Stosowanie klauzuli rebus sic stantibus w czasie epidemii
Czy w czasie pandemii koronawirusa przedsiębiorca bądź osoba fizyczna może skorzystać z klauzuli rebus sic stantibus? Czy epidemia jest okolicznością pozwalającą na zastosowanie tej klauzuli? Czy orzecznictwo uwzględnia epidemię jako okoliczność stosowania klauzuli rebus sic stantibus?
Co to jest klauzula rebus sic stantibus?
Instytucja nadzwyczajnej zmiany stosunków uregulowana w art. 357[1] k.c. przewiduje, że jeżeli świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, a strony nie były w stanie tego przewidzieć przy zawarciu umowy, sąd może po dogłębnej analizie oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Stan epidemii oraz ograniczenia nałożone przez rząd w sferze gospodarczej należy zatem zakwalifikować jako nadzwyczajną zmianę stosunków.
Stanowisko sądu przy kwalifikacji epidemii jako siły wyższej
Tomasz Partyk w linii orzeczniczej Epidemia i jej skutki dla gospodarki i prawa jako okoliczności uzasadniające stosowanie klauzuli rebus sic stantibus zestawił obecne orzecznictwo i wyróżnił takie kierunki w orzecznictwie, jak:
- epidemia stanowi przykład nadzwyczajnej zmiany stosunków;
- sam w sobie fakt wystąpienia epidemii lub spowodowanego nią kryzysu gospodarczego nie uzasadnia automatycznie sądowej ingerencji w treść stosunku zobowiązaniowego
Aby przekonać się, jakie jest dominujące stanowisko sądu warto zapoznać się z przedmiotową linią orzeczniczą. Linia i zestawione w niej orzecznictwo może być dla przedsiębiorcy drogowskazem czy w swoich działaniach powinien on korzystać z rozwiązań proponowanych przez Tarczę Antykryzysową czy też iść na drogę sądową celem zastosowania klauzuli rebus sic stantibus.
