Gminne inwestycje w OZE i usuwanie azbestu a podatek VAT

Czy gminy prowadzące projekty instalacji systemów odnawialnych źródeł energii (OZE) lub usuwania azbestu z nieruchomości mieszkańców działają w roli podatnika VAT? Na tego rodzaju pytania udzielił niedawno odpowiedzi Trybunał Sprawiedliwości UE w dwóch polskich wyrokach. Oba orzeczenia należy uznać za szczególnie istotne, gdyż kwestie statusu gmin w przypadku projektów dofinansowanych, czy to z dotacji unijnych, czy też z budżetu państwa, są od wielu już lat przedmiotem sporów, a linia orzecznicza krajowych sądów jest wyjątkowo niejednorodna. Co więcej, rozstrzygnięcia mogą zrewolucjonizować rozliczenia gmin, w tym te już dokonane.

Omówienie obu orzeczeń dostępne jest w programach LEX Prawo Europejskie i LEX Księgowość. Zostało przygotowane przez dor.pod. Agnieszkę Wesołowską, autorkę ponad 270 glos i omówień do orzeczeń podatkowych TSUE dostępnych w naszym Systemie Informacji Prawnej.

Czego dotyczyły wyroki?

Podstawą sporów w sprawach C-612/21 i C-616/21  były skargi polskich gmin na wydane na interpretacje indywidualne. Pierwsza z interpretacji zmierzała do ustalenia, czy gmina jest podatnikiem VAT w ramach transakcji dotyczących instalowania odnawialnych źródeł energii na nieruchomościach należących do jej mieszkańców. W ramach inwestycji gmina uzyskiwała od właścicieli nieruchomości, którzy na swój wniosek skorzystają z systemów OZE, wkład w wysokości 25% kosztów objętych dofinansowaniem, a same instalowane systemy OZE stanowiły własność gminy przez okres trwałości projektu, tj. przez okres 5 lat. by po tym okresie przejść na własność właściciela danej nieruchomości.

W drugiej ze spraw podstawą sporu była interpretacja, z której wynikało, że gmina, która podejmuje się projektu usuwania azbestu, w ramach którego przeprowadzi przetarg w celu wykonania robót (przy czym wybrany oferent miał wystawić faktury zawierające VAT) i następnie uzyska od wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska dotacje w wysokości od 40 do 100% poniesionych wydatków, staje się podatnikiem podatku VAT.

Jak sprawę rozstrzygnął TSUE?

Trybunał nie miał wątpliwości, że w obu przypadkach gminy nie działały w charakterze podatnika VAT. Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie wziął pod uwagę następujące kwestie:

• czy działalność gmin w obu przypadkach miała na celu osiąganie stałego dochodu
• czy i w jakim zakresie taka działalność prowadziła do płatności ze strony mieszkańców gminy oraz
• czy i w jakim zakresie transakcje były finansowane ze środków publicznych.

Jakie wnioski dla gmin?

Wyroki TSUE rozstrzygają to, co dotychczas było przedmiotem sporów w Polsce, a mianowicie, w jakim charakterze działają gminy realizujące przedsięwzięcia dotowane, czy to przez państwo, czy też przez Unię Europejską. Przez długi czas organy podatkowe a także sądy administracyjne stały na stanowisku, że w przypadku tego rodzaju projektów gmina działa jako podatnik VAT, a otrzymana dotacja powinna być uwzględniona w podstawie opodatkowania VAT.

Zdaniem Autorki omówienia, wyroki mogą w praktyce prowadzić do otwarcia puszki Pandory, kiedy to gminy dotychczas uznające się za podatników podatku VAT będą musiały dokonać korekt dokonanych już rozliczeń.

Więcej na temat tego orzeczenia, przeczytasz w omówieniu przedmiotowego wyroku w LEX Prawo Europejskie.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej, jakie inne orzeczenia omówiliśmy w programie LEX Prawo Europejskie w ostatnim czasie, zajrzyj TUTAJ.

Tagi:
• LEX Prawo Europejskie