
Chcesz wiedzieć więcej? Zobacz TUTAJ.
1.3 Dyrektywa o adekwatnej płacy minimalnej
25 października br. w unijnym dzienniku urzędowym została opublikowana długo wyczekiwana dyrektywa o adekwatnym wynagrodzeniu minimalnym w Unii Europejskiej. Ustanawia ona procedury dotyczące adekwatności ustawowych wynagrodzeń minimalnych, promuje rokowania zbiorowe w sprawie ustalania wynagrodzeń oraz nakłada na państwa członkowskie obowiązki mające zapewnić egzekwowanie przepisów przez pracodawców i zagwarantowanie prawa dochodzenia roszczeń i prawa do ochrony przez pracowników.
Chcesz wiedzieć więcej? Zobacz TUTAJ.
1.4 Akt o usługach cyfrowych
3 dni później w unijnym dzienniku urzędowym ogłoszono drugi z aktów prawnych regulujących przestrzeń cyfrową - akt o usługach cyfrowych. Regulacja ta ma umożliwiać walkę z rozprzestrzenianiem się nielegalnych treści, dezinformacją i innymi zagrożeniami społecznymi. Określa ona w sposób przejrzysty obowiązki dostawców usług cyfrowych, takich jak media społecznościowe czy rynki cyfrowe. Obowiązki te są proporcjonalne do rozmiaru platformy i stwarzanego przez nią zagrożenia dla społeczeństwa.
Chcesz wiedzieć więcej? Zobacz TUTAJ.
2. Projekty aktów prawnych
2.1. Projekt dyrektywy budowlanej
Czy polskie budownictwo czeka lawina remontów? Do takich wniosków można dojść po lekturze unijnego projektu nowej dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, uzgodnionego przez Radę UE 26 października br. Zakłada on, że zasadniczo wszystkie istniejące budynki zostaną przekształcone w budynki o zerowej emisji do 2050 r. A tych, według wyliczeń polskiego rządu, ma być od kilku do nawet kilkunastu milionów. Jeszcze wcześniejszy termin osiągnięcia zeroemisyjności dotyczy nowych budynków. Projekt wprowadza również między innymi wymogi dotyczące montowania instalacji fotowoltaicznych oraz udostępniania punktów ładowania samochodów elektrycznych.
Chcesz wiedzieć więcej? Zobacz TUTAJ.
2.2. Projekt rozporządzenia w sprawie tzw. jednego okienka celnego
Posuwają się do przodu unijne prace legislacyjne nad wprowadzeniem tzw. jednego okienka celnego. Rozwiązanie to zakłada, że przedsiębiorcy nie będą już musieli składać dokumentów do wielu organów celnych i innych służb przez różne portale cyfrowe. Dzięki jednemu okienku instytucje te automatycznie sprawdzą, czy towary będące przedmiotem transakcji są zgodne z wymogami UE oraz czy dopełniono koniecznych formalności. Przewiduje się, że rozporządzenie w tej sprawie zostanie opublikowane w jeszcze w tym roku.
Chcesz wiedzieć więcej? Zobacz TUTAJ.
2.3. Pakiet nowych przepisów dotyczących czystszego powietrza i czystszej wody
Komisja zaproponowała również pakiet zmian w przepisach dotyczących zanieczyszczeń powietrza, wód powierzchniowych i gruntowych oraz oczyszczania ścieków komunalnych.
I tak, nowa dyrektywa w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy zakłada m.in. zmniejszenie o ponad połowę rocznej wartości dopuszczalnej dla głównej substancji zanieczyszczającej powietrze – pyłu drobnego oraz przyznanie osobom poszkodowanym w wyniku zanieczyszczenia powietrza prawa do odszkodowania w przypadku naruszenia unijnych przepisów dotyczących jakości powietrza to dwa główne cele projektu, przedstawionego przez Komisję Europejską (zobacz więcej TUTAJ).
Jeśli chodzi o zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych, to Komisja zaproponowała zmiany w ramowej dyrektywie wodnej, dyrektywie w sprawie środowiskowych norm jakości dla wód powierzchniowych oraz dyrektywie w sprawie ochrony wód podziemnych. Projekt zmian w tym zakresie, w szczególności, uzupełnia wykaz substancji zanieczyszczających wodę, które mają być ściślej kontrolowane w wodach powierzchniowych i gruntowych, o nowe substancje, oraz wprowadza przepisy zapewniające częstsze stosowanie norm w praktyce (zobacz więcej TUTAJ).
Trzeci z projektów wniesionych przez Komisję - projekt dyrektywy dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych zakłada przede wszystkim osiągnięcie neutralności energetycznej sektora oczyszczania ścieków komunalnych do 2040 r. oraz poprawę jakości osadów ściekowych tak, aby umożliwić zwiększenie ich ponownego wykorzystania (zobacz więcej TUTAJ).
product manager LEX Prawo Europejskie