Udostępnianie informacji publicznej w trybie wnioskowym
Udostępnianie informacji publicznej to zagadnienie, z którym mierzy się każdy organ władzy publicznej, w tym oczywiście jednostki samorządu terytorialnego, utworzone przez nie osoby prawne (spółki komunalne) czy inne samorządowe jednostki organizacyjne. Mimo upływu ponad 20 lat od wejścia w życie ustawy o dostępie do informacji publicznej (dalej: u.d.i.p.), proces ten sprawia masę problemów praktycznych.
Dostęp do informacji publicznej jako prawo obywateli
Obywatelskie prawo dostępu do informacji publicznej ma swoje konstytucyjne umocowanie (art. 61) i jest jednym z fundamentów demokratycznego państwa prawa. Szczegółowe uregulowania dotyczące przedmiotu informacji publicznej oraz procedur ich udostępniania to już oczywiście materia ustawowa. W tym zakresie polskie przepisy dość mocno otwierają przed obywatelami drzwi do informacji posiadanych przez władze, zarówno szeroko definiując pojęcie ("każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną"), formy (art. 7 ust.1 u.d.i.p.) oraz tryb udzielania informacji na wniosek, który ma bardzo odformalizowany charakter.
Ten szeroki, aczkolwiek nie bezgraniczny, dostęp generuje niejednokrotnie napięcia i sytuacje niejednoznaczne, które muszą być rozstrzygane przez sądy (w naszym systemie prawnym sądy administracyjne). Jednak nawet przebogate orzecznictwo sądowe nie doprowadziło do unifikacji w skali kraju rozwiązań różnych problemów wynikających z przepisów u.d.i.p. Skąd zatem czerpać wiedzę i dobre wzorce w realizacji prawa dostępu do informacji publicznej tak, aby zadośćuczynić obywatelskim żądaniom w zgodzie z przepisami?
Autorskie wyjaśnienia problemów prawnych
Dobrze jest szukać pomocy u ekspertów, którzy zajmują się tymi zagadnieniami w praktyce. Kopalnią wiedzy są publikacje dostępne w serwisach LEX kierowanych do jednostek samorządu terytorialnego, czyli LEX Administracja i LEX Urząd. Znajdują się w nich szczegółowe wyjaśnienia różnych rzeczywistych problemów, nie tylko ogólnie odnoszących się do kwestii udostępniania informacji publicznej, ale i do różnych aspektów tej instytucji, które mogą pojawić się w przebogatej praktyce samorządowej.
Tytułem przykładu można wskazać komentarze praktyczne:
- Udostępnianie informacji publicznej o działalności jednostek pomocniczych gmin
- Udostępnianie informacji o wysokości wynagrodzeń osób zatrudnionych w jednostkach publicznych
- Ograniczenie dostępu do informacji publicznej z powodu tajemnicy przedsiębiorstwa
- Działalność JST na profilach w mediach społecznościowych - aspekty prawne
Dla zwolenników nowoczesnych form audiowizualnych oferujemy również szkolenia online. Najnowszym nagraniem jest wystąpienie Pani mecenas Joanny Matyniuk-Placha pt. Udostępnianie informacji publicznej w trybie wnioskowym.
Z kolei najnowsza wersja komentarza do ustawy o udostępnianiu informacji publicznej obejmuje stan prawny na 5 maja 2023 r., zatem jest to publikacja maksymalnie aktualna i oparta o najnowsze orzecznictwo.
Powyższe publikacje to zaledwie przysłowiowy czubek góry lodowej, gdyż serwisy LEX zawierają tysiące dokumentów różnego rodzaju związane z zagadnieniami udostępniania informacji publicznej. Warte podkreślenia są zwłaszcza wzory dokumentów, orzeczenia sądowe czy odpowiedzi na pytania zadane przez użytkowników.
Proste w obsłudze serwisy LEX służą pomocą
Możliwość zadania pytania ekspertom to wyjątkowa cecha serwisów LEX. Jeśli użytkownik nie znajdzie w zasobach programu potrzebnego rozwiązania swoich wątpliwości, to może skonsultować problem ze specjalistą i w ciągu 5 dni uzyskać ekspercką odpowiedź na piśmie. To bezcenne wsparcie w pracy każdego pracownika samorządowego.
Koniecznie należy również wspomnieć o bardzo prostej obsłudze serwisów LEX. Wyszukiwarka LEX Search jest intuicyjna i precyzyjnie przeszukuje wszystkie zasoby. Dokumenty są powiązane ze sobą relacjami, co znacznie ułatwia odnalezienie potrzebnych treści. Dla zobrazowania: LEX Search rozpoznaje popularne zwroty i skróty. Wystarczy więc wpisać w oknie tej wyszukiwarki powszechnie używany skrót nazwy ustawy o dostępie do informacji publicznej, czyli udip, a po naciśnięciu Enter bądź kliknięciu Szukaj, od razu otworzy się treść ustawy. W prawym panelu widać powiązane z tą ustawą dokumenty podzielone na różne kategorie.
Bartosz Starczewski
Senior Product Manager