Surowsze kary za przestępstwa i wykroczenia przeciw środowisku
Znacznie surowsze niż dotąd kary za przestępstwa i wykroczenia przeciwko środowisku zaczęły obowiązywać we wrześniu 2022 r. Ustawodawca uznał, że dotychczasowe sankcje były niewystarczające i nie chroniły wystarczająco środowiska naturalnego, o czym świadczył wzrost liczby przestępstw i wykroczeń przeciw środowisku w latach 2017-2020.
Nawiązka do 10 mln zł
Jedną z najważniejszych zmian jest wprowadzenie do Kodeksu karnego przepisu obligującego sąd do orzeczenia nawiązki na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w przypadku skazania sprawcy za umyślne przestępstwo przeciwko środowisku. Przy czym kwota nawiązki jest niebagatelna, bo maksymalnie może wynieść nawet 10 mln zł. Natomiast w przypadku, gdy przestępstwo zostanie popełnione nieumyślnie, orzeczenie takiej nawiązki jest już fakultatywne.
Wysokie kary za niszczenie przyrody
Znacznemu podwyższeniu uległy kary przewidziane za:
- spowodowanie zniszczeń w znacznych rozmiarach w świecie roślinnym lub zwierzęcym - do 8 lat pozbawienia wolności,
- niszczenie roślin, zwierząt , grzybów lub ich siedlisk, jeśli te zniszczenia spowodują istotną szkodę - za ten czyn grozi kara nawet 5 lat pozbawienia wolności,
- zanieczyszczanie wody, powietrza lub powierzchni ziemi substancją albo promieniowaniem jonizującym do tego stopnia, że może to zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka - do 8 lat pozbawienia wolności.
Nielegalne "zabawy" odpadami również nie popłacają
Surowsze kary grożą również za niezgodne z prawem działania związane z obrotem odpadami. Za nielegalne ich składowanie, usuwanie, przetwarzanie, unieszkodliwianie, transport lub odzysk w taki sposób, że może to zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka lub znacząco obniżyć jakość wody, powietrza, powierzchni ziemi lub spowodować zniszczenia w znacznych rozmiarach w świecie roślinnym lub zwierzęcym - grozi kara pozbawienia wolności nawet do 10 lat.
Taka sama kara grozi sprawcom przywożącym odpady nielegalnie z zagranicy, lub wywożącym odpady z kraju, a jeśli są to odpady niebezpieczne - grozi za to nawet 12 lat pozbawienia wolności.
Dobrowolne naprawienie szkody może uchronić przed karą
Co istotne, do KK wprowadzono także przepis, na mocy którego sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary lub nawet odstąpić od jej wymierzenia, jeśli sprawca niektórych z wymienionych wyżej przestępstw naprawił szkodę w całości lub w znacznej części.
Wzmożona walka z zaśmiecaniem miejsc publicznych i lasów
Zaostrzeniu uległy również kary za wykroczenia przeciw środowisku. Podwyższeniu uległa między innymi kara za zaśmiecanie i zanieczyszczanie miejsc publicznych, takich jak ulice, parki czy trawniki. Do końca sierpnia br. za takie działania groziła grzywna w maksymalnej wysokości 500 zł, od 1 września 500 zł to wysokość minimalna grzywny. Ponadto wprowadzono możliwość orzeczenia przez sąd obowiązku przywrócenia zaśmieconego/zanieczyszczonego miejsca do stanu poprzedniego. Zmiany te wynikają z napływających sygnałów o zwiększonej liczbie zaśmiecania miejsc publicznych i mają na celu ograniczenie tego zjawiska.
Z kolei za zaśmiecanie lasów można teraz orzec zamiast grzywny karę ograniczenia wolności. Orzeczenie tej kary może skutkować nałożeniem obowiązku oczyszczenia lasu z pozostawionych przez siebie i inne osoby zanieczyszczeń w trakcie wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne. Wprowadzenie tej kary za wykroczenie zaśmiacania lasu ma funkcję prewencyjną i powinno skutkować zaniechaniem popełnienia takich wykroczeń w przyszłości. Sprawcę czynu można też zobowiązać do przywrócenia, osobiście bądź za pomocą specjalistycznej firmy, do stanu sprzed popełnienia wykroczenia polegającego na zaśmiecaniu lasu.
To tylko kilka ze zmian wprowadzonych w celu przeciwdziałania przestępczości środowiskowej. Zainteresowanym tą tematyką polecam lekturę komentarza praktycznego Zaostrzenie konsekwencji karnych popełnienia przestępstw przeciwko środowisku, który szczegółowo omawia zmienione przepisy.
product manager