Wieloletnia Prognoza Finansowa - o czym pamiętać przy budżetowaniu na 2024 r.

Jednostki samorządu terytorialnego począwszy od 2011 r. są zobowiązane do opracowywania wieloletnich prognoz finansowych zgodnie z przepisami art. 226-232 ustawy z 27.08.2009 r. o finansach publicznych. Jest to dość skomplikowany proces, a sam dokument wymaga zebrania i przedstawienia skrupulatnych danych z zakresu gospodarki finansowej danej jednostki. To co szczególnie ważne, WPF ma zasadnicze znaczenie także przy planowaniu budżetowym. Należy bowiem pamiętać, że organ wykonawczy przedstawia projekt w sprawie Wieloletniej Prognozy Finansowej JST wraz z projektem uchwały budżetowej na rok 2024 organowi stanowiącemu. Warto, zatem wiedzieć na co zwrócić szczególną uwagę i jak nie popełniać błędów, w pracach nad budżetem.

Skąd pomysł wieloletniego planowania w samorządach 

Planowanie wieloletnie jest niezbędnym instrumentem nowoczesnego zarządzania finansami publicznymi. Wynika to m.in. z konieczności efektywnego zarządzania finansami w perspektywie kilku lat, tak by efektywnie zaplanować budżety, a także inwestycje oraz uwzględnić przy tym perspektywę wynikającą z prawodawstwa europejskiego. To co stoi u podstaw WPF, to, że obejmuje ona okres roku budżetowego oraz co najmniej trzech kolejnych lat budżetowych (art. 227 ust. 1 u.f.p.).

W praktyce oznacza to, że WPF należy opracowywać co roku z uwzględnieniem czasokresu realizowanych przedsięwzięć (nowych i kontynuowanych) i jeśli zadania ujęte w planie wieloletnim wykraczają poza okres czterech lat budżetowych, czyli ustawowego minimum czasowego dla WPF, dokument ten trzeba opracować na taki okres, na jaki przewidziano realizację zadań – np. 5–7 lat.

Należy mieć na uwadze, że mamy szereg zmian wprowadzonych w zakresie WPF w ostatnich latach, ot choćby nowy wzór WPF oraz zamiany wprowadzone m.in. ustawą z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 2095 ze zm.), oraz ustawy z 12.03.2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. poz. 583, z późn. zm.) w szczególności art. 110 ust 1-3 ww. ustawy.

Cele Wieloletniej Prognozy Finansowej 

Jednym z podstawowych celów przygotowania WPF jest umożliwienie weryfikacji długookresowej zdolności do obsługi zobowiązań, jak również utrzymania płynności finansowej w perspektywie długoletniej danej jednostki. Znajduje to odzwierciedlenie w obowiązku wynikającym z zapisów ustawy o finansach publicznych, która określa potrzebę sporządzenia na okres, na który zaciągnięto oraz planuje się zaciągnąć zobowiązania.

Jeżeli wieloletnia prognoza finansowa jednostki samorządu terytorialnego zostanie opracowana realistycznie, to tak długofalowe planowanie budżetowe może nam dać obraz jak będzie się kształtowała płynności budżetu tej jednostki, jak również jak może wyglądać zdolności do terminowego regulowania zobowiązań.

Ponadto, ustawodawca określił w art. 226 u.f.p, że WPF powinna być realistyczna i określać dla każdego roku objętego prognozą co najmniej:

• dochody bieżące oraz wydatki bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym na obsługę długu, gwarancje i poręczenia;
• dochody majątkowe, w tym dochody ze sprzedaży majątku oraz wydatki majątkowe budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
• wynik budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
• przeznaczenie nadwyżki albo sposób sfinansowania deficytu;
• przychody i rozchody budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem długu zaciągniętego oraz planowanego do zaciągnięcia;
• kwotę długu jednostki samorządu terytorialnego oraz sposób sfinansowania jego spłaty;
• relacje, o których mowa w art. 242–244, w tym informację o stopniu niezachowania tych relacji w przypadkach, o których mowa w art. 240a ust. 4 i 8 oraz art. 240b u.f.p.;
• kwoty wydatków bieżących i majątkowych wynikających z limitów wydatków na planowane i realizowane przedsięwzięcia, o których mowa poniżej.

O czym należy pamiętać przy tworzeniu WPF w samorządach w 2024 r. 

Zapytaliśmy naszą ekspertkę p. Krystynę Gąsiorek, która specjalizuje się w zakresie m.in. sprawozdawczości i tematyki budżetowania w samorządach na jakie rzeczy szczególnie trzeba zwrócić uwagę przy aktualizowaniu i tworzeniu WPF na 2024 r. oraz lata kolejne - oto wskazówki:

W załączniku do uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej zgodnie z zapisami u.f.p., określa się odrębnie dla każdego przedsięwzięcia: art. 226 ust. 3

• nazwę i cel;
• jednostkę organizacyjną odpowiedzialną za realizację lub koordynującą wykonywanie przedsięwzięcia;
• okres realizacji i łączne nakłady finansowe;
• limity wydatków w poszczególnych latach;
• limit zobowiązań

W sporządzanym załączniku do WPF, a w przypadku informacji dotyczących przedsięwzięć, zwracamy uwagę na:

• limit zobowiązań w wykazie przedsięwzięć nie może być wyższy od limitu wydatków 2024 plus kolejne lata;
• na okres realizacji, a limit wydatków w poszczególnych latach;
• limit wydatków na 2024 r. powinien znaleźć się w wydatkach w budżecie na 2024 r. na danym przedsięwzięciu.

Należy pamiętać, że do WPF dołącza się objaśnienia przyjętych wartości. Objaśnienia powinny przedstawiać opis przyjętych poszczególnych wartości w WPF.

Uchwała w sprawie wieloletniej prognozy finansowej obok wyżej wymienionych elementów może zawierać również upoważnienie dla zarządu jednostki samorządu terytorialnego:

• związanych z realizacją zamieszczonych w niej przedsięwzięć oraz z tytułu umów, których realizacja w roku budżetowym i w latach następnych jest niezbędna do zapewnienia ciągłości działania jednostki i z których wynikające płatności wykraczają poza rok budżetowy.
• do dokonywania zmian limitów zobowiązań i kwot wydatków na realizację przedsięwzięcia finansowanego z udziałem środków europejskich albo środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 3, w związku ze zmianami w realizacji tego przedsięwzięcia, o ile zmiany te nie pogorszą wyniku budżetu dla każdego roku objętego wieloletnią prognozą finansową. Upoważnienie to obejmuje także upoważnienie do dokonywania zmian środków przeznaczonych na współfinansowanie realizacji przedsięwzięć, o których mowa w zdaniu pierwszym, w tym wkładu własnego beneficjenta, oraz wynikających z rozstrzygniętych konkursów, o których mowa w art. 38 ust. 1 pkt 1 u.f.p. o zasadach realizacji programów.

Projekt uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej lub jej zmiany zarząd jednostki samorządu terytorialnego przedstawia wraz z projektem uchwały budżetowej: regionalnej izbie obrachunkowej – celem zaopiniowania oraz organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego.

Tagi:
• LEX Księgowość