Przekształcenie działalności gospodarczej w jednoosobową spółkę z o.o.
Zmiana formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej to zjawisko często występujące w obrocie prawnym. Przedsiębiorca (osoba fizyczna), który prowadzi we własnym imieniu działalność gospodarczą, może przekształcić swoją działalność w jednoosobową spółkę z o.o. Celem takich działań są zazwyczaj korzystne efekty finansowe, które się z tym wiążą.
Magadalena Wróbel, w procedurze Przekształcenie przedsiębiorcy w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, krok po kroku przeprowadza przez kluczowe stadia tego postępowania, omawiając przy tym szereg zagadnień praktycznych, które wiążą się z tym procesem.
Do kluczowych czynności, które trzeba wykonać w procesie przekształcenia przedsiębiorcy w jednoosobową spółkę z o.o. należą:
- sporządzenie planu przekształcenia oraz załączników do niego,
- poddanie planu kontroli przez biegłych rewidentów,
- złożenie oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy,
- powołanie członków organów spółki przekształconej,
- podpisanie aktu założycielskiego,
- zgłoszenie spółki przekształconej do sądu rejestrowego,
- wykreślenie przedsiębiorcy przekształcanego z CEIDG.
Opracowanie planu przekształcenia
Autorka procedury wskazuje, że sporządzenie planu przekształcenia jest pierwszą czynnością, która rozpoczyna proces przekształcenia.
Plan przekształcenia przedsiębiorcy powinien zawierać ustalenie wartości bilansowej majątku przedsiębiorcy przekształcanego na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy.
Integralną częścią planu przekształcenia są załączniki, w tym:
- projekt oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy,
- projekt aktu założycielskiego spółki przekształconej,
- wycena składników majątku (aktywów i pasywów) przedsiębiorcy przekształcanego,
- sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia na dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy.
Jeżeli przedsiębiorca nie jest zobowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych na podstawie ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 120 z późn. zm.), sprawozdanie sporządza się w oparciu o:
- podsumowanie zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów,
- inne ewidencje prowadzone przez przedsiębiorcę dla celów podatkowych,
- spis z natury,
- inne dokumenty pozwalające na sporządzenie tego sprawozdania.
Plan przekształcenia przedsiębiorcy w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością musi być sporządzony w formie aktu notarialnego.
Kontrola przez biegłych rewidentów
W procedurze czytamy, że biegły rewident bada sporządzony plan przekształcenia przedsiębiorcy w zakresie jego poprawności i rzetelności.
Biegły rewident powoływany jest na wniosek przedsiębiorcy przekształcanego, który składa go do sądu rejestrowego właściwego według jego siedziby. Przedsiębiorca przekształcany może złożyć ten wniosek osobiście albo przez pełnomocnika. Z reguły sąd rejestrowy powołuje jednego biegłego rewidenta, ale w uzasadnionych przypadkach może też wyznaczyć dwóch lub większą ich liczbę.
Na pisemne żądanie biegłego rewidenta przedsiębiorca przekształcany ma obowiązek przedstawić mu dodatkowe wyjaśnienia lub dokumenty.
Przygotowaną pisemną opinię biegły rewident składa wraz z planem przekształcenia sądowi rejestrowemu oraz przedsiębiorcy przekształcanemu.
Obowiązkiem przedsiębiorcy przekształcanego jest uiszczenie należności dla biegłego rewidenta. W przypadku braku zapłaty w terminie dwóch tygodni, sąd rejestrowy ściągnie je w trybie przewidzianym dla egzekucji opłat sądowych.
Termin, w którym biegły rewident ma obowiązek przygotować pisemną opinię określa sąd rejestrowy i jest to termin nie dłuższy niż dwa miesiące od dnia jego wyznaczenia.
Podmioty odpowiedzialne za proces przekształcenia
Magdalena Wróbel pisze, że w procesie przekształcenia przedsiębiorcy odpowiedzialność ponoszą trzy grupy podmiotów:
- osoby działające za przedsiębiorcę przekształcanego, które odpowiadają solidarnie wobec tego przedsiębiorcy, spółki, wspólników oraz osób trzecich za szkody wyrządzone działaniem lub zaniechaniem, sprzecznym z prawem albo postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponoszą winy,
- osoba fizyczna, tj. przedsiębiorca przekształcany wskazany w art. 551 § 5 k.s.h., który odpowiada wobec spółki, wspólników oraz osób trzecich za szkody wyrządzone działaniem lub zaniechaniem, sprzecznym z prawem albo postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy,
- biegli rewidenci, którzy odpowiadają wobec przedsiębiorcy przekształcanego za szkody wyrządzone z jego winy. W przypadku gdy biegłych jest kilku, ich odpowiedzialność jest solidarna.
Zdecydowanie więcej informacji na temat przekształcenia przedsiębiorcy w jednoosobową spółkę z o.o. znajdziesz we wspomnianej procedurze Przekształcenie przedsiębiorcy w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat samych procedur, zobacz krótki film opisujący tę kategorię dokumentów.
Wojciech Kowalski
senior product manager