TSUE: co ciekawego czeka nas w październiku?
W październiku Trybunał Sprawiedliwości UE wyda kilka wyroków, które będą istotne dla obrotu prawnego w Polsce. Przedstawiony w tekście subiektywny wybór spraw obejmuje takie kwestie jak: zmiany w polskim sądownictwie, prawo autorskie, postępowanie karne i rolnictwo. Trzy sprawy wniosły do TSUE polskie sądy, jedną - sąd zagraniczny.
Powołanie sędziów do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego - sprawa C-487/19 (W.Ż.)
6 października zostanie wydany wyrok Wielkiej Izby Trybunału Sprawiedliwości UE dotyczący pytania prejudycjalnego Sądu Najwyższego odnoszącego się do powołań sędziów do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN przy udziale nowej KRS (zob. też postanowienie SN z dnia 21 maja 2019 r, III CZP 25/19, o skierowaniu pytań prawnych do TSUE). Trybunał odpowie w wyroku, czy zasiadające w tych izbach osoby zostały powołane legalnie i czy ich orzeczenia są wiążące. "Bohaterem" sprawy jest sędzia Sądu Okręgowego w Krakowie, Waldemar Żurek, który decyzją prezesa tego sądu został przeniesiony z wydziału odwoławczego sądu do wydziału pierwszoinstancyjnego. Sędzia odwołał się od tej decyzji do Krajowej Rady Sądownictwa, a gdy KRS odwołania nie uwzględniła, jej uchwałę o umorzeniu postępowania zaskarżył do Sądu Najwyższego.
W sprawie wydał już opinię rzecznik generalny TSUE, który zaproponował Wielkiej Izbie rozstrzygnięcie, zgodnie z którym sąd orzekający w składzie jednego sędziego Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN nie spełnia wymogów dotyczących sądu ustanowionego na mocy ustawy, w przypadku gdy dany sędzia został powołany na ten urząd z rażącym naruszeniem reguł prawa krajowego dotyczących procedury powoływania sędziów Sądu Najwyższego, co powinien ustalić tenże sąd jako sąd, który wystąpił do TSUE z pytaniem prejudycjalnym. Sąd Najwyższy jako sąd odsyłający powinien w tym względzie, jak sugeruje rzecznik TSUE, dokonać oceny oczywistego i umyślnego charakteru tego naruszenia oraz jego wagi, a także wziąć pod uwagę fakt, że do wspomnianego powołania doszło: po pierwsze, pomimo uprzedniego zaskarżenia do właściwego sądu krajowego uchwały Krajowej Rady Sądownictwa obejmującej wniosek o powołanie tej osoby do pełnienia urzędu sędziego, które to postępowanie odwoławcze nie zakończyło się jeszcze w odnośnym czasie; oraz po drugie, pomimo wstrzymania wykonania tej uchwały zgodnie z prawem krajowym i faktu niezakończenia postępowania przed właściwym sądem krajowym przed doręczeniem aktu powołania.
Czy dekompilacja programu komputerowego to bezprawna ingerencja w prawa wyłączne twórcy programu? - sprawa C-13/20 (Top System)
Tego samego dnia zostanie wydany wyrok w belgijskiej sprawie, który odpowie na pytanie o to, czy nabywca programu może zdekompilować kod źródłowy programu w celu dokonania zmian w programie (w szczególności poprawienia błędów), czy też tego rodzaju działanie należy uznać za bezprawną ingerencję w prawa wyłączne twórcy programu. Warto podkreślić, że przedmiotowe rozstrzygnięcie będzie pierwszym wyrokiem TSUE dotyczącym zakresu uprawnień legalnego użytkownika programu.
Podobnie jak w pierwszej ze spraw, również i tu została wydana opinia rzecznika generalnego. Zaproponował on, aby w wyroku zezwolić na dekompilację oprogramowania, o ile jest to konieczne do poprawienia błędów i pod warunkiem, że zakaz dekompilacji nie wynika z samej umowy licencyjnej.
Wzajemne uznawanie kar pieniężnych a brak tłumaczenia orzeczenia nakładającego karę - sprawa C‑338/20 (Prokuratura Rejonowa Łódź-Bałuty)
Kolejny wyrok, który zapadnie 6 października, dotyczy polskiej sprawy i odpowiada na pytanie, czy orzeczenie wydane przez sąd danego państwa UE, nakładające na polskiego kierowcę karę pieniężną, które zostało mu doręczone drogą pocztową bez tłumaczenia na język polski (zawierało wyłącznie odniesienie do strony internetowej, gdzie zamieszczono informacje w innych językach, w tym w języku polskim) może być dla sądu polskiego podstawą do jego wykonania.
Zdaniem rzecznika generalnego, sąd krajowy nie może odmówić uznania i wykonania prawomocnego orzeczenia nakładającego karę pieniężną, wydanego przez organ administracyjny państwa wydającego, jedynie na tej podstawie, że osobie, której dotyczy kara, nie doręczono tłumaczenia tego orzeczenia na zrozumiały dla niej język. Sąd krajowy może natomiast, jak podpowiada Trybunałowi rzecznik, odmówić uznania i wykonania orzeczenia, jeżeli na podstawie oceny wszystkich istotnych okoliczności konkretnego przypadku dojdzie do wniosku, że organy wnioskującego państwa członkowskiego nie udzieliły oskarżonemu wystarczających informacji o charakterze i powodach popełnienia przestępstwa w zrozumiałym dla niego języku.
Płatności rolnośrodowiskowe - sprawa C-373/20 (Dyrektor Z. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa)
14 października TSUE odpowie na zadane przez Wojewódzki Sąd Administracyjny (zob. postanowienie WSA w Szczecinie z dnia 18 czerwca 2020 r., I SA/Sz 61/20) pytanie o płatności rolnośrodowiskowe otrzymywane przez rolników. W przedmiotowej sprawie chodzi o to, czy naturalne okresowe zalewanie i podtopienia łąk oraz pastwisk położonych w strefie szczególnej ochrony przyrodniczej (obszar Natura 2000; lński Park Krajobrazowy), powoduje podleganie tych gruntów tzw. „płodozmianowi” i skutkuje przerwaniem okresu pięciu lat (lub dłużej) niepodlegania temu „płodozmianowi”, co w konsekwencji stanowi także podstawę do pozbawienia lub ograniczenia płatności rolnośrodowiskowej rolnika, jak też dalsze konsekwencje finansowe związane z przerwaniem kontynuacji pięcioletniego okresu realizacji programu rolnośrodowiskowego.
product manager LEX Prawo Europejskie