TSUE: co ciekawego czeka nas w styczniu?

Styczeń nie zapowiada tak pokaźnej ilości znaczących orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE, jak to miało miejsce w ubiegłym miesiącu. Nie mniej jednak warto zwrócić uwagę na trzy wyroki. Dwa z nich dotyczyć będą ochrony danych osobowych, jedno - równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy.

Zbieg postępowań w zakresie ochrony danych osobowych przed organem nadzoru i sądem - sprawa C-132/21 (Nemzeti Adatvédelmi és Információszabadság Hatóság)

12 stycznia zapadnie wyrok w węgierskiej sprawie dotyczącej zbiegu postępowań w zakresie ochrony danych przed organem nadzorczym i sądem oraz określającej pierwszeństwo między nimi. Skarżący w sprawie przed sądem krajowym wniósł skargę do organu nadzorczego na działanie administratora danych osobowych na podstawie art. 77 rozporządzenia RODO. Po oddaleniu przez organ nadzorczy tej skargi, skarżący wniósł skargę w postępowaniu sądowo-administracyjnym, na podstawie art. 78 rozporządzenia RODO, jednocześnie występując, na podstawie art. 79 tego rozporządzenia, z powództwem do sądu cywilnego.

Sąd cywilny prawomocnym wyrokiem orzekł, że administrator naruszył prawo dostępu skarżącego do jego danych osobowych. W związku z tym skarżący wniósł o uwzględnienie w postępowaniu sądowo-administracyjnym wyroku sądu cywilnego. Sąd rozpatrujący skargę w postępowaniu sądowo-administracyjnym, który wystąpił do TSUE z wnioskiem o wydanie orzeczenia prejudycjalnego, powziął wątpliwości co do tego, czy pomiędzy środkami ochrony przewidzianymi w art. 77 oraz art. 79 rozporządzenia RODO zachodzi stosunek pierwszeństwa jednego z nich.

Sprawa ma znaczenie dla Polski, gdyż może wpływać na stosowanie przepisów polskiej ustawy z 10.05.2018 r. o ochronie danych osobowych, a nawet powodować konieczność ich zmiany. Chodzi o art. 95 ustawy, zgodnie z którym sąd zawiesza postępowanie, jeżeli sprawa dotycząca tego samego naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych została wszczęta przed Prezesem Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Jednocześnie art. 96 tej ustawy przewiduje, że sąd umarza postępowanie w zakresie, w jakim prawomocna decyzja Prezesa UODO o stwierdzeniu naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych lub prawomocny wyrok wydany w wyniku wniesienia skargi na decyzję tego organu uwzględnia roszczenie dochodzone przed sądem.

Zakres obowiązku informacyjnego administratora danych osobowych - sprawa C-154/21 (Österreichische Post)

Tego samego dnia Trybunał Sprawiedliwości wyda drugi z wyroków dotyczących ochrony danych osobowych. Tym razem chodzi o prawo osoby, której dane osobowe są przetwarzane, do dostępu do informacji o osobach trzecich, którym dane te są ujawniane. W sporze przed austriackim sądem klient austriackiej poczty (Österreichische Post) zarzucił jej, że ta nie przekazała mu na jego wniosek informacji o poszczególnych odbiorcach, którym ujawniono jego dane osobowe. Pytanie, które sąd austriacki zadał TSUE, dotyczyło tego, czy prawo dostępu do danych osoby, której dane osobowe są przetwarzane, musi koniecznie oznaczać, że otrzyma ona informacje o konkretnych odbiorcach, którym ujawniono dotyczące jej dane osobowe, czy też administrator danych może ograniczyć się do udzielenia informacji jedynie o kategoriach odbiorców, którym te dane zostały ujawnione.

W sprawie wypowiedział się już rzecznik generalny TSUE, który stwierdził w swojej opinii m.in., że zakres obowiązku informacyjnego jest uzależniony od tego, czy dane osobowe już zostały przekazane, czy też ma się to dopiero dokonać w przyszłości. W pierwszej sytuacji zainteresowane osoby mogą się domagać wskazania konkretnych odbiorców.

Ochrona osób pracujących na własny rachunek przed dyskryminacją ze względu na orientację seksualną – sprawa C-356/21 (TP)

Również 12 stycznia Trybunał unijny wypowie się w polskiej sprawie dotyczącej ochrony osób pracujących na własny rachunek przed dyskryminacją ze względu na orientację seksualną. Spór przed polskim sądem toczy się między montażystą obrazu i dźwięku pracującym dla telewizji publicznej a Telewizją Polską S.A. Powód, będący zadeklarowanym homoseksualistą, zarzucił TVP, że ta zerwała z nim współpracę opartą na regularnie zawieranych umowach krótkoterminowych (umowach o dzieło), z powodu jego orientacji seksualnej i aktywnego udzielania się na rzecz tolerancji wobec par homoseksualnych.

Problem prawny, który ma rozstrzygnąć TSUE dotyczy, po pierwsze, tego, czy powód może, jako osoba pracująca na własny rachunek, korzystać z zapewnianej przez dyrektywę 2000/78 ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy ochrony przed dyskryminacją ze względu na jego orientację seksualną.

Drugie zagadnienie poruszone w odesłaniu prejudycjalnym dotyczy związku między zakazem dyskryminacji a swobodą umów. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, który wystąpił do TSUE z wnioskiem prejudycjalnym, zastanawia się nad zgodnością z dyrektywą 2000/78 (art. 3 ust. 1 lit. a) i c)) art. 5 pkt 3 ustawy z 3.12.2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania, który dopuszcza uwzględnienie orientacji seksualnej jako kryterium wyboru osoby, z którą ma zostać zawarta umowa.

W sprawie wypowiedziała się już rzecznik generalna TSUE, która zaproponowała Trybunałowi rozstrzygnięcie, zgodnie z którym, z jednej strony, orientacja seksualna nie może być powodem odmowy zawarcia umowy z osobą pracującą na własny rachunek. Z drugiej zaś, nie można uzasadniać dyskryminacji ze względu na orientację seksualną, powołując się na swobodę wyboru kontrahenta.