Sankcja kredytu darmowego
Sankcja kredytu darmowego zyskuje coraz większe znaczenie w ostatnim czasie, jako kara dla instytucji udzielających pożyczki lub banków za naruszenie praw konsumentów w zakresie informacyjnym i nadmiernego naliczania kosztów. W ustawie o kredycie konsumenckim wymieniono naruszenia, które mogą skutkować nałożeniem sankcji i utratą dochodów przez kredytodawców.
Zakres sankcji kredytu darmowego
Do zakresu zastosowania sankcji zaliczamy po pierwsze sytuacje, w których doszło do naruszenia obowiązku zawarcia umowy o kredyt konsumencki w formie pisemnej (chyba że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę). Po drugie, do powyższego zakresu zaliczane są sytuacje, gdy zabrakło w umowie takich elementów jak:
- imię, nazwisko i adres konsumenta oraz imię, nazwisko (nazwa) i adres (siedziba) oraz adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych kredytodawcy i pośrednika kredytowego;
- rodzaj kredytu;
- czas obowiązywania umowy;
- całkowita kwota kredytu;
- terminy i sposoby wypłaty kredytu;
- stopa oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy, a także okresy, warunki i procedury jej zmiany wraz z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej, o ile ma zastosowanie do pierwotnej stopy oprocentowania kredytu; jeżeli umowa o kredyt konsumencki przewiduje różne stopy oprocentowania, informacje te podaje się dla wszystkich stosowanych stóp procentowych w danym okresie obowiązywania umowy;
- rzeczywista roczna stopa oprocentowania oraz całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta ustalona w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia;
- zasady i terminy spłaty kredytu, w szczególności kolejności zaliczania rat kredytu konsumenckiego na poczet należności kredytodawcy, w tym informacji o prawie, o którym mowa w art. 37 ust. 1u.k.k.; jeżeli w ramach kredytu stosuje się różne stopy oprocentowania dla różnych należności kredytodawcy, należy także podać kolejność zaliczania rat kredytu konsumenckiego na poczet różnych należnych sald, dla których stosuje się różne stopy oprocentowania;
- informacja o innych kosztach, które konsument zobowiązany jest ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności opłatach, w tym opłatach za prowadzenie jednego lub kilku rachunków, na których są zapisywane zarówno transakcje płatności, jak i wypłaty, łącznie z opłatami za korzystanie ze środków płatniczych zarówno dla transakcji płatności, jak i dla wypłat, prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, jeżeli są znane kredytodawcy, oraz warunki, na jakich koszty te mogą ulec zmianie;
- roczna stopa oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, warunki jej zmiany oraz ewentualne inne opłaty z tytułu zaległości w spłacie kredytu;
- sposób zabezpieczenia i ubezpieczenia spłaty kredytu, jeżeli umowa je przewiduje;
- termin, sposób i skutki odstąpienia konsumenta od umowy, obowiązek zwrotu przez konsumenta udostępnionego przez kredytodawcę kredytu oraz odsetek, a także kwota odsetek należnych w stosunku dziennym;
- prawo konsumenta do spłaty kredytu przed terminem oraz procedury spłaty kredytu przed terminem;
- informacja o prawie kredytodawcy do zastrzeżenia w umowie prowizji za dokonanie spłaty kredytu przed terminem i zasady ustalenia wysokości tej prowizji.
Forma skorzystania z sankcji kredytu darmowego
Uprawnienie do skorzystania z sankcji kredytu darmowego polega na złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, na skutek którego kredytobiorca zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu.
Jednocześnie ustawodawca określił na zasadach wyjątku dwie szczególne sytuacje, które mogą mieć miejsce. Otóż, jeżeli kredytodawca w umowie nie określił zasad i terminów spłaty kredytu, konsument zwraca kredyt w równych ratach, płatnych co miesiąc, od dnia zawarcia umowy. Natomiast jeżeli umowa o kredyt konsumencki nie przewiduje terminu spłaty kredytu, konsument zwraca kredyt w terminie:
- pięciu lat – w przypadku kredytów konsumenckich do wysokości 80.000 zł;
- dziesięciu lat – w przypadku kredytów konsumenckich powyżej 80.000 zł.
Monika Kozłowska
Product Manager
LEX Banki