Postępowanie uproszczone w sprawach cywilnych
Postępowanie uproszczone jest odrębnym trybem postępowania, mającym na celu przyspieszenie rozpatrywania określonych spraw cywilnych oraz zmniejszenie kosztów procesowych dla stron. Chociaż niniejsze postępowanie odbywa się zgodnie z ogólnymi zasadami postępowania cywilnego, istnieją pewne odrębności, które mają charakter przepisów szczególnych w stosunku do zwykłego procesu.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o postępowaniu uproszonym oraz być na bieżąco z najnowszymi zmianami w KPC, skorzystaj z darmowego dostępu testowego LEX Kancelaria Prawna.
Kiedy można rozpoznać sprawę w postępowaniu uproszczonym?
Aby móc zastosować przepisy dot. postępowania uproszczonego, muszą zostać spełnione określone warunki.
W postępowaniu uproszczonym rozpoznaje się sprawy o świadczenie, jeżeli w wartość przedmiotu sporu nie przekracza dwudziestu tysięcy złotych, a w sprawach o roszczenia z rękojmi lub gwarancji - jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty.
Należy zaznaczyć, że do ww. przypadków, nie zalicza się spraw:
- należących do właściwości sądów okręgowych,
- małżeńskich i z zakresu stosunków między rodzicami a dziećmi,
- z zakresu prawa pracy rozpoznawanych z udziałem ławników,
- z zakresu ubezpieczeń społecznych, z wyjątkiem spraw zastrzeżonych do właściwości sądu rejonowego (art. 477(8) § 2) oraz spraw o rentę.
Ponadto w postępowaniu uproszczonym jednym pozwem można dochodzić tylko jednego roszczenia. Połączenie kilku roszczeń w jednym pozwie jest dopuszczalne wyłącznie, gdy:
- wynikają one z tego samego stosunku prawnego
lub
- kilku stosunków prawnych tego samego rodzaju.
W sytuacji niezastosowania się do powyższej zasady przewodniczący zarządza zwrot pozwu bez wezwania do usunięcia tego braku. Powód może wówczas w terminie tygodnia od dnia doręczenia zarządzenia cofnąć pozew w zakresie żądań niepodlegających łączeniu, co spowoduje, że pismo procesowe wywoła skutek od daty jego pierwotnego wniesienia, ale jedynie w pozostałej części.
Warto podkreślić, że w postępowaniu uproszczonym zmiana powództwa jest niedopuszczalna. Natomiast powództwo wzajemne oraz zarzut potrącenia są dopuszczalne, jeżeli roszczenia nadają się do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym.
Formularze w postępowaniu uproszczonym
Postępowanie uproszczone charakteryzuje się przede wszystkim wykorzystywaniem gotowych formularzy pism procesowych. Na oficjalnym formularzu składa się takie dokumenty jak:
- pozew,
- odpowiedź na pozew,
- sprzeciw od wyroku nakazowego,
- pisma zawierające wnioski dowodowe.
Pozostałe pisma można składać jako zwykłe pisma procesowe, bez konieczności korzystania z specjalnych formularzy. Jednak, gdy sprawa należąca do postępowania uproszczonego została rozpatrzona w ramach postępowania nakazowego lub postępowania upominawczego, na urzędowym formularzu należy również złożyć zarzuty oraz sprzeciw od nakazu zapłaty.
Apelacja w postępowaniu uproszczonym
Apelacja w postępowaniu uproszczonym jest rozpatrywana - zgodnie z zasadami ogólnymi - w składzie jednego sędziego.
Zgodnie z art. 505(9) § 1(1) zakres zarzutów apelacyjnych w postępowaniu uproszczonym jest ograniczony w stosunku do możliwych zarzutów apelacyjnych w postępowaniu zwykłym. Apelację w niniejszym postępowaniu można oprzeć jedynie na zarzutach:
- naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,
- naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy.
Sąd drugiej instancji uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania, gdy stwierdzi, że zachodzi naruszenie prawa materialnego, a zgromadzone dowody nie dają wystarczających podstaw do zmiany wyroku oraz oddala apelację, gdy mimo naruszenia prawa materialnego lub przepisów postępowania albo błędnego uzasadnienia zaskarżony wyrok odpowiada prawu.
Czy postępowanie uproszczone jest obowiązkowe?
Sąd dokonuje obligatoryjnie i z urzędu oceny czy sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym, które niewątpliwie znacząco usprawnia funkcjonowanie sądów oraz pozwala oszczędzić stronom czas i zmniejszyć koszty procesowe.
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat zmian w postępowaniach odrębnych? Zapraszamy do pobrania nagrania webinaru „Postępowania odrębne w KPC- uproszczone, nakazowe, upominawcze i EPU”. Mamy nadzieję, że szkolenie będzie cennym źródłem wiedzy, które pomoże zrozumieć nowe przepisy i ich zastosowanie. Pobierzesz je tutaj.
Aleksandra Kępa
Młodsza Redaktorka