Rachunki bankowe na białej liście podatników VAT niepokoją przedsiębiorców

Od początku września przedsiębiorcy mogą sprawdzić swoich kontrahentów na tzw. białej liście podatników VAT. Wśród nich spore emocje budzi umieszczenie na niej rachunków bankowych. Za niecałe 4 miesiące zaczną obowiązywać bowiem sankcje chociażby z tytułu wykonania przelewu na rachunek nieuwzględniony na białej liście.

1 września do ustawy o podatku od towarów i usług wprowadzono zmiany polegające na zastąpieniu dotychczasowych dwóch wykazów podatników jednym wykazem (tzw. białą listą podatników VAT). W wykazie zostały zamieszczone nie tylko standardowe dane identyfikacyjne danego podmiotu, takie jak jego nazwa, adres, numery NIP i REGON. Nowy wykaz został rozszerzony także o informacje dotyczące statusu podatników VAT czynnych i zwolnionych z VAT, w tym również tych, których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona. Nowością jest też zamieszczenie w wykazie danych dotyczących numerów rachunków rozliczeniowych lub imiennych rachunków w spółdzielczej kasie oszczędnościowo–kredytowej, otwartych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. I właśnie umieszczenie rachunków bankowych na białej liście budzi największy niepokój wśród przedsiębiorców.

Sankcje za przelew na inny rachunek

Wprowadzenie białej listy podatników VAT to nie tylko ułatwienia w identyfikacji kontrahentów, lecz także kolejne obowiązki, a nawet ryzyko zastosowania sankcji wobec podatników. W związku z faktem, iż w przedmiotowym wykazie zostały zamieszczone numery rachunków bankowych, przedsiębiorcy są zobligowani każdorazowo przed wykonaniem przelewu do danego kontrahenta, dokonać stosownego sprawdzenia, w zakresie jego zgodności z numerem rachunku, który został ujawniony na białej liście podatników. Dodatkowo wprowadzono ograniczenia dla przelewów bankowych, których wartość przekracza kwotę 15 tys. zł. W tych przypadkach dokonanie płatności na rachunek bankowy dostawcy towaru lub usługi, który nie został umieszczony na oficjalnej liście podatników VAT, nie będzie przysługiwało prawo do zaliczenia tego typu wydatku do kosztów uzyskania przychodu. Ponadto, jeśli kontrahent nie uiści należności VAT, w sytuacji, gdy nabywca wykonał przelew na rachunek bankowy niewidniejący na białej liście, wówczas będzie on podmiotem solidarnie odpowiedzialnym wraz ze sprzedawcą, do wysokości zobowiązania podatkowego z tytułu danej transakcji gospodarczej. Wszelkie niedogodności dla przedsiębiorców związane z rachunkiem omówił doradca podatkowy Łukasz Postrzech w LEX News: Biała lista podatników - ułatwienie czy nowe obowiązki? Z kolei Jakub Żach, specjalista w zakresie podatku VAT w komentarzu praktycznym Biała lista podatników VAT, zwraca uwagę wręcz na represyjność przepisów, które odnoszą się do sankcji, pomimo iż w praktyce powyższe zaniechanie może być efektem oczywistej omyłki, czy też przeoczenia ze strony podatnika.

Jak uniknąć sankcji?

Oczywiście podatnik VAT powinien przede wszystkim upewnić się czy wszystkie jego rachunki, które wykorzystuje w prowadzeniu działalności gospodarczej są na białej liście. Jeżeli nie, to powinien zaktualizować dane. Jakub Żach w powołanym już komentarzu praktycznym pt.: Biała lista podatników VAT zwrócił uwagę, że negatywne konsekwencje nie będą miały zastosowania, jeżeli podmiot dokonujący zapłaty złożył zawiadomienie o zapłacie należności na ten rachunek do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu. Autor wskazuje jakie elementy musi zawierać treść takiego zawiadomienia. Kolejnym wyłączeniem odpowiedzialności solidarnej będzie sytuacja, w której pomimo wykonania przelewu na numer rachunku bankowego nieujętego na białej liście podatników, zastosowany zostanie mechanizm podzielonej płatności. Kręgosłupem mechanizmu podzielonej płatności są z kolei rachunki VAT – specjalne rachunki bankowe otwierane przy rachunkach bieżących podatników, na które mają trafiać środki odpowiadające VAT z faktury. Sposób ich funkcjonowania przedstawił dr Adam Bartosiewicz w komentarzu praktycznym pt.: Specyfika rachunku VAT w obliczu mechanizmu podzielonej płatności.

Nie wszystkie rachunki znajdują się na białej liście

Wraz z wejściem w życie nowych regulacji pojawiły się problemy dotyczące prawidłowej weryfikacji rachunków. Chodzi o brak regulacji płatności dokonywanych za pomocą kart kredytowych, czy za pośrednictwem PayPal, czy DotPay, które często są wykorzystywane w transakcjach internetowych. Podobnie rzecz ma się w przypadku zapłaty na subrachunki. Doradca podatkowy Tomasz Krywan w odpowiedzi na pytanie Czy posiadane przez spółkę zagraniczne rachunki bankowe będą wskazane na białej liście podatników? zwraca też uwagę na to, że od 1 stycznia 2020 r. problemy z możliwość rozpoznawania kosztów uzyskania przychodów mogą mieć klienci dokonujący wpłaty na zagraniczne rachunki bankowe. Odpowiedzi na inne pytania znajdują się w analizie pt.: Biała lista podatników.

Jeszcze niecałe 4 miesiące bez konsekwencji

Ustawodawca przewidział okres przejściowy dla nowych przepisów, który potrwa do 31 grudnia 2019 roku. Oznacza to, że jeśli do tego czasu zdarzy się, że podatnik wpłaci należność powyżej 15 tys. zł na niewłaściwy numer rachunku, urząd nie wyciągnie wobec niego konsekwencji. Jest więc jeszcze trochę czasu na to, aby przygotować do zmian. Niewątpliwie pomoże w nim szkolenie on-line, które 18 września poprowadzi doradca podatkowy Radosław Kowalski. Autor przedstawi najważniejsze zmiany, które obowiązują od 1 września 2019 r. w tym także te dotyczące białej listy podatników VAT. Zapraszam do udziału.

Czytaj także: Negatywne konsekwencje wymuszą korzystanie z białej listy podatników VAT

Michał Malinowski
product manager działu Księgowość i Podatki