Postępowanie odrębne w sprawach małżeńskich

Postępowania w sprawach małżeńskich - z uwagi na zmodyfikowany charakter rozpoznawanych spraw względem zwykłych postępowań - należą do postępowań odrębnych.  Kluczowe informacje dot. przebiegu niniejszych procedur szczególnych wynikają zarówno z artykułów KPC jak i z orzecznictwa. Warto przed rozpoczęciem budowania strategii procesowej szczegółowo się z nim zapoznać. Jednak o jakich zasadach dot. postępowań odrębnych należy pamiętać oraz jak spośród kilku tysięcy orzeczeń odnaleźć te, które najlepiej pasują do naszej argumentacji?

Zakres postępowania w sprawach małżeńskich 

Zgodnie z art. 425 k.p.c. zakres zastosowania postępowania odrębnego w sprawach małżeńskich obejmuje takie sprawy jak:

• o unieważnienie małżeństwa,
• o rozwód,
• o ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa.

Aby lepiej zrozumieć zakres zastosowania niniejszego postępowania (art. 425 k.p.c.), warto zapoznać się z orzecznictwem sądów. Dzięki narzędziom takim jak LEX Kompas Orzeczniczy 2.0 szybko odnajdziesz powiązane z artykułem orzeczenia, co może mieć znaczący wpływ na pełniejsze zrozumienie kontekstu i możliwych interpretacji.

Jak pośród tylu orzeczeń znaleźć te najważniejsze?

Dzięki funkcji Wybór eksperta nie musisz już sam(a) szukać najważniejszych orzeczeń, ponieważ pomogą Ci doświadczone w tym zakresie osoby - eksperci. Tym samym oszczędzisz mnóstwo czasu, który musiał(a)byś poświęcić na samodzielne wyszukanie tych samych danych. 

Tryb rozpoznawania spraw małżeńskich 

Sprawy małżeńskie w zależności od ich przedmiotu mogą być rozpoznawane w postępowaniu procesowym bądź nieprocesowym.

Tryb procesowy 

• Ustanowienie rozdzielczości majątkowej pomiędzy małżonkami

Tryb nieprocesowy 

• Separacja na zgodny wniosek małżonków,
• Zezwolenie na zawarcie małżeństwa kobiecie nie mającej ukończonych 18 lat,
• Podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej,
• Rozstrzygnięcie o istotnych sprawach rodziny.

Właściwość sądu 

Właściwość miejscowa

Zgodnie z art. 41 k.p.c. powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Natomiast, w przypadku braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma - sąd miejsca zamieszkania powoda.

Właściwość rzeczowa

W przypadku właściwości rzeczowej sądu w sprawach małżeńskich, zastosowanie znajdzie art. 17 pkt 1 k.p.c., zgodnie z którym sprawy o prawa niemajątkowe i łącznie z nimi dochodzone roszczenia majątkowe (oprócz spraw o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz o rozwiązanie przyposobienia) należą do właściwości sądów okręgowych.

Podmioty uczestniczące w postępowaniach w sprawach małżeńskich 

W postępowaniach odrębnych w sprawach małżeńskich zarówno powodem, jak i pozwanym może być każde z małżonków, w zależności od tego kto pierwszy wystąpi z powództwem. Obecność stron nie jest konieczna dla odbycia się rozprawy. Wyjątkiem od tej reguły jest pierwsze posiedzenie wyznaczone w celu przeprowadzenia rozprawy, na którym obecność powoda jest obowiązkowa. Natomiast powód nie musi stawiać się na pierwszym posiedzeniu w sądzie osobiście - może być zastąpiony przez pełnomocnika, powołanego na podstawie pełnomocnictwa szczególnego do prowadzenia konkretnej sprawy. Jeżeli chodzi o niestawiennictwo pozwanego, to nie ma ono znaczenia dla sprawy.

Jednakże należy pamiętać, że nieusprawiedliwione niestawiennictwo strony wezwanej do osobistego stawienia się może spowodować nałożenie na nią grzywny, w sytuacji, w której spełnione są łącznie dwie przesłanki:

• strona została wezwana do osobistego stawienia,
• nie usprawiedliwiła swojego niestawiennictwa.

Postępowanie dowodowe w sprawach małżeńskich 

Postępowanie odrębne w sprawach małżeńskich, posiada pewne zasady w zakresie postepowania dowodowego, które nie występują w pozostałych postępowaniach.

Zgodnie z art. 432 k.p.c. - który stanowi wyjątek od art. 299 k.p.c. - w sprawie o rozwód bądź o separację dowód z przesłuchania stron ma charakter obligatoryjny. W związku z czym, uznanie powództwa nie może być jedyną okolicznością, na której sąd oprze merytoryczne rozstrzygnięcie.

Są jednak wyjątki, które umożliwiają ograniczenie postępowania dowodowego, ale muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

•  pozwany uznaje żądanie pozwu,
•  małżonkowie nie mają małoletnich dzieci, które są dziećmi wspólnymi.

Ponadto w sprawach małżeńskich obowiązuje bezwzględny ustawowy zakaz przesłuchiwania małoletnich w charakterze świadków, którzy nie ukończyli trzynastu lat oraz zstępnych stron, którzy nie ukończyli lat siedemnastu (niniejszy zakaz nie dotyczy informacyjnego wysłuchania). Strona może również osobiście wnieść o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron - Sąd w takim wypadku nie może odmówić dopuszczenia dowodu.

Chcesz znaleźć kilka orzeczeń o podobnej tematyce?  

Jedną z funkcji LEX Kompas Orzeczniczy 2.0 jest wyszukiwanie orzeczeń podobnych. Orzeczenia podobne to orzeczenia najbardziej zbliżone merytorycznie do aktualnie przeglądanego. Jest to nowa kategoria wzbogacająca listę dokumentów powiązanych z danym orzeczeniem, dzięki której z łatwością odnajdziesz interesujące Cię treści, m. in. również te o obligatoryjnym przesłuchaniu stron. 

Czy szybsza analiza treści orzeczeń jest możliwa?

Znalezienie odpowiedniego orzeczenia to jedynie wierzchołek góry lodowej - poza odnalezieniem, należy dokonać również analizy treści, która niekiedy może zająć nawet kilka godzin. Na szczęście istnieje rozwiązanie, które pozwoli Ci zaoszczędzić czas oraz wyodrębnić najważniejsze elementy tekstu. Automatyczna analiza treści orzeczeń - funkcja dostępna w LEX Kompas Orzeczniczy 2.0. to szybki sposób, aby skoncentrować się na głębokiej pracy merytorycznej, oszczędzając cenny czas i energię.

Postępowania odrębne charakteryzują się nieco innymi regulacjami, zasadami oraz wymagają od stron oraz ich pełnomocników  odmiennego postępowania aniżeli przy zwykłych postępowaniach sądowych.  W związku z tym warto przed wszczęciem sprawy szczegółowo zapoznać się z przepisami szczególnymi oraz orzecznictwem, które stanowi źródło wielu reguł oraz precedensów stosowanych przez sądy. Ważne jest, aby podczas wykonywania każdej czynności związanej ze sprawą posiadać skuteczne sposoby wyszukiwania informacji oraz minimalizować czas spędzony nad każdym zadaniem.

Przekonaj się sam(a) jak szybko i łatwo można pracować z orzecznictwem i skorzystaj z bezpłatnego dostępu testowego LEX Kompas Orzeczniczy 2.0.

Tagi:
• LEX Kancelaria Prawna