Doręczenia elektroniczne - nowy termin stosowania przepisów!
Ustawa o doręczeniach elektronicznych po raz kolejny została znowelizowana, a termin stosowania e-doręczeń znów przesunięty. Na kiedy? Nie wiadomo...
Już nie od 5 lipca 2022 r.
Znaczna część organów administracji miała przejść na system doręczeń elektronicznych już od 5 lipca 2022 r. - na skutek zmian przepisów tak się jednak nie stanie (ustawa z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z rozwojem publicznych systemów teleinformatycznych). Nowe brzmienie art. 155 ustawy o doręczeniach elektronicznych (obowiązujące od 27 maja) przyznaje decyzję o rozpoczęciu stosowania e-doręczeń ministrowi właściwemu do spraw informatyzacji. Minister ten pełni kluczową rolę w stworzeniu i funkcjonowaniu systemu doręczeń elektronicznych, a teraz od niego zależeć będzie termin startu tego systemu w sensie prawnym, a nie tylko organizacyjno-technicznym.
Komunikat ministra do spraw informatyzacji
Zgodnie z ustawą, minister ma kierować się spełnieniem uwarunkowań technicznych i organizacyjnych niezbędnych do doręczania korespondencji z wykorzystaniem publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego lub publicznej usługi hybrydowej. Czyli system e-doręczeń musi być sprawny. Gdy to nastąpi, minister ogłosi w Dzienniku Ustaw komunikat określający termin jego wdrożenia. Kiedy to nastąpi - tego właśnie nie wiadomo. Ustawodawca dał czas na przygotowanie systemu doręczeń elektronicznych do końca 2023 r., czyli start musi nastąpić najpóźniej 1 stycznia 2024 r. Dodatkowo, minister musi ogłosić swój komunikat co najmniej 90 dni przed dniem wdrożeniem. Podmioty zobowiązane do stosowania e-doręczeń dowiedzą się więc o ich uruchomieniu na co najmniej 3 miesiące wcześniej.
Kogo dotknie zmiana terminu?
Najmniej zmieni się dla jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, związków metropolitalnych oraz samorządowych zakładów budżetowych - poprzednio obowiązujące przepisy wskazywały 1 stycznia 2024 r. jako termin rozpoczęcia doręczania korespondencji z wykorzystaniem publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego. O rok wcześniej miało to dotyczyć agencji wykonawczych, instytucji gospodarki budżetowej, państwowych funduszy celowych, SP ZOZ-ów, uczelni publicznych, PAN i jej jednostek organizacyjnych, państwowych i samorządowych instytucji kultury oraz innych państwowych lub samorządowych osób prawnych. Największa zmiana - najdłuższe odroczenie konieczności stosowania e-doręczeń - dotknie organy administracji rządowej i inne organy władzy publicznej (w tym organy kontroli państwowej i ochrony prawa) oraz jednostki budżetowe obsługujące te organy, a także NFZ, ZUS i KRUS oraz ich fundusze. Dotychczasowe przepisy nakazywały im stosowanie e-doręczeń już od 5 lipca 2022 r. Bez zmian w terminie obowiązek pozostaje dla sądów i trybunałów, komorników, prokuratury, organów ścigania i Służby Więziennej, tj. od dnia 1 października 2029 r.
Na marginesie można dodać, że zmianie uległ także przepis o wejściu w życie ustawy o doręczeniach elektronicznych i data początku obowiązywania niektórych regulacji ustawy jest zależna od komunikatu ministra zajmującego się informatyzacją. Dotyczy to zwłaszcza przepisów związanych z KRS i CEIDG oraz zmian w Kodeksie cywilnym.
Jak ocenić te zmiany...?
No cóż, na pochwałę raczej nie zasługują... Od lat powtarza się jak mantrę konieczność informatyzacji administracji publicznej oraz elektronizacji wymiany dokumentów między samą administracją, jak i między nią a obywatelami - nowelizacja po raz kolejny odracza ten proces. Rząd otrzymał dodatkowy czas na przygotowanie systemu, oby tym razem wystarczający.
Dotychczasowe przepisy wskazywały precyzyjnie datę dzienną, z którą poszczególne grupy podmiotów miały przejść na e-doręczenia, znaną z rocznym lub wieloletnim wyprzedzeniem. Teraz dowiedzą się o tym na 3-4 miesiące przed dniem, w którym będą musiały e-doręczenia stosować. Zmiana nie przysparza więc poczucia pewności i bezpieczeństwa tak organizacyjnego, jak prawnego.
Podobnie technika legislacyjna polegająca na ustaleniu daty wejścia w życie przepisów ustawy w zależności od komunikatu wydanego przez organ administracji to rzecz bardzo karkołomna i jest zaprzeczeniem zasady pewności prawa.
Na koniec warto jeszcze wspomnieć o procesie legislacyjnym, w jakim przyjęto ustawę z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z rozwojem publicznych systemów teleinformatycznych - był to efekt poselskiej inicjatywy ustawodawczej. Co jeszcze ciekawsze, zmiany w ustawie o doręczeniach elektronicznych pojawiły się w tej nowelizacji dopiero w trakcie pierwszego czytania. Można więc mieć wrażenie, że zostały niejako dopchnięte przy okazji do zupełnie innego projektu. W tym kontekście tytuł ustawy, powołujący się na rozwój, wydaje się dziwnie nieprzystający...
product manager administracja publiczna