WNT - import towarów z krajów Wspólnoty
W przypadku przywozu towarów spoza UE u podatników występuje import towarów. Natomiast w przypadku przywozu towarów z terytorium Wspólnoty w większości przypadków mamy do czynienia z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów. To jedna z czynności opodatkowanych VAT. I mimo, iż transakcje wewnątrzwspólnotowe (w tym WNT) istnieją w polskim VAT prawie 20 lat, to ciągle są one powodem wielu niepewności wśród księgowych, biur rachunkowych, doradców podatkowych a nawet organów podatkowych.
Definicja WNT
W 2004 r. zmieniły się zasady handlu z krajami Unii Europejskiej również z Polską przyjętą wówczas do UE. W miejsce eksportu mamy wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, a w miejsce importu – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem. Regulacja definiująca WNT nie odwołuje się do fizycznego przywozu na terytorium Polski, ograniczając się do wskazania, że transport musi się odbywać między dwoma państwami członkowskimi. Warunki formułowane przez ustawę o VAT odnoszą się do podmiotów biorących udział w transakcji. Tym samym jak wskazał doradca podatkowy Jacek Matarewicz w komentarzu aktualizowanym do ustawy o VAT, do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium Polski może dojść nawet wówczas, gdy towar nie przyjechał do Polski, lecz nabywcą był podmiot zarejestrowany jako polski podatnik VAT czynny posługujący się numerem VAT UE z przedrostkiem PL.
Z kolei doradcy podatkowi Bartosiewicz Adam oraz Dorota Kosacka-Łędzewicz wskazują w komentarzu praktycznym pt.: Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów wskazują, że do nabycia wewnątrzwspólnotowego dojdzie jedynie w przypadku przewozu towarów w wyniku dokonania umowy dostawy (ale również czynności zrównane z dostawą). Otrzymanie przez polskiego kontrahenta od zagranicznego dostawcy towarów nienastępujące w wykonaniu dostawy nie powoduje powstania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.
To jednak czym jest czym jest WNT i czyli czy na pewno WNT jest odwrotnością WDT opowie podczas zbliżającego się szkolenia online doradca podatkowy Zdzisław Modzelewski. Prelegent omówi warunki jakie muszą być spełnione, aby wystąpiło WNT.
Kim dostawca a kim nabywca?
Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów wystąpi tylko w przypadku, jeżeli nabywca i dostawca będą mieli odpowiedni status. I tak nabywcą towarów musi być:
- podatnikiem VAT lub podatnikiem podatku od wartości dodanej a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika,
- osobą prawną niebędącą podatnikiem, o którym mowa w punkcie poprzednim (ale w tym przypadku z pewnymi wyjątkami).
Z kolei dokonującym dostawy towarów musi być podatnik VAT lub podatnik podatku od wartości dodanej.
Wizualizacji tych warunków w formie przykładów doradcy podatkowi Bartosiewicz Adam oraz Dorota Kosacka-Łędzewicz wskazują w poradniku pt.: Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.
Wyłączenia wewnątrzwspólnotowych nabyć
Artykuł 10 ustawy o VAT określa przypadki, kiedy nie dochodzi do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Doradca podatkowy Jacek Matarewicz w komentarzu aktualizowanym do ustawy o VAT wskazuje, że wyłączenia te mają dwojaki charakter. W pierwszym przypadku dana czynność w ogóle nie będzie mogła stanowić wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, natomiast w drugim przypadku wyłączenie ma charakter zależny od woli podatnika. Można także dokonać innego podziału wyłączeń wewnątrzwspólnotowych nabyć na trzy grupy:
- dotyczące niektórych towarów,
- ze względu na status nabywcy,
- ze względu na cechy dostawy nabywanych towarów.
Wszystkie te wyłączenia opisują doradcy podatkowi Bartosiewicz Adam oraz Dorota Kosacka-Łędzewicz wskazują w powołanym już poradniku pt.: Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Ich omówienie wzbogacają liczne przykłady.
Obowiązek podatkowy w VAT przy WNT
Powstanie obowiązku podatkowego w praktyce oznacza określenie daty, kiedy dane wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów powinno być ujęte w ewidencji i wykazane w deklaracji składanej dla potrzeb podatku od towarów i usług. Piotr Kłos, pracownik organów skarbowych, specjalista w zakresie podatku od towarów i usług w komentarzu praktycznym pt.: Obowiązek podatkowy w VAT przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów (WDT) i wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów (WNT) wskazuje, że co do zasady wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów powinno być wykazane w deklaracji składanej za miesiąc, w którym kontrahent z innego kraju Unii (podatnik podatku od wartości dodanej) wystawił fakturę. Dopiero w sytuacji, gdy podatnik ten nie wystawił faktury, w szczególności w miesiącu, w którym miała miejsce dostawa towarów, to obowiązek podatkowy powstanie nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia, czyli co do zasady w następnym miesiącu. Należy zwrócić uwagę, że mówi się tu o chwili wystawienia faktury, a nie jej otrzymania. Zdaniem autora może to powodować czasami pewne komplikacje. Autor wyjaśnia, też co dzieje się w sytuacji, gdy kwoty na fakturze wystawionej przez podmiot zagraniczny (kontrahenta) wykazane są w walucie obcej, np. euro.
20 lat w systemie i ciągłe wątpliwości
Transakcje wewnątrzwspólnotowe (w tym WNT) istnieją w polskim VAT prawie 20 lat, to ciągle są one powodem wielu niepewności wśród księgowych, biur rachunkowych, doradców podatkowych a nawet organów podatkowych. A ponieważ WNT jest też jedną z podstawowych i bardzo często występującą czynnością opodatkowaną wśród polskich podatników VAT więc warto brać udział w szkoleniach z tego zagadnienia. Dlatego też już 19 lutego odbędzie się szkolenie online pt.: WNT a VAT – omówienie wybranych zagadnień, które poprowadzi Zdzisław Modzelewski, doradca podatkowy i partner GWW Tax. Szkolenie ma na celu zapoznanie odbiorców z zasadami rozliczania VAT od transakcji nabycia towarów w innych krajach UE. Istotne jest tu prawidłowe zidentyfikowanie WNT, ustalenie momentu powstania obowiązku podatkowego czy podstawy opodatkowania. W trakcie szkolenia zostaną również omówione zasady odliczania VAT naliczonego i przypadki, w których takie prawo do odliczenia nabywca straci, oraz kilka szczególnych sytuacji, które mogą generować wątpliwości, problemy lub negatywne konsekwencje finansowe. Zdobyta wiedza pozwoli unikać w przyszłości wielu dosyć powszechnych błędów i ich negatywnych konsekwencji. Zrozumienie funkcjonowania tych transakcji, warunków i obowiązków, które ciążą na podatniku, może pomóc uzyskać również większą efektywność w obsłudze klientów przez biura rachunkowe, co może wiązać się z większą pewnością działania pracowników (księgowych).
Michał Malinowski
Senior Product Manager
Księgowość i Podatki