Standardy Ochrony Małoletnich w szkole - jak przygotować?

Do 15 sierpnia dyrektorzy szkół, przedszkoli i placówek oświatowych zobowiązani są do wdrożenia standardów ochrony dzieci przed krzywdzeniem. Standardy powinny być dostosowane do specyfiki danej placówki lub działalności i być na bieżąco aktualizowane. W pewnym zakresie obowiązek opracowania standardów może dotyczyć także organów prowadzących.   

Obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich przed przemocą został wprowadzony ustawą z 28.07.2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw. Mocą tej noweli, do ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (dalej: u.p.z.p.s.) został dodany nowy rozdział - 4b pt.: Standardy ochrony małoletnich.

Podmioty zobowiązane do wprowadzenia standardów, mają czas do 15 sierpnia 2024 r. na ich wdrożenie.

Kogo dotyczy obowiązek wdrożenia standardów ochrony małoletnich?

Zgodnie z art. 22b u.p.z.p.s., obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich, ma każdy:

- organ zarządzający jednostką systemu oświaty, o której mowa w art. 2 pkt 1-8 ustawy - Prawo oświatowe oraz inną placówką oświatową, opiekuńczą, wychowawczą, resocjalizacyjną, religijną, artystyczną, medyczną, rekreacyjną, sportową lub związaną z rozwijaniem zainteresowań, do której uczęszczają albo w której przebywają lub mogą przebywać małoletni;

- organizator działalności oświatowej, opiekuńczej, wychowawczej, resocjalizacyjnej, religijnej, artystycznej, medycznej, rekreacyjnej, sportowej lub związanej z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich.

Definicja przepisu art. 2 pkt 1-8 ustawy - Prawo oświatowe, wskazuje, że obowiązek wprowadzenia standardów mają wszystkie wymienione jednostki systemu oświaty, czyli:

1) przedszkola, w tym: specjalne, integracyjne, z oddziałami specjalnymi lub integracyjnymi, a także inne formy wychowania przedszkolnego;

2) szkoły:

• podstawowe, w tym: specjalne, integracyjne, z oddziałami przedszkolnymi, integracyjnymi, specjalnymi, przysposabiającymi do pracy, dwujęzycznymi, sportowymi i mistrzostwa sportowego, sportowe i mistrzostwa sportowego,
• ponadpodstawowe, w tym: specjalne, integracyjne, dwujęzyczne, z oddziałami integracyjnymi, specjalnymi, dwujęzycznymi, przygotowania wojskowego, sportowymi i mistrzostwa sportowego, sportowe, mistrzostwa sportowego, rolnicze, leśne, morskie, żeglugi śródlądowej oraz rybołówstwa,
• artystyczne;

3) placówki oświatowo-wychowawcze, w tym szkolne schroniska młodzieżowe, umożliwiające rozwijanie zainteresowań i uzdolnień oraz korzystanie z różnych form wypoczynku i organizacji czasu wolnego;

4) placówki kształcenia ustawicznego, centra kształcenia zawodowego oraz branżowe centra umiejętności, umożliwiające uzyskanie i uzupełnienie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych lub zmianę kwalifikacji zawodowych;

5) placówki artystyczne - ogniska artystyczne umożliwiające rozwijanie zainteresowań i uzdolnień artystycznych;

6) poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w tym poradnie specjalistyczne udzielające dzieciom, młodzieży, rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także pomocy uczniom w wyborze kierunku kształcenia i zawodu;

7) młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, a także ośrodki rewalidacyjno-wychowawcze umożliwiające dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 36 ust. 17 ustawy - Prawo oświatowe, a także dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna, realizację odpowiednio obowiązku, o którym mowa w art. 31 ust. 4 ustawy - Prawo oświatowe, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki;

8) placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania.

Za wdrożenie standardów ochrony małoletnich w szkołach i placówkach odpowiada DYREKTOR.

Jak wyjaśnia Pani Paulina Masłowska w LEX Prawo Oświatowe: "Organem zarządzającym w jednostkach systemu oświaty jest dyrektor szkoły lub placówki. Wynika to z art. 68 ust. 1 pkt 1 ustawy - Prawo oświatowe, w którym wskazano, że do obowiązków dyrektora szkoły lub placówki należy kierowanie działalnością szkoły lub placówki oraz reprezentowanie jej na zewnątrz".

Obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich może dotyczyć także gmin lub jednostek obsługujących np. Centrów Usług Wspólnych, jeśli prowadzą oni na rzecz małoletnich działalność oświatową, opiekuńczą, wychowawczą, resocjalizacyjną, religijną, artystyczną, medyczną, rekreacyjną, sportową lub związaną z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich. Wymaga to analizy działalności konkretnego urzędu gminy - wyjaśnia Pani Joanna Lesińska w LEX Prawo Oświatowe. Przykładowo jeżeli urząd gminy zatrudnia opiekuna podczas dowozu dzieci i niepełnoletnich uczniów do jednostek oświatowych w związku z realizowaniem zadań gminy, to ma obowiązek wprowadzenia Standardów => więcej na ten temat <<TUTAJ.

Treść standardów ochrony małoletnich

W Standardach określa się w szczególności zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem placówki czy procedurę podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia. Wszystkie niezbędne elementy standardów zostały określone w art. 22c u.p.z.p.s.

W LEX Prawo Oświatowe dostępny jest przykładowy dokument autorstwa Pauliny Masłowskiej pt.: Standardy Ochrony Małoletnich w szkole, przedszkolu, placówce oświatowej z wzorami dokumentów, który pomoże dyrektorom wdrożyć odpowiednie procedury w swojej jednostce. Przykładowe Standardy należy traktować jako podpowiedź, a nie gotowy dokument do bezpośredniego zastosowania. Zgodnie z przepisami u.p.z.p.s., standardy ochrony dzieci muszą być dostosowane do specyfiki danej placówki lub działalności. Powinny być też na bieżąco aktualizowane, dlatego należy systematycznie śledzić prace Zespołu do Spraw Ochrony Małoletnich, dostępne na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.

Obowiązek weryfikacji personelu do pracy z dziećmi

15 lutego 2024 r., został również wprowadzony szerszy niż dotychczas obowiązek weryfikacji osób dopuszczonych do pracy lub do innej działalności z dziećmi (np. straż, praktyki) w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. Więcej na ten temat przeczytasz <<TUTAJ

Kontrola oraz sankcje

Kontrolę nad wprowadzeniem standardów ochrony małoletnich oraz prawidłową weryfikacją personelu będzie sprawował:

• wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta oraz marszałek województwa,
• organ prowadzący jednostkę systemu oświaty lub organ sprawujący nadzór pedagogiczny,
• Państwowa Inspekcja Pracy - w zakresie weryfikacji personelu w rejestrze.

Za nieprzestrzeganie ww. obowiązków ustawa przewiduje sankcje, jakie mogą zostać nałożone na dyrektora szkoły - od kary nagrany, grzywny, po karę aresztu, ograniczenia wolności lub nawet pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Więcej na ten temat przeczytasz <<TUTAJ

Lidia Smoktunowicz

Senior Product Manager

Prawo Oświatowe

Tagi:
• LEX Prawo Oświatowe