Tarcza 3.0 – posiedzenia niejawne w sądach administracyjnych

Tarcza 3.0 wprowadziła istotne zmiany, które w założeniu mają usprawnić pracę sądów w okresie epidemii i bezpośrednio po nim. Jedną z nich jest możliwość skierowania przez Naczelny Sąd Administracyjny sprawy na posiedzenie niejawne. Ta procedura dotyczy wyłącznie NSA – z zawartych w niej rozwiązań nie mogą korzystać wojewódzkie sądy administracyjne.

Jak było dotychczas, a jak jest od 16 maja

Najistotniejsza zmiana to uchylenie art. 15zzs oraz art. 15zzr, czyli przepisów według których w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID bieg przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów materialnych oraz bieg terminów procesowych i sądowych w postępowaniach nie rozpoczynał się, a rozpoczęty ulegał zawieszeniu na ten okres.

Obecnie art. 68 zawiera przepisy przejściowe regulujące kwestie terminów. I tak:

• terminy, których bieg nie rozpoczął się z uwagi na regulacje związane z COVID-19, rozpoczynają bieg po upływie 7 dni od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej (czyli 7 dni od 16.05.2020 r.) – art. 68 ust. 6;
• terminy, które uległy zawieszeniu z uwagi na regulacje związane z COVID-19, biegną dalej po upływie 7 dni od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej (czyli również 7 dni od 16.05.2020 r.) – art. 68 ust. 7.

Na podstawie art. 15zzs(4) na posiedzenie niejawne mogą zostać skierowane nawet sprawy, w których strony zażądały przeprowadzenia rozprawy. W pierwszej kolejności jednak sąd prześle stronom w tej kwestii zawiadomienie i wyznaczy 14-dniowy termin na wyrażenie zgody na posiedzenie niejawne. Termin ten jest liczony od dnia doręczenia zawiadomienia. Skarga zostanie rozpatrzona na posiedzeniu niejawnym tylko w razie zgody wyrażonej przez wszystkie strony.

Do 16 maja, na podstawie wniosku strony wnoszącej skargę kasacyjną, przy uwzględnieniu zgody pozostałych stron, sprawa była kierowana odpowiednio na rozprawę albo posiedzenie niejawne.

Wprowadzone w związku z COVID-19 regulacje pozwalające na rozpoznanie przez NSA w drodze wyjątku niektórych spraw na posiedzeniu niejawnym omawia procedura pt. Skierowanie sprawy na posiedzenie niejawne przez NSA w związku z COVID-19.

Obowiązek poinformowania stron postępowania

W przypadku powzięcia przez NSA zamiaru skierowania sprawy na posiedzenie niejawne, jest on zobowiązany do doręczenia wszystkim stronom postępowania zawiadomienia o zamiarze skierowania sprawy na posiedzenie niejawne.

W sytuacji gdy strony wprost nie wyrażą zgody na przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, bądź dokonają tego nie wprost (czyli np. zignorują zawiadomienie o zamiarze rozpoznania sprawy na posiedzeniu niejawnym), NSA będzie zobowiązany rozpoznać zawisłą przed nim sprawę w trybie „klasycznym” (czyli na rozprawie).

Taka sytuacja zaistnieje również wtedy, gdy zgodę na skierowanie sprawy na posiedzenie niejawne wyrazi np. tylko jedna strona postępowania. Do skutecznego zastosowania tego trybu konieczna jest bowiem wspólna zgoda wszystkich stron postępowania.

Jeżeli wszystkie strony postępowania sądowoadministracyjnego wyrażą w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze skierowania sprawy na posiedzenie niejawne na to zgodę, Naczelny Sąd Administracyjny rozpozna skargę kasacyjną na posiedzeniu niejawnym w składzie 3 sędziów.

Zobacz także przykładowe wzory pism:

Zawiadomienie o zamiarze skierowania sprawy na posiedzenie niejawne

Zarządzenie NSA o skierowaniu sprawy na posiedzenie niejawne 

Iwona Kaczorowska
Redaktor Naczelna "Przeglądu Podatkowego"
Product Manager Procedury Biznes