TSUE o odszkodowaniach dla pasażerów linii lotniczych
W ostatnim czasie ukazało się kilka ciekawych orzeczeń Trybunał Sprawiedliwości UE ws. odszkodowań od linii lotniczych. Dwa z nich dotyczą często poruszanych przed TSUE spraw o odszkodowania za opóźnienie lub odwołanie lotu. Najbardziej interesujące jest jednak trzecie z orzeczeń dotyczące poparzenia kawą w samolocie.
Linia lotnicza odpowie, gdy pasażer poparzy się kawą. Wyrok TS z dnia 19 grudnia 2019 r., C-532/18 (Niki Luftfahrt)
W sprawie, która dotyczyła powództwa o odszkodowanie od austrackiego przewoźnika lotniczego w związku z poparzeniami, jakich doznała pasażerka na skutek przewrócenia się kubka z gorącą kawą, do którego doszło z nieznanych powodów podczas lotu międzynarodowego, TSUE rozważał, czy tego rodzaju sytuacja jest wypadkiem w rozumieniu art. 17 ust. 1 konwencji montrealskiej. Trybunał rozstrzygnął sprawę orzekając, że przewoźnik lotniczy odpowiada za śmierć lub uszkodzenie ciała pasażera w wyniku wypadku, mającego miejsce na pokładzie samolotu bądź w trakcie czynności związanych z wsiadaniem lub wysiadaniem, również wtedy, gdy jest on spowodowany zdarzeniem nieprzewidzianym i mającym nieumyślny charakter. Zdarzenie to, jak podkreślił TSUE, nie musi wynikać z ryzyka typowego dla przewozu lotniczego, ani też być bezpośrednio z nim związane.
Omawiany wyrok, zdaniem Patrycji Rejnowicz z Uczelni Łazarskiego, eksperta w zakresie prawa lotniczego, niewątpliwie może ułatwić polskim sądom dokonywanie wykładni pojęcia "wypadku", a ostatecznie orzekanie w kwestii odpowiedzialności przewoźnika lotniczego za uszkodzenie ciała lub śmierć pasażera będące konsekwencją wypadku.
Odszkodowania za spóźniony lot - bez karty pokładowej. Postanowienie TS z dnia 24 października 2019 r., C-756/18 (easyJet Airline)
Druga z rozstrzygniętych ostatnio spraw dotyczyła rozporządzenia nr 261/2004 ws. praw pasażerów w transporcie lotniczym. Linia lotnicza odrzuciła roszczenie o odszkodowanie za opóźniony lot na tej podstawie, że skarżący nie przedstawili kart pokładowych jako dowodu ich obecności przy odprawie (skarżący posiadali elektroniczną rezerwację na lot). Sprawę dodatkowo skomplikował fakt, że zgodnie z wyrokiem krajowego Sądu Najwyższego, aby potwierdzić obecność na lotnisku lub wejście na pokład samolotu i móc starać się o odszkodowaniem konieczne jest posiadanie karty pokładowej. TSUE nie zgodził się jednak z taką interpretacją i orzekł, że linie lotnicze nie mogą wymagać w takich przypadkach przedstawienia karty pokładowej. Takie rozstrzygnięcie sprawi na pewno, że poszkodowani pasażerowie będą mogli łatwiej uzyskać odszkodowanie.
Gdzie po odszkodowanie za odwołany łączony lot? Postanowienie TS z dnia 13 lutego 2020 r., C-606/19 (Flightright)
Najświeższe z orzeczeń dotyczyło właściwości sądu w przypadku dochodzenia odszkodowania za lot łączony składający się z kilku odcinków przebiegających przez różne kraje, obsługiwanych przez różnych przewoźników lotniczych, zarezerwowany w ramach pojedynczej, potwierdzonej rezerwacji, którego ostatni odcinek został odwołany. Sednem problemu było zatem to, czy powództwo odszkodowawcze może rozstrzygnąć sąd pierwszego odcinka, niewątpliwie bliższego dla powoda występującego z powództwem o odszkodowanie, czy też sąd miejsca odcinka odwołanego, znacznie od niego oddalonego.
W swoim postanowieniu Trybunał po raz kolejny potwierdził swoje prokonsumencką linię orzekając, stwierdzając, że tego rodzaju sprawy powinny trafiać przed sąd, w którego obszarze właściwości znajduje się miejsce odlotu pierwszego odcinka lotu.
Gdzie w programie LEX Prawo Europejskie można przeczytać o orzeczeniach?
Wszystkim tym wyrokom poświęcone są specjalne publikacje dostępne w programie LEX Prawo Europejskie. To omówienia, czyli krótkie opracowania zawierające streszczenie przede wszystkim orzeczenia, a czasem i mini-analizę jego znaczenia dla stosowania polskiego prawa.
Jak je znaleźć w programie? Oczywiście najprościej jest kliknąć w linki (zob. niżej). Nie mniej jednak zachęcamy do odnalezienia przedmiotowych omówień również w nieco inny sposób, a gwarantujemy, że metoda ta przyniesie korzyści w postaci możliwości zaznajomienia się z nowymi ciekawymi dokumentami.
Otóż, aby dotrzeć w programie do poszukiwanych omówień konieczne jest najpierw przełączenie się z Pulpitu domyślnego na Pulpit europejski. W tym celu należy na Ekranie powitalnym programu w prawej górnej jego części kliknąć na ikonę MÓJ PULPIT i z rozwijanego menu wybrać opcję PULPIT EUROPEJSKI.
Przedmiotowych omówień należy szukać w panelu zatytułowanym "NAJNOWSZE ORZECZNICTWO" usytuowanym w górnym rzędzie w prawym jego rogu. Panel ten zawiera właśnie omówienia do najnowszych, najbardziej istotnych, zdaniem Redakcji LEX, orzeczeń Trybunał Sprawiedliwości UE i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Warto śledzić ten swoisty kanał informacji o orzecznictwie europejskim, gdyż przeglądanie samemu na bieżąco orzeczeń jest niewątpliwie w związku z ich ilościami (w samym 2019 roku było to prawie 4.100 orzeczeń) bardzo czasochłonne.
product manager LEX Prawo Europejskie