Urzędowe kontrole żywności po nowemu

14 grudnia weszło w życie rozporządzenie 2019/725 w sprawie kontroli urzędowych. Harmonizuje ono ramy prawne UE w zakresie ich organizacji w całym łańcuchu rolno-spożywczym. Zdaniem eksperta, niektóre zmiany mogą poddawać w wątpliwość zgodność z nowym rozporządzeniem lub zasadność utrzymania w mocy dotychczasowych przepisów krajowych. 

W swoim komentarzu praktycznym pt. "Nowa regulacja urzędowych kontroli żywności" dr Agnieszka Szymecka-Wesołowska z Centrum Prawa Żywnościowego pisze, że rozporządzenie nr 2017/625 przenosi na poziom unijny regulację szeregu aspektów, które do tej pory należały do kompetencji prawodawców krajowych. To właśnie zmiana poziomu regulacji niektórych zagadnień sprawia, że pod znakiem zapytania można postawić zgodność z nowym rozporządzeniem lub zasadność utrzymania w mocy dotychczasowych przepisów krajowych.

Jako przykład w tym zakresie dr Szymecka-Wesołowska podaje minimalny zakres informacji, jakie powinien zawierać każdy protokół kontroli. Zgodnie bowiem z postanowieniami nowego rozporządzenia, dokumentacja ta powinna obejmować m.in. opis celu kontroli urzędowych. Tymczasem, jak podkreśla ekspertka, nie wszystkie ustawy krajowe przewidują zamieszczanie w protokole opisu celu kontroli. Przykładowo, o takim elemencie nie ma w ogóle mowy w ustawie o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych regulującej działanie Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Zdaniem dr Szymeckiej-Wesołowskiej tego rodzaju konflikt prawny między prawem UE a polskimi przepisami należy rozwiązywać zgodnie z zasadą bezpośredniego stosowania rozporządzeń unijnych. A zatem należy przyjąć, że cel kontroli powinien zostać wyraźnie wskazany w protokole kontroli także ww. inspekcji.

Ekspert wskazuje w komentarzu na praktyczne aspekty takiej sytuacji. Twierdzi, że może ona mieć znaczenie dla oceny zasadności działań podejmowanych przez inspektorów w trakcie kontroli w szczególności z punktu widzenia realizacji zasady proporcjonalności (tj. oceny tego, czy podjęte czynności kontrolne – np. pobranie próbek produktów do badań laboratoryjnych czy żądanie przedstawienia określonych dokumentów – było współmierne do celu kontroli).

Komentarz dr Szymeckiej-Wesołowskiej omawia również inne ważne zmiany w przepisach dotyczących kontroli urzędowych żywności, w tym zwłaszcza nowe kompetencje, które zyskają organy administracji publicznej zajmujące się w Polsce urzędową kontrolą żywności.

Zachęcamy zatem organy kontroli, ale również firmy żywnościowe, do zapoznania się z jego treścią.

Rafał Bujalski
Product manager LEX Prawo Europejskie