Surowsze sankcje dla podmiotu unikającego opodatkowania
Od początku 2019 r. obowiązują nowe, znacznie surowsze sankcje za unikanie opodatkowania. Obecne stawki mogą wynosić nawet trzykrotność uzyskanej korzyści.
Celem wprowadzenia nowego przepisu art. 58a Ordynacji podatkowej jest uszczelnienie systemu podatkowego, a także usprawnienie jego działania. Regulacje te mają charakter prewencyjny i służą zniechęceniu podatników do unikania opodatkowania i stosowania środków ograniczających umowne korzyści.
Katalog przesłanek
Dodatkowe zobowiązanie podatkowe jest ustalane jako element towarzyszący wydawaniu pięciu rodzajów decyzji:
- decyzji z zastosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu podwójnego opodatkowania,
- decyzji z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści,
- decyzji z zastosowaniem tzw. małej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania,
- decyzji z zastosowaniem przepisów o cenach transferowych,
- decyzji wydawanej wobec płatnika podatku u źródła w związku ze złożeniem niezgodnego z prawdą oświadczenia, niedokonania wymaganej weryfikacji lub dokonanie nieadekwatnej weryfikacji.
Dodatkowe zobowiązanie podatkowe jest ustalane także w przypadku, gdy oświadczenie podatnika (wyłączające obowiązek poboru podatku u źródła z pominięciem stawki podatku, zwolnienia lub warunków niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania) nie było zgodne z prawdą, płatnik nie dokonał wymaganej weryfikacji lub podjęta przez płatnika weryfikacja nie była adekwatna do charakteru i skali działalności płatnika.
Dobra wiara może pomóc
Organ podatkowy może odstąpić od ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego, jeżeli na podstawie istniejących okoliczności oraz faktów należy przyjąć, że w momencie dokonywania czynności, których dotyczy decyzja, podatnik pozostawał w błędnym, ale usprawiedliwionym przekonaniu o zgodności uzyskanej przez niego w danych okolicznościach korzyści podatkowej z przedmiotem i celem ustawy podatkowej lub jej przepisu (dobra wiara).
Na ocenę, że podatnik działał w dobrej wierze może wskazywać w szczególności nieprowadzenie przez niego działalności gospodarczej lub prowadzenie jej w niewielkiej skali, wskutek czego nie można było rozsądnie oczekiwać, że w odniesieniu do czynności, których dotyczy decyzja, będzie on korzystał z profesjonalnych porad dotyczących ich skutków podatkowych.
Wysokość domiaru
Dodatkowe zobowiązanie podatkowe, co do zasady, wynosi 10% lub 40% korzyści podatkowej. Stawki te jednak ulegają podwojeniu, jeżeli:
- podstawa do ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego przekracza 15 mln zł – w zakresie nadwyżki ponad tę kwotę;
- nie upłynęło 10 lat od końca roku kalendarzowego, w którym podatnikowi lub płatnikowi doręczono ostateczną decyzję z zastosowaniem przepisów lub środków, takich jak zastosowanie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, środków ograniczających umowne korzyści i małych klauzulach przeciwko unikaniu opodatkowania;
- strona nie przedłożyła organowi podatkowemu dokumentacji podatkowej, o której mowa w przepisach dotyczących cen transferowych, które zawarte są w ustawach o podatkach dochodowych.
Podwójnej stawki nie stosuje się jednak, gdy podatnik uzupełni niekompletną dokumentację podatkową w terminie wskazanym przez organ podatkowy, jednak nie dłuższym niż 14 dni.
Stawka może także zostać potrojona, gdy wszystkie ww. przesłanki zaistnieją łącznie.
Nie tylko przepisy Ordynacji podatkowej
Dodatkowe zobowiązanie podatkowe jest również ustalane na podstawie przepisów art. 111 ust. 2 oraz art. 112b i 112c ustawy o podatku od towarów i usług.
Poznaj następujące procedury:
Czy zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie?
By rozstrzygnąć, czy organ podatkowy ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w oparciu o przepisy Ordynacji podatkowej warto zapoznać się z procedurą pt. Ustalenie dodatkowego zobowiązania podatkowego.
Iwona Kaczorowska
redaktor naczelna "Przeglądu Podatkowego"
product manager Procedury Biznes