Czy prawnik odpowiada za błędne wykorzystanie AI? Ubezpieczenia OC osób wykonujących zawody prawnicze
Sztuczna inteligencja (AI) coraz częściej staje się narzędziem wspierającym pracę prawników. Jej możliwości generowania, podsumowywania czy porządkowania treści są nieporównywalnie większe od możliwości narzędzi ,,tradycyjnych''. Ale co jeśli AI doprowadzi do popełnienia błędów? Kto za nie odpowiada?
Odpowiedzialność za działania sztucznej inteligencji to temat wielu współczesnych dyskusji. Wielu z nas korzysta z dobrodziejstw tej technologii i wydaje się, że mało kto na początku zastanawia się nad konsekwencjami. I o ile proste wykorzystanie AI w postaci uporządkowania treści czy podsumowania jej nie niesie za sobą wielkiego ryzyka prawnego, o tyle wszędzie tam gdzie AI coś sama generuje czy inaczej, wytwarza, to ryzyko się zwiększa.
Wykorzystanie AI przez prawników
Osoby wykonujące różne zawody prawnicze, a szczególnie radcowie prawni czy adwokaci coraz chętniej sięgają po narzędzia AI, które przyspieszają ich pracę, szczególnie w zakresie powtarzalnych i prostych czynności, niewymagających dużego doświadczenia czy wiedzy. Przykłady zastosowania można mnożyć, ale szczegółowa lista znajduje się w publikacji dr Kamila Szpyta ,,Ubezpieczenia OC osób wykonujących wybrane zawody prawnicze w kontekście odpowiedzialności za korzystanie z rozwiązań AI'' dostępnej w LEX Prawo Sztucznej Inteligencji.
Szczególnie w chwili wykorzystania mechanizmów opartych o AI bardzo ważnym jest, aby kontrolować wyniki ich pracy i wykorzystywać je tylko wtedy, kiedy przejdą proces weryfikacji. Zdarzyć się jednak może, że wynik pracy AI będzie błędny, a mimo to zostanie wykorzystany, czego skutkiem będą negatywne konsekwencję, np. dla klienta kancelarii.
Kto ponosi odpowiedzialność - prawnik czy twórca narzędzia opartego o AI?
W wyżej przedstawionej sytuacji jasne wydaje się być to, że to prawnik w pełni odpowiada za swoje działanie, szczególnie w kontekście doradztwa prawnego. On bowiem ostatecznie podpisuje się pod poradą czy pismem procesowym, nawet jeśli powstały one w wyniku jednego krótkiego zapytania (prompta) do narzędzia AI. Nie ma więc znaczenia sposób powstania, dojścia do określonych wniosków prawnych czy sposób pracy nad sprawą- ostateczny wyniki jest w pełni zależny od woli i staranności prawnika, szczególnie wykonującego zawód zaufania publicznego. To z kolei może prowadzić do odpowiedzialności kontraktowej, występującej w związku z umową zawartą z klientem.
Czy da się ubezpieczyć przed błędem w wynikach działania AI?
Prawnicze zawody zaufania publicznego są zobowiązane do posiadania ubezpieczeń zawodowych OC. Celem takich ubezpieczeń jest ochrona przed błędami popełnionymi przy wykonywaniu obowiązków służbowych. Wydaje się, że również w przypadku błędów popełnionych w wyników wykorzystania AI takie ubezpieczenia mogą pełnić funkcję zabezpieczenia. Oczywiście, ma to swoje ograniczenia, choćby takie wynikające z charakteru wykorzystania AI. Jak bowiem pisze dr K. Szpyt w komentarzu praktycznym ,,Ubezpieczenia OC osób wykonujących wybrane zawody prawnicze w kontekście odpowiedzialności za korzystanie z rozwiązań AI'' działania, które ,,mogą wykraczać poza ustawowy zakres świadczenia pomocy prawnej'' mogą nie być objęte ochroną. Pełny katalog wyłączeń oraz szczegółowe informacje znajdują się w przywołanej wyżej publikacji.
Sztuczna inteligencja dla wielu z nas otworzyła nowe drzwi. Mogę one prowadzić zarówno do nowych szans, ale równie dobrze możemy trafić na ryzyka i negatywne konsekwencje. Nie jest to jednak czas, w którym odpowiedzi na wątpliwości są jasne. Ciągły rozwój technologii AI powoduje, że prawo musi stawiać czoła nowym wyzwaniom, nawet jeśli te poprzednie nie do końca jeszcze zostały rozwiązane. Tak jest również w przypadku odpowiedzialności za wykorzystanie błędnych wyników działań AI. Na szczęście pojawiają się pierwsze opracowania prawne, które w konkretnych sformułowaniach pokazują kierunek, w którym powinny zmierzać nasze rozważania.
Zbiorem takich publikacji jest nowy moduł LEX Prawo Sztucznej Inteligencji. Szczegóły dotyczące nowego modułu znajdują się TUTAJ.
