Sankcja kredytu darmowego - praktyczna interpretacja przepisów
14 lutego 2025 r. TSUE wydał wyrok w sprawie C-472/23 dotyczący sankcji kredytu darmowego. Kluczowym zagadnieniem w sprawie było ustalenie, czy naruszenie przez kredytodawcę obowiązków informacyjnych daje konsumentowi prawo do pełnego skorzystania z sankcji kredytu darmowego, tj. zwolnienia z obowiązku ponoszenia wszelkich kosztów kredytu, w tym odsetek i opłat. Omawiany wyrok TSUE może istotnie wpłynąć na sytuację kredytobiorców w Polsce. Kredytobiorcy, którzy zawarli umowy kredytów bez spełnienia przez banki obowiązków informacyjnych, mogą skorzystać z sankcji kredytu darmowego i odzyskać zapłacone koszty kredytowe. Otwiera to drogę do wnoszenia pozwów przeciwko bankom w Polsce. Z kolei dla sektora bankowego orzeczenie TSUE może oznaczać konieczność zwrotu kosztów kredytobiorcom.
Założenia i pytania w sprawie C-472/23
Wyrok TSUE miał za przedmiot wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczący wykładni art. 10 ust. 2 lit. g i k, a także art. 23 dyrektywy 2008/48/WE. Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy Lexitor sp. z o.o. a A.B. S.A. (bank) w przedmiocie żądania zwrotu kwoty stanowiącej odsetki i koszty zapłacone przez konsumenta z tytułu umowy o kredyt konsumencki W wyroku tym TSUE musiał ustosunkować się do trzech pytań prejudycjalnych zadanych przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie.
Okres obowiązywania umowy kredytu a RRSO
Kwestia rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (RRSO) kredytu i uznanie klauzuli ją zawierającej jako nieuczciwy warunek umowny została zaadresowana w pierwszym pytaniu skierowanym do TSUE. Sąd odsyłający dążył do ustalenia, czy art. 10 ust. 2 lit. g dyrektywy 2008/48 należy interpretować w ten sposób, że okoliczność, iż w umowie o kredyt wskazano RRSO, które okazuje się zawyżone ze względu na nieuczciwe warunki umowy, stanowi naruszenie obowiązku informacyjnego.
Obowiązek informacyjny wynikający z wyroku TSUE w sprawie C-472/23
Kwestia obowiązku informacyjnego została zaadresowana w pytaniu drugim. Trybunał doprecyzował, że warunki, na jakich opłaty związane z wykonaniem umowy o kredyt mogą ulec zmianie, powinny być wskazane w tej umowie w sposób jasny i zwięzły, tak aby konsument mógł przewidzieć ewentualne zmiany tych opłat.
Sankcja za naruszenie obowiązku informacyjnego
Kwestia sankcji za naruszenie obowiązku informacyjnego była przedmiotem trzeciego pytania skierowanego do TSUE. Trybunał stwierdził, że art. 23 dyrektywy 2008/48 w związku z jej motywem 47 należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, które przewiduje jednolitą sankcję polegającą na pozbawieniu kredytodawcy prawa do odsetek i opłat, niezależnie od indywidualnego stopnia wagi naruszenia.
Podsumowanie
Wyrok TSUE w sprawie C-472/23 może istotnie wpłynąć na sytuację kredytobiorców w Polsce. Kredytobiorcy, którzy zawarli umowy kredytów bez spełnienia przez banki obowiązków informacyjnych, mogą skorzystać z sankcji kredytu darmowego i odzyskać zapłacone koszty kredytowe. Dla sektora bankowego orzeczenie TSUE może oznaczać konieczność zwrotu kosztów kredytobiorcom.