Sygnaliści w instytucji bankowej
17 grudnia 2021 r. minął termin na implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii, a projekt ustawy utknął na etapie opiniowania. Co to oznacza dla instytucji bankowych? Czy wdrażać nowe procedury, czy czekać na ustawę?
W wyniku braku terminowej implementacji dyrektywy, konieczne jest jej bezpośrednie stosowanie w relacji wertykalnej, tj. obywatel -państwo. W przypadku pozostałych podmiotów, które nie stanowią emanacji państwa, nie jest to wymagane. Niemniej jednak już teraz warto przygotować się na zmiany. Czy dyrektywa przewiduje duże odstępstwa od znanych wcześniej procedur whistleblowingu w bankach?
Whistleblowing wczoraj i dziś
Nowa dyrektywa przewiduje obowiązek wdrożenia bezpiecznych kanałów zgłaszania nieprawidłowości, który swym zasięgiem obejmuje podmioty objęte stosowaniem regulacji z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu, rynków finansowych itd. Dla instytucji bankowych nie powinna być to nowość. Tryb anonimowego zgłaszania naruszeń funkcjonuje w ramach systemu kontroli wewnętrznej zgodnie z art. 9 ust. 2a Prawa bankowego. Różnice widać dopiero w kontekście osób objętych ochroną.
Dotychczas przewidywano, że zgłoszenia naruszeń dokonywać mogą wyłącznie pracownicy (w zależności od regulaminu organizacji - dodatkowo osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych). Dyrektywa, a za nią projekt ustawy w art. 4, przewiduje rozszerzenie tego kręgu podmiotowego. Uzupełnia go o takie podmioty jak:
- byłych i potencjalnych pracowników;
- osoby świadczącej pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej
- samozatrudnionych;
- przedsiębiorców;
- akcjonariuszy lub wspólników;
- członków organu osoby prawnej;
- stażystów i wolontariuszy
oraz co najważniejsze - osoby pomagające w dokonaniu zgłoszenia i osoby, których zgłoszenie dotyczy.
Czego jeszcze nie wiesz o sygnalistach?
Tematyka dotycząca sygnalistów została już szeroko omówiona w LEX Banki.
Obejrzyj nagranie ze szkolenia, w trakcie którego prelegent, Wojciech Kapica, udzielił odpowiedzi na takie pytania jak:
- jakie obowiązki Projekt Ustawy nakłada na instytucje oraz w jaki sposób i co powinno znaleźć się w regulaminie dokonywania zgłoszeń wewnętrznych,
- jakie organy państwowe będą właściwe w sprawie zgłaszania naruszeń i udzielania wsparcia,
- jakie sankcje karne zostały przewidziane za działanie wbrew przepisom Projektu Ustawy?
W LEX Banki znajdziesz więcej webinarów. Zapoznaj się z kalendarzem szkoleń i zobacz, co jeszcze zaplanowaliśmy w najbliższym czasie.
