Pomoc de minimis - czym jest i kto może z niej skorzystać
Pomoc de minimis to szczególny rodzaj wsparcia dla przedsiębiorców przez państwo, które nie podlega zgłoszeniu do Komisji Europejskiej. Pomoc de minimis jest skierowana do małych i średnich przedsiębiorców i może być udzielana w różnych formach, na przykład jako dotacje na rozwój firmy, preferencyjne kredyty i pożyczki, jak również w formie ulg i zwolnień podatkowych.
Czym jest pomoc de minimis?
Pomoc de minimis to szczególny rodzaj wsparcia publicznego dla małych i średnich przedsiębiorców. Ze względu na swoją stosunkowo niewielką wartość pomoc de minimis nie wywiera wpływu na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi i nie zakłóca konkurencji, a zatem nie wymaga notyfikacji Komisji Europejskiej.
Od 1 stycznia 2024 r. obowiązują przepisy nowego rozporządzenia w sprawie pomocy de minimis innej niż udzielana w rolnictwie i rybołówstwie. W porównaniu do poprzednich przepisów m.in. podniesiono do 300 000 euro limit tej pomocy, a także zmieniono sposób obliczania trzyletniego okresu przy sumowaniu limitu pomocy de minimis.
Obecnie zasady udzielania pomocy de minimis innej niż dla rolnictwa i rybołówstwa określają przepisy rozporządzenia Komisji (UE) 2023/2831 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis.
Kto może skorzystać z pomocy de minimis?
Z pomocy de minimis mogą skorzystać przedsiębiorcy ze wszystkich sektorów, poza wyraźnie wyłączonymi w art. 1 rozporządzenia Komisji (UE) 2023/2831.
Wyłączenie dotyczy pomocy:
- przyznawanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w zakresie produkcji podstawowej produktów rybołówstwa i akwakultury;
- przyznawanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa i akwakultury, gdy kwotę pomocy ustalono na podstawie ceny lub ilości produktów nabytych lub wprowadzonych do obrotu;
- przyznawanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność związaną z produkcją podstawową produktów rolnych;
- przyznawanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych w jednym z następujących przypadków, tzn. gdy: wysokość pomocy ustalana jest na podstawie ceny lub ilości takich produktów nabytych od producentów surowców lub wprowadzonych na rynek przez przedsiębiorstwa objęte pomocą, a także przyznanie pomocy uwarunkowane jest przekazaniem jej w części lub w całości producentom surowców;
- przyznawanej na działalność związaną z wywozem do państw trzecich lub państw członkowskich, tzn. pomocy bezpośrednio związanej z ilością wywożonych produktów, tworzeniem i prowadzeniem sieci dystrybucyjnej lub innymi wydatkami bieżącymi związanymi z prowadzeniem działalności wywozowej;
- uwarunkowanej pierwszeństwem użycia krajowych towarów i usług w stosunku do towarów i usług pochodzących z przywozu.
Limit pomocy de minimis
Od 1 stycznia 2024 r. całkowita kwota pomocy de minimis przyznanej przez jedno państwo członkowskie jednemu przedsiębiorstwu nie może przekroczyć 300 000 euro w okresie 3 lat. Przy czym dla każdego przypadku przyznania nowej pomocy de minimis należy uwzględnić całkowitą kwotę pomocy de minimis przyznaną w ciągu minionych 3 lat.
Oznacza to, że do ustalania dostępnego przedsiębiorstwu limitu pomocy de minimis bierze się pod uwagę 3 minione lata.
3 minione lata należy rozumieć w ten sposób, że jeżeli na przykład pomoc de minimis była udzielona 5 stycznia 2025 r., uwzględnieniu podlegała pomoc de minimis udzielona przedsiębiorstwu począwszy od 5 stycznia 2022 r. do 5 stycznia 2025 r. włącznie.
Limit pomocy de minimis stosuje się bez względu na formę tej pomocy lub realizowany za jej pośrednictwem cel, a także bez względu na to, czy pomoc przyznana przez państwo członkowskie jest w całości lub częściowo finansowana z zasobów UE.
Formy udzielania pomocy de minimis
Pomoc de minimis może być udzielana przedsiębiorcy w różnych formach, na przykład jako dotacje na rozwój firmy, preferencyjne kredyty i pożyczki, dofinansowanie szkoleń, jak również w formie ulg i zwolnień podatkowych. Odnosząc się do kwestii formy przyznawania pomocy de minimis na gruncie polskich przepisów, to może ona przybrać formę m.in.:
- ulg i zwolnień podatkowych określonych w poszczególnych ustawach podatkowych;
- ulg w zapłacie podatków przyznawanych na wniosek podatnika przez organ podatkowy;
- umorzenia innych niż podatki należności (wierzytelności) publicznoprawnych.
Pomoc de minimis z zakresu podatków
Formą pomocy de minimis są ulgi i zwolnienia podatkowe. Poszczególne ustawy podatkowe wskazują, które z nich traktuje się jako pomoc de minimis. Za pomoc de minimis dla przedsiębiorcy uznaje się ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych:
- odroczenie terminu płatności podatku lub rozłożenie zapłaty podatku na raty;
- odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetkami od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek;
- umorzenie w całości lub w części zaległości podatkowej, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej.
Udzielenie pomocy przedsiębiorcy w ramach pomocy de minimis z art. 67b § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej nie zwalnia organu podatkowego od obowiązku rozpatrzenia zasadniczych przesłanek udzielania tych ulg, a mianowicie "ważnego interesu podatnika" i "interesu publicznego".
Pomoc de minimis - jednorazowa amortyzacja
Podatnicy w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność oraz mali podatnicy, mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50 000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych. Odpisów takich dokonuje się nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji lub stosować odpisy miesięczne, kwartalne lub roczne. Suma odpisów amortyzacyjnych, w tym dokonanych w pierwszym roku podatkowym oraz niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, nie może przekroczyć wartości początkowej tych środków trwałych.
Pomoc w postaci jednorazowego odpisu na powyższych zasadach stanowi pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis.
