Definicja budowli bez granic – opodatkowanie urządzeń technicznych podatkiem od nieruchomości

Opodatkowanie urządzeń technicznych podatkiem od nieruchomości to problem, którym doradcy podatkowi z pewnością będą zajmować się przez wiele lat. Sprawy z zakresu podatku od nieruchomości są liczbowo na pierwszym miejscu w wydziale III Izby Finansowej. Stanowisko przyjęte w najnowszej uchwale NSA jest dla podatników niekorzystne.

Najnowsza uchwała NSA z 10.10.2022 r., III FPS 2/22 rozstrzyga kwestię opodatkowania urządzeń technicznych powiązanych funkcjonalnie z siecią gazową. To niekorzystne stanowisko może budzić poważne wątpliwości, jeśli chodzi o zgodność z wytycznymi Trybunału Konstytucyjnego w sprawie interpretacji przepisów prawa budowlanego na potrzeby podatkowe. Mimo że uchwała dotyczy stanu prawnego obowiązującego przed 28.06.2015 r., zawarte w niej tezy mogą w istotny sposób wpłynąć na zakres opodatkowania budowli również w aktualnym stanie prawnym.

Co jest budowlą? 

Od lat przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości wywołuje niezliczone spory podatkowe. Źródło tego problemu leży w samej naturze tego podatku. Obiekty materialne, które obejmuje swoim zakresem podatek od nieruchomości, niezwykle trudno jest ująć w sztywne ramy definicji ustawowych. Dobrym tego przykładem jest definicja budynku, a jeszcze więcej problemów wiąże się z budowlami. W ich przypadku liczba możliwych wariantów jest w zasadzie nieograniczona, a futurystyczne projekty architektów znacznie wyprzedzają założenia ustawodawcy.

Uchwała siedmiu sędziów NSA z 10.10.2022 r., III FPS 2/22 może w istotny sposób wpłynąć na sposób wykładni przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych regulujących opodatkowanie budowli.

Istnienie związku techniczno-użytkowego

Podatkiem od nieruchomości są objęte grunty i wybrane obiekty budowlane (budynki i budowle). Nie podlegają mu maszyny, środki transportu, czy narzędzia. Jednocześnie od tej reguły przewidziano pewne ściśle określone wyjątki, które rozszerzają zakres opodatkowania podatkiem od nieruchomości również na wybrane urządzenia techniczne. Nie brak nieporozumień, które wywołuje nieprecyzyjność przepisów pozwalających w określonych przypadkach rozciągnąć definicję budowli na urządzenia techniczne.

Opodatkowanie urządzeń technicznych jest jednym z najczęstszych obszarów sporów pomiędzy organami podatkowymi a podatnikami. Nie bez znaczenia pozostaje wysoka wartość urządzeń, co z perspektywy organów podatkowych czyni je szczególnie godnymi zainteresowania w kontekście ewentualnego opodatkowania ich jako budowle. Nie można jednak uznawać za przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości urządzenia technicznego, które nie jest z nazwy wymienione w przepisach ustawy – Prawo budowlane jako budowla ani urządzenie budowlane.

W sprawie rozstrzyganej przez NSA spór dotyczył tego, czy urządzenia stacji redukcyjno-pomiarowych i punkty pomiarowe oraz inne urządzenia infrastruktury gazowniczej stanowią część budowli jako całości techniczno-użytkowej. Tak twierdziły organy podatkowe. Odmiennego zdania była spółka gazownicza. W jej ocenie stanowią one część budynku lub odrębne od sieci gazowej urządzenia techniczne, niestanowiące obiektów budowlanych lub ich części. Skutki takiej oceny są istotne na gruncie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ponieważ mają wpływ na wysokość podatku od nieruchomości. W przypadku budowli jest on liczony od wartości, a zatem podatek jest zdecydowanie wyższy.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że sieć gazowa to nie gazociąg. I właśnie pojęcie „całość techniczno-użytkowa" było w tej sprawie kluczowe. Zdaniem Sądu wyrażenie to powinno być rozumiane w taki sposób, aby uwzględniać zarówno związek techniczny, jak i użytkowy między poszczególnymi elementami tworzącymi dany obiekt budowlany będący budowlą. Natomiast sam związek użytkowy, czy też sam związek techniczny jest niewystarczający do uznania, iż w danym przypadku wszystkie połączone elementy niezależnie od ich rodzaju tworzą budowlę. NSA argumentował, że przez tworzenie całości techniczno-użytkowej należy rozumieć połączenie poszczególnych elementów w taki sposób, by zgodnie z wymogami techniki nadawały się one do określonego użytku.

Spory dotyczące podatku od nieruchomości

Uchwała NSA rozwiąże wiele problemów orzeczniczych. Zapewne przełoży się ona też na spory dotyczące innych sieci niż gazowe.

Mimo że regulacja dotycząca podatku od nieruchomości obejmuje właściwie 7 artykułów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, to w ostatnich 10 latach te 7 artykułów doczekało się 11 uchwał NSA, 4 wyroków TK, jednego pytania sygnalizacyjnego NSA i jednego pytania sygnalizacyjnego TK.

Przed NSA na rozstrzygnięcie czeka wiele spraw dotyczących choćby sieci elektroenergetycznych, w których zaistniał problem analogiczny, jak przedstawiony powyżej. Warto śledzić te orzeczenia, mogą one istotnie doprecyzować niejasne przepisy dotyczące podatku od nieruchomości.

Przeczytaj także:

Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości odwiertów i instalacji wydobywczych

Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej 

Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości budynków i lokali związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej 

Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości sieci technologicznych położonych wewnątrz obiektów budowlanych 

Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości urządzeń technicznych oraz instalacji znajdujących się wewnątrz obiektów budowlanych

Zobacz również szkolenie:

Opodatkowanie instalacji fotowoltaicznych – problemy w praktyce i najnowsze orzecznictwo 

Tagi:
• LEX Księgowość