Kto musi zarejestrować się w BDO

Przełom roku to trudny moment dla przedsiębiorców. Część z nich dopiero dowiedziało się, że musi ewidencjonować wytwarzane odpady, a większość, że musi się zarejestrować w bazie danych o odpadach (BDO). Od 1 stycznia bowiem to w niej trzeba prowadzić ewidencję Rejestracja w BDO jest konieczne również z innego powodu. Numer rejestrowy trzeba umieszczać na wielu dokumentach. Dlatego podpowiadamy kto musi, kto nie musi się rejestrować, a także jak to zrobić i ile to kosztuje. Co prawda trwają prace nad zmianą przepisów, które umożliwią prowadzenie papierowej ewidencji jeszcze przez pół roku, jednak finalnie wiele firm będzie musiało dokonać rejestracji.

Kto musi się rejestrować w BDO

W Bazie Danych o Odpadach powinni zarejestrować się przedsiębiorcy, którzy mają obowiązek prowadzenia papierowej ewidencji odpadów – istnieje on od 2001 roku. Zgodnie z ustawą o odpadach ewidencja dotyczy przedsiębiorców, którzy wytwarzają śmieci inne niż komunalne lub niebezpieczne. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt. 7 ustawy o odpadach śmieci komunalne to te, które powstają w gospodarstwach domowych, z wyłączeniem pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz te niezawierające odpadów niebezpiecznych, a także te wytwarzane poza gospodarstwami domowymi, ale podobne do nich pod względem charakteru lub składu. Natomiast do odpadów niebezpiecznych należą:

• zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny /RTV i AGD/,
• resztki farb, lakierów, klejów, żywic, środki do konserwacji i ochrony drewna,
• rozpuszczalniki, środki czyszczące, substancje do wywabiania plam,
• aerozole, pozostałości po domowych środkach do dezynfekcji i dezynsekcji,
• środki ochrony roślin,
• odpady zawierające rtęć, np. świetlówki (uwaga! tradycyjne żarówki nie są odpadem niebezpiecznym), termometry, przełączniki,
• baterie i akumulatory,
• zużyte kartridże i tonery,
• przepracowane oleje,
• przeterminowane lub tylko częściowo wykorzystane leki, bez opakowań handlowych i ulotek.

Ewidencji podlegają też odpady medyczne, np. strzykawki i skalpele. A zatem przedsiębiorcy muszą się zastanowić, czy wytwarzają odpady niebezpieczne lub inne niż komunalne, a jeśli tak, powinni dokonać rejestracji w BDO.

Jak złożyć wniosek o rejestrację w bazie BDO

Rejestracji dokonuje urząd marszałkowski właściwy dla siedziby firmy. Do końca grudnia robi to tylko na pisemny, papierowy wniosek wytwórcy odpadów. Nie jest to łatwe zadanie, a pomoc można uzyskać w urzędzie marszałkowskim. Od 1 stycznia 2020 roku wytwórca odpadów może już go złożyć tylko elektronicznie przez BDO. Najpierw jednak trzeba się zarejestrować w bazie. By to zrobić trzeba posiadać profil zaufany lub podpis kwalifikowany, a także wnieść opłatę. Wynosi ona 100 zł dla mikroprzedsiębiorców i 300 zł dla pozostałych. Podczas rejestracji przedsiębiorca otrzyma numer rejestrowy BDO. A zgodnie z art. 63 ustawy o odpadach, mają obowiązek umieszczać go na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzoną działalnością. Ministerstwo Klimatu wyjaśnia, że powinien on figurować na fakturach VAT, paragonach fiskalnych, umowach kupna sprzedaży, sprawozdaniach, kartach przekazania odpadów oraz ewidencji odpadów.

Kto nie musi rejestrować się w BDO?

Obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów nie dotyczy:

• wytwórców odpadów komunalnych,
• wytwórców odpadów w postaci pojazdów wycofanych z eksploatacji, jeżeli pojazdy te zostały przekazane do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów,
• wytwórców odpadów będących rolnikami gospodarującymi na powierzchni użytków rolnych poniżej 75 ha, o ile nie podlegają wpisowi do rejestru z urzędu w związku z posiadaniem decyzji w zakresie wytwarzania odpadów.

Powstaje pytanie, jakie to są odpady komunalne. Z objaśnień Ministerstwa Klimatu wynika, że są to np. np. makulatura, opakowania, meble i inne odpady wielkogabarytowe, zużyty sprzęt elektryczny lub elektroniczny niezawierający składników niebezpiecznych np. czajniki oraz zużyte tonery niezawierające składników niebezpiecznych.
Ponadto rejestracji nie podlegają przedsiębiorcy, którzy rocznie wytwarzają ilości odpadów mniejsze od wskazanych w rozporządzeniu Ministra Klimatu w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji. Załącznik do rozporządzenia określający rodzaj odpadów liczy 46 pozycji, to o 28 więcej niż ten obowiązujący do końca grudnia 2019 roku. Wśród nowych kategorii odpadów znalazły się m.in. opakowania zbiorcze, te po substancjach niebezpiecznych, a także oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe, a także odpady z korka, tkaniny do wycierania, np. szmaty, ścierki, tonery baterie, niektóre materiały budowlane. Przy każdym z odpadów jest wskazana ilość, której przekroczenie zobowiązuje już do ewidencji. Jeśli zatem przedsiębiorca wytwarza odpady, które należy ewidencjonować, ale w ilościach mniejszych niż wskazane w rozporządzeniu, nie musi się rejestrować w BDO.

Umowa zwalnia z wpisu do BDO

Przedsiębiorca, który podpisze umowę na świadczenie usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw, nie będzie wytwórcą odpadów. W takim przypadku wytwórcą odpadów będzie podmiot, który świadczy usługę, chyba że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej. Przykładowo, jeśli firma zużywa świetlówki (tj. odpad niebezpieczny o kodzie 16 02 13*), a nie chce się wpisywać do rejestru w BDO, może zlecić wykonanie usługi konserwacji i naprawy oświetlenia firmie prowadzącej taką działalność. Wtedy to ona będzie zobowiązana do wpisu do rejestru w BDO.

Jeden budynek, kilku przedsiębiorców

Jeśli kilku różnych przedsiębiorców wytwarzających odpady korzysta ze wspólnego lokalu, dopuszcza się przeniesienie odpowiedzialności za wytworzone odpady na rzecz jednego z nich lub na rzecz wynajmującego lokal. Przeniesienie takiej odpowiedzialności oznacza przeniesienie praw i obowiązków ciążących na wytwórcy odpadów i następuje pod warunkiem zawarcia umowy w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Z kolei odpady powstające w części socjalnej dla pracowników są traktowane jak odpady komunalne powstające w gospodarstwach domowych.

Co grozi za brak wpisu do BDO i nieprowadzenie ewidencji

Za brak wpisu do rejestru BDO i nieumieszczenie numeru BDO na dokumentach grozi kara administracyjna w wysokości od 5 tys. zł do nawet 1 mln. zł.

Jolanta Ojczyk,
Redaktor serwisu Prawo.pl