Postępowanie w sprawach własności intelektualnej - nowe postępowanie cywilne
Kodeks postępowania cywilnego od 1 lipca 2020 r. został wzbogacony o kolejne postępowanie odrębne. Jest nim postępowanie w sprawach własności intelektualnej. Jest to odpowiedź na liczne postulaty przedsiębiorców, przedstawicieli organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi oraz postulaty doktryny dotyczące wprowadzenia do polskiego wymiaru sprawiedliwości wyspecjalizowanych sądów w zakresie własności intelektualnej.
Podstawowym założeniem było zatem stworzenie w ramach sądownictwa powszechnego odrębnych jednostek organizacyjnych, które miałyby się zajmować sprawami z zakresu:
- prawa autorskiego i praw pokrewnych,
- własności przemysłowej oraz
- powiązanych z nimi spraw dotyczących nieuczciwej konkurencji.
Konsekwencją tych zmian są właśnie zmiany w postępowaniu cywilnym, które opisane zostały przez sędziego Pawła Wiśniewskiego w procedurach:
- Wszczęcie postępowania w sprawach własności intelektualnej
- Zabezpieczenie środka dowodowego w sprawach własności intelektualnej
- Wyjawienie lub wydanie środka dowodowego w sprawach własności intelektualnej
- Wezwanie do udzielenia informacji w sprawach własności intelektualnej
Czym jest własność intelektualna?
Jak wskazuje sam prawodawca w uzasadnieniu do projektu wprowadzającego nowe przepisy, zgodnie z art. 2 pkt 8 Konwencji o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej z dnia 14 lipca 1967 r. "własność intelektualna" oznacza prawa odnoszące się do:
- dzieł literackich, artystycznych i naukowych,
- interpretacji artystów interpretatorów oraz do wykonań artystów wykonawców,
- fonogramów i do programów radiowych i telewizyjnych,
- wynalazków we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej,
- odkryć naukowych,
- wzorów przemysłowych,
- znaków towarowych i usługowych,
- nazw handlowych i oznaczeń handlowych,
- ochrony przed nieuczciwą konkurencją oraz
- wszelkich innych praw dotyczących działalności intelektualnej w dziedzinie przemysłowej, naukowej, literackiej i artystycznej.
Sprawami własności intelektualnej w rozumieniu nowych przepisów k.p.c. są także sprawy o:
- zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji;
- ochronę dóbr osobistych w zakresie, w jakim dotyczy ona wykorzystania dobra osobistego w celu indywidualizacji, reklamy lub promocji przedsiębiorcy, towarów lub usług;
- ochronę dóbr osobistych w związku z działalnością naukową lub wynalazczą.
Które sądy będą orzekać w sprawach własności intelektualnej?
Sprawy własności intelektualnej należą do właściwości sądów okręgowych. Nie są to jednak wszystkie sądy okręgowe, a tylko wydziały w sądach w:
- Warszawie,
- Gdańsku,
- Lublinie,
- Katowicach,
- Poznaniu.
Przy czym, Sąd Okręgowy w Warszawie jest wyłącznie właściwy w sprawach własności intelektualnej dotyczących:
- programów komputerowych,
- wynalazków,
- wzorów użytkowych,
- topografii układów scalonych,
- odmian roślin oraz
- tajemnic przedsiębiorstwa o charakterze technicznym.
Dodatkowo powstały dwa wydziały w sądach apelacyjnych w:
- Poznaniu i
- Warszawie.
Czy będzie można samemu wszcząć postępowaniu w sprawach własności intelektualnej?
Na tak postawione pytanie można odpowiedzieć: to zależy.
Zasadą jest, że w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej obowiązuje zastępstwo stron przez adwokatów, radców prawnych lub rzeczników patentowych.
Jednak w postępowaniu, w którym wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20 000 złotych, obowiązku takiego nie ma.
Co istotne, sąd może zwolnić stronę, na wniosek lub z urzędu, z obowiązkowego zastępstwa przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego, jeżeli okoliczności, w tym stopień zawiłości sprawy, nie uzasadniają obowiązkowego zastępstwa.
Więcej informacji na temat przebiegu postępowania można znaleźć w procedurach:
- Wszczęcie postępowania w sprawach własności intelektualnej
- Zabezpieczenie środka dowodowego w sprawach własności intelektualnej
- Wyjawienie lub wydanie środka dowodowego w sprawach własności intelektualnej
- Wezwanie do udzielenia informacji w sprawach własności intelektualnej
product manager Działu Legal