Przywrócenie utraconego posiadania - jak dochodzić?
Roszczenie posesoryjne, to kluczowy środek ochrony posiadania. Innymi są obrona konieczna oraz dozwolona samopomoc. W ramach dochodzenia roszczenia posesoryjnego można wytoczyć powództwa o przywrócenie stanu poprzedniego (utraconego posiadania) oraz o zaniechanie naruszeń. Można je wnosić osobno, ale można również razem.
Co więcej, wraz z roszczeniem o przywrócenie posiadania można również dochodzić odszkodowania. Warte podkreślenia jest również to, że w wypadku ochrony posesoryjnej, sąd bada jedynie:
- ostatni stan posiadania oraz
- fakt jego naruszenia.
Sąd nie zajmuje się rozpoznawaniem samego prawa i dobrej wiary tego, kto dopuścił się naruszenia posiadania, ani tego, czy naruszone posiadanie było zgodne z prawem. Sąd ma za zadanie stwierdzić:
- czy posiadanie zostało naruszone samowolnie oraz
- jaka ma być sankcja za to naruszenie.
Przywróceniu utraconego posiadania poświęcona jest procedura P. Wiśniewskiego: Postępowanie w sprawie z powództwa o przywrócenie utraconego posiadania, która przeprowadza krok po kroku przez kluczowe etapy przedmiotowego postępowania.
Kto może dochodzić przywrócenia utraconego posiadania?
Jak wskazuje P. Wiśniewski, legitymowanym czynnie do wytoczenia powództwa posesoryjnego, a więc realizującego roszczenie o przywrócenie utraconego posiadania, jest każdy posiadacz (zarówno samoistny, jak i zależny).
Ochrona posesoryjna nie przysługuje natomiast dzierżycielowi, a więc osobie, która włada faktycznie rzecz za kogoś innego.
Przeciwko komu wytacza się powództwo o przywrócenie utraconego posiadania?
Autor procedury wskazuje, że roszczenie o przywrócenie utraconego posiadania można kierować nie tylko wobec naruszyciela, a również przeciwko osobie, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, a więc osobie, która zyskała w wyniku naruszenia wprost lub pośrednio, doraźnie albo dopiero w pewnej perspektywie czasowej.
Inicjatywa, wola, a nawet wiedza tej osoby pozostaje bez znaczenia, podobnie jak poczucie odniesionej korzyści, chodzi bowiem o korzyść w kategoriach obiektywnych.
Co powinno zawierać powództwo o przywrócenie utraconego posiadania?
W opisywanej procedurze czytamy, że żądanie pozwu, którego przedmiotem jest przywrócenie utraconego posiadania, powinno zawierać:
- określenie rzeczy w sposób umożliwiający jej identyfikację; w wypadku nieruchomości wskazane jest podanie jej lokalizacji, a także numeru księgi wieczystej bądź zbioru dokumentów; w wypadku rzeczy ruchomych pomocne może być wskazanie numeru indywidualizującego (numeru seryjnego, numeru rejestracyjnego pojazdu itp.);
- sformułowane żądanie, aby pozwany wydał rzecz powodowi;
- powołanie się w uzasadnieniu na fakt posiadania i jego naruszenia; wyraźne określenie, że podstawą powództwa jest fakt naruszenia posiadania jest istotny, gdyż uprawnienie do żądania wydania rzeczy przysługuje zwykle właścicielowi, a może wynikać także ze stosunku obligacyjnego, np. najmu.
Pomimo że sprawa z powództwa posesoryjnego jest sprawą o prawa majątkowe w pozwie nie trzeba podawać wartości przedmiotu sporu, albowiem nie zależy od niej właściwość rzeczowa sądu, wysokość opłaty lub dopuszczalność środka odwoławczego.
Więcej informacji na temat przebiegu postępowania, w tym informacje kiedy sąd oddali powództwo o przywrócenie utraconego posiadania, a kiedy je uwzględni, znajdziemy we wspomnianej procedurze: Postępowanie w sprawie z powództwa o przywrócenie utraconego posiadania
Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat samych procedur, zobacz krótki film opisujący tę kategorię dokumentów.
Wojciech Kowalski
Senior Product Manager