Skutki prawne wyroku TS w sprawie niezależności Izby Dyscyplinarnej SN

Sąd Najwyższy, jako sąd odsyłający, powinien zbadać niezależność nowej Izby Dyscyplinarnej SN. Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 19 listopada. Ocena ta ma rozstrzygnąć, czy Izba może rozpoznawać spory dotyczące przejścia sędziów SN w stan spoczynku, czy też powinien to zrobić inny sąd, który zagwarantuje wymóg niezależności.

Skutki wyroku TSUE

Zdaniem TSUE, jeśli SN uznałby, że Izbie Dyscyplinarnej brak niezależności i bezstronności, mógłby - zgodnie z wyrokiem TSUE - przestać stosować przepisy, na mocy których to właśnie do tej Izby należy rozpoznawanie sporów dotyczących przejścia w stan spoczynku sędziów SN. Jeśli okaże się, że Izba Dyscyplinarna nie jest niezawisła i bezstronna to w takim wypadku, stwierdził TS, zasada pierwszeństwa prawa UE zobowiązuje SN do odstąpienia od stosowania przepisu prawa krajowego zastrzegającego dla Izby Dyscyplinarnej właściwość do rozpoznania sporów dotyczących przejścia w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego. Spory te powinny w takim wypadku zostać rozpatrzone przez sąd, który spełnia wymogi niezawisłości i bezstronności i który byłby właściwy w danej dziedzinie, gdyby ów przepis nie stał temu na przeszkodzie.

Jakie czynniki powinien uwzględnić SN oceniając niezależność Izby Dyscyplinarnej? 

W wyroku Trybunał wskazał czynniki, które SN powinien uwzględnić przy dokonywaniu całościowej oceny, czy Izba Dyscyplinarna SN zapewnia wystarczające gwarancje niezależności. Najważniejsze z nich przywołuje Rafał Bujalski w omówieniu do wyroku, dostępnym w LEX - SN ma zbadać niezależność Izby Dyscyplinarnej. Omówienie wyroku TS z dnia 19 listopada 2019 r., C-585/18, C-624/18 i C-625/18 (KRS i SN). Są to m.in: 

• okoliczność, że KRS w nowym składzie została utworzona w drodze skrócenia trwającej cztery lata kadencji członków wcześniej wchodzących w skład tego organu,
• fakt, że chociaż 15 członków KRS wybieranych spośród sędziów było wcześniej wyłanianych przez środowisko sędziowskie, to obecnie są oni desygnowani przez organ władzy ustawodawczej,
• występowanie ewentualnych nieprawidłowości, jakimi mógł zostać dotknięty proces powoływania niektórych członków KRS w nowym składzie.

Więcej na temat wyroku TSUE znajdziesz także w dostępnych w LEX publikacjach:

• Wspólne stanowisko w sprawie wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 19 listopada 2019 r. w sprawach połączonych A.K. (C-585/18), CP (C-624/18) i DO (C-625/18) (w sprawie niezależności Izby Dyscyplinarnej SN) 
• Dodatkowa argumentacja do wspólnego stanowiska w sprawie wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 19 listopada 2019 r. w sprawach połączonych A.K. (C-585/18), CP (C-624/18) i DO (C-625/18) (w sprawie niezależności Izby Dyscyplinarnej SN) 

Katarzyna Irytowska
Produkt manager LEX Kancelaria Prawna