Posiedzenia niejawne zamiast rozpraw w sądach administracyjnych w dobie epidemii koronawirusa
Możliwość przeprowadzenia posiedzenia niejawnego w sprawach, w których ustawa wymaga przeprowadzenia rozprawy to kolejny efekt pandemii koronawirusa. Od 16 maja 2020 r. jest to możliwe dzięki Tarczy 3.0. Rozwiązanie jest dopuszczalne w postępowaniu przed NSA oraz wojewódzkimi sądami administracyjnymi.
Agnieszka Dauter-Kozłowska w: Przeprowadzenie posiedzenia niejawnego zamiast rozprawy wskazuje, że choć nie wynika to bezpośrednio z przepisów, jeśli mowa o postępowaniach przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi, to rozwiązanie to będzie miało zastosowanie w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich.
Wszystko w rękach przewodniczącego
To przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego przy spełnieniu kumulatywnie trzech przesłanek:
- uzna rozpoznanie sprawy za konieczne;
- przeprowadzenie wymaganej przez ustawę rozprawy mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w niej uczestniczących;
- nie można jej przeprowadzić na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku.
W wypadku rozpoznania przez NSA skargi kasacyjnej na posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów, w sprawach, w których strona wnosząca skargę kasacyjną nie zrzekła się rozprawy lub inna strona zażądała jej przeprowadzenia, warunkiem dodatkowym jest wyrażenie na to zgody przez wszystkie strony postępowania w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze skierowania sprawy na posiedzenie niejawne.
Szansa na zmniejszenie zaległości
Agnieszka Dauter-Kozłowska zauważa, że w wojewódzkich sądach administracyjnych z pewnością możliwość przeprowadzenia posiedzenia niejawnego, przy spełnieniu opisanych wyżej okoliczności, przyczyni się do zmniejszenia zaległości spraw, które czekały na wyznaczenie rozprawy, a z przyczyn niezależnych od sądu (w związku z ogłoszonym stanem epidemii z powodu COVID-19) nie mogły zostać rozpoznane w tym trybie.
Autorka wskazuje również, że mimo kompetencji przewodniczącego w zakresie skierowania sprawy na posiedzenie niejawne w tym trybie, z niewiążącą inicjatywną dla przewodniczącego może wystąpić także strona.
Brak możliwości sprzeciwienia się decyzji przewodniczącego
Agnieszka Dauter-Kozłowska podkreśla, że zarządzenie przewodniczącego o skierowaniu sprawy na posiedzenie niejawne jest niezaskarżalne.
Środek zaskarżenia w postaci sprzeciwu przewidziany jest bowiem wyłącznie od zarządzeń i postanowień wydanych przez referendarza sądowego. Od zarządzenia wydanego przez przewodniczącego sprzeciw nie przysługuje.
Nie pozbawia to jednak strony prawa do wystąpienia do sądu z inicjatywą skierowania sprawy do rozpoznania na rozprawie. Wystąpienie takie musi być złożone przez stronę przed rozpoznaniem sprawy na posiedzeniu niejawnym i ma ono charakter niewiążący dla sądu.
product manager Działu Legal