Postępowanie w sprawie powództwa windykacyjnego

Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana (powództwo windykacyjne). Przepisy nie precyzują, w jaki sposób to wydanie rzeczy ma nastąpić. Raczej nie jest wystarczające tylko bierne zachowanie władającego rzeczą i znoszenie odbioru rzeczy. Konieczne jest podjęcie określonych działań, które doprowadzą do odzyskania władztwa nad rzeczą przez właściciela.
Podmiot, do którego skierowane jest roszczenie windykacyjne, powinien aktywnie zachowywać się, wydając rzecz właścicielowi.

Treść pozwu

Paweł Wiśniewski w:  Postępowanie w sprawie z powództwa właściciela o wydanie oznaczonej rzeczy (art. 222 § 1 k.c.) Dostęp po zalogowaniu wskazuje, że żądanie pozwu, którego przedmiotem jest wydanie rzeczy, powinno zawierać:

• określenie rzeczy w sposób umożliwiający jej identyfikację; w wypadku nieruchomości wskazane jest podanie jej lokalizacji, a także numeru księgi wieczystej bądź zbioru dokumentów; w wypadku rzeczy ruchomych pomocne może być wskazanie numeru indywidualizującego (numeru seryjnego, numeru rejestracyjnego pojazdu itp.); przedmiotem roszczenia windykacyjnego może być nie tylko cała rzecz, ale także jej część (np. niewyodrębniony lokal w budynku) albo zbiór rzeczy (np. księgozbiór, stado owiec itp.); przedmiotem roszczenia windykacyjnego mogą być również poszczególne rzeczy wchodzące w skład przedsiębiorstwa, natomiast nie może być nim samo przedsiębiorstwo;
• sformułowane żądanie, aby pozwany wydał rzecz powodowi;
• powołanie się w uzasadnieniu na prawo własności; uprawnienie do żądania wydania rzeczy nie przysługuje bowiem wyłącznie właścicielowi, lecz może wynikać przykładowo z faktu utraty posiadania, czy ze stosunku obligacyjnego, np. najmu;
• wartość przedmiotu sporu; w sprawach o wydanie ruchomości wartością przedmiotu sporu jest rynkowa wartość rzeczy; natomiast w sprawach o wydanie nieruchomości wartość przedmiotu sporu oblicza się przyjmując, stosownie do rodzaju nieruchomości i sposobu korzystania z niej, sumę odpowiadającą trzymiesięcznemu czynszowi najmu lub dzierżawy należnemu od danego rodzaju nieruchomości.
  
  

Obrona pozwanego

Zakres twierdzeń i wniosków dowodowych, które pozwany powinien zgłosić, aby skutecznie obronić się przed wytoczonym powództwem windykacyjnym, w znacznej mierze zależy od stanu faktycznego w danej sprawie.
Pozwany może przede wszystkim wykazywać, że przysługuje mu skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Uprawnienie to może wynikać ze stosunku obligacyjnego łączącego pozwanego z powodem (np. umowy najmu, użyczenia itp.) bądź obciążenia rzeczy ograniczonym prawem rzeczowym na rzecz pozwanego (np. użytkowaniem, spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu).
Jeżeli powództwo obejmuje żądanie wydania rzeczy ruchomej pozwany może podnieść zarzut przedawnienia roszczenia. Termin przedawnienia wynosi sześć lat, chyba że roszczenie jest związane z prowadzeniem działalności (wówczas termin przedawnienia wynosi jedynie trzy lata). Koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego.
W wypadku nieruchomości roszczenie windykacyjne właściciela nie ulega natomiast przedawnieniu.
Pozwany może podnieść także zarzut nadużycia prawa przez powoda, bądź zarzut zatrzymania.

Argumenty powoda

Aby wygrać sprawę z powództwa windykacyjnego powód powinien wykazać, że jest właścicielem rzeczy, a także, iż pozwany włada tą rzeczą.
Na ogół dla wykazania prawa własności dopuszczalne jest korzystanie z wszelkich środków dowodowych.
W wypadku nieruchomości szczególnie pomocnym dowodem jest odpis z księgi wieczystej, gdyż domniemywa się, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Pamiętać przy tym należy, że wydruki treści wyświetlonych w trybie przeglądania księgi wieczystej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego nie mają mocy dokumentów wydawanych przez sąd.

Wojciech Kowalski

product manager Działu Legal