Jak zabezpieczyć kontakty z dzieckiem w trakcie rozwodu?
Rozwody mogą trwać wiele lat. Dzieci w tym czasie zazwyczaj mieszkają z jednym z rodziców, co może niekorzystnie wpływać na ich relację z drugim rodzicem lub innymi członkami rodziny. Rozwiązaniem w takiej sytuacji może być złożenie wniosku do sądu o zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem. Kto może złożyć taki wniosek i jakie jest jego zastosowanie? Co mówi w tym zakresie orzecznictwo?
Zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem jest wstępnym ustaleniem kontaktów z dzieckiem na czas trwania rozprawy rozwodowej aż do wydania wyroku rozwodowego - zanim sąd zdecyduje, jak będzie wyglądała opieka nad dzieckiem po rozwodzie. Ustalenie tak istotnej kwestii umożliwia w czasie trwania sprawy o rozwód jednemu z rodziców w sposób bezproblemowy utrzymać stały kontakt z dzieckiem, które na co dzień mieszka z drugim rodzicem. Według Joanny Hetman-Krajewskiej wstępne ustalenie kontaktów z dzieckiem pomaga zapobiec zjawisku alienacji rodzicielskiej, polegającemu na utrudnianiu przez jednego rodzica kontaktów jednego rodziców z dzieckiem.
Prelegentka więcej o alienacji rodzicielskiej oraz o zabezpieczeniu kontaktów z dzieckiem opowiedziała podczas szkolenia online "Postępowanie zabezpieczające w sprawach o kontakty z dzieckiem", którego nagranie dostępne jest w LEX Kancelaria Prawna.
Kto może złożyć wniosek o zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem?
O wstępne ustalenie kontaktów z dzieckiem mogą ubiegać się rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, a także osoba niespokrewniona, jeżeli wykaże, że będzie to zgodne z dobrem dziecka. Ponadto zgodnie z brzmieniem art. 113 § 1 KRiO, rodzice oraz ich dziecko mają nie tylko prawo, ale również i obowiązek do utrzymywania wzajemnych kontaktów. Zważając na powyższy przepis, wniosek o zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem mogą złożyć oboje rodzice, niezależnie od tego z którym z nich dziecko mieszka w trakcie trwania rozwodu. Uzasadnieniem niniejszego rozwiązania jest domniemanie, że oboje mają interes w tym, aby prawnie te kontakty uregulować. Przykładem skutecznego wykorzystania tej regulacji może być sytuacja, w której np. rodzic, z którym dziecko mieszka chce wymusić dla dobra wychowania dziecka jego kontakt z drugim rodzicem.
Które orzeczenia związane z art. 113 KRIO powinniśmy mieć w szczególności na uwadze?
Wyżej wspomniany artykuł 113 KRIO jest powodem licznych orzeczeń sądów, w tym SN oraz Sądów Apelacyjnych. W LEX Kompas Orzeczniczy 2.0 znajdziesz ich obecnie aż około 250.
Obawiasz się, że szukanie wśród tylu orzeczeń zajmie zbyt wiele czasu? Odpowiedzią na ten problem jest narzędzie, które również znajdziesz w LEX Kompas Orzeczniczy 2.0, jakim jest Wybór Eksperta.
Funkcja pozwala na odnalezienie najistotniejszych orzeczeń, wyselekcjonowanych przez doświadczone w tym zakresie osoby - ekspertów. Nie musisz już sam dokonywać wyboru orzeczeń, a tym samym oszczędzisz mnóstwo czasu, który musiałbyś poświęcić na samodzielne wyszukanie tych samych orzeczeń.
Wniosek o zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem
Wniosek o udzielenie zabezpieczenia kontaktów z dzieckiem można złożyć w pozwie rozwodowym, w odpowiedzi na pozew o rozwód albo w odrębnym piśmie złożonym w toku postępowania. Ważne jest, aby niniejszy wniosek zawierał precyzyjnie określony harmonogram kontaktów. Natomiast zważając na to, że wniosek o zabezpieczenie kontaktów jest pismem procesowym, podlega on pewnym wymogom wynikającym z KPC.
Zgodnie z art. 126 § 1 KPC pismo procesowe (a więc i wniosek o zabezpieczenie kontaktów) powinno zawierać:
- Oznaczenie sądu, do którego jest skierowane;
- Imiona i nazwiska lub nazwy stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
- Oznaczenie rodzaju pisma;
- Osnowę wniosku lub oświadczenia;
- W przypadku gdy jest to konieczne do rozstrzygnięcia co do wniosku lub oświadczenia – wskazanie faktów, na których strona opiera swój wniosek lub oświadczenie, oraz wskazanie dowodu na wykazanie każdego z tych faktów;
- Podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
- Wymienienie załączników.
Nie należy również zapominać o uzasadnieniu wniosku, które powinno wskazywać: okoliczności, z których wynika konieczność zabezpieczenia kontaktów z dzieckiem, opis, jak wyglądają obecne relacje między rodzicem, a dzieckiem oraz ewentualne problemy w wykonywaniu kontaktów, spowodowane zachowaniem drugiego z rodziców.
Opłata za wniosek
Koszt składania wniosku zależy od momentu, w którym jest składany. Wniosek o zabezpieczenie złożony wraz z pismem inicjującym postępowanie jest bezpłatny, natomiast wniesienie wniosku w toku postępowania podlega już opłacie sądowej, która wynosi 100 zł.
Obowiązywanie postanowienia o zabezpieczeniu kontaktów z dzieckiem
Postanowienie o zabezpieczeniu, zważając na jego istotę może obowiązywać maksymalnie do prawomocnego zakończenia sprawy. W przypadku wydania ostatecznego orzeczenia przez sąd kontakty są regulowane przez wydany akt, więc dalsze zastosowanie środka doraźnego w postaci zabezpieczenia byłoby pozbawione sensu.
Jakich czynności można dokonać po wydaniu postanowienia przez sąd?
W sytuacji, gdy jeden z rodziców uporczywie oraz złośliwie utrudniałby kontakt z dzieckiem, mimo wydanego postanowienia sądu, istnieje możliwość zainicjowania postępowania w przedmiocie zagrożenia zakazem zapłaty za nierealizowanie kontaktów. Jest to narzędzie, które ze względu na swoją formę znacząco wzmacnia pozycję zabezpieczenia kontaktów oraz ułatwia poszkodowanemu rodzicowi realizację postanowienia sądu. Warto również pamiętać, że postanowienie o zabezpieczeniu może zostać zmienione w sytuacji, gdy nastąpi istotna zmiana okoliczności, oraz że przy zachowaniu odpowiednich terminów, można złożyć zażalenie na niesatysfakcjonującą decyzję sądu.
Postanowienie o zabezpieczeniu kontaktów stanowi skuteczną gwarancję utrzymania stałego kontaktu z dzieckiem, jednak stosując ten środek doraźny należy - jak przy wszystkich czynnościach związanych z rozwodem oraz relacjami rodzinnymi - uwzględniać przede wszystkim interesy małoletnich, które powinny być w tym przypadku na pierwszym miejscu.
PAMIETAJ! Przygotowanie się do tego rodzaju spraw - często bardzo emocjonalnych oraz zawiłych - wymaga wykonania uprzednio wielu, niełatwych czynności, które w zależności od stosowanych metod mogą pochłaniać różne ilości czasu. Ważne jest, aby w takich sytuacjach posiadać skuteczne sposoby wyszukiwania informacji oraz minimalizować czas spędzony nad każdym zadaniem.
Zrób pierwszy krok w kierunku oszczędności czasu i skorzystaj z bezpłatnego dostępu testowego LEX Kompas Orzeczniczy 2.0.
Aleksandra Kępa
Młodsza Redaktorka